Morgunvaktin - Gasaborg umkringd, Hvolsvöllur og tengdamömmur | RÚV Útvarp

Morgunvaktin

Gasaborg umkringd, Hvolsvöllur og tengdamömmur

Fjórar vikur verða liðnar á morgun frá mannskæðum árásum Hamas á Ísrael. Ísraelsmenn lýstu yfir stríði og hafa gert enn mannskæðari árásir á Gasa. Nú berast fréttir af því að þeir hafi umkringt Gasaborg. Erlingur Erlingsson hernaðarsagnfræðingur ræddi við okkur um stöðuna.

Eiríkur Valdimarsson þjóðfræðingur og verkefnastjóri hjá Rannsóknarsetri Háskóla Íslands á Ströndum - Þjóðfræðistofu sagði okkur frá rannsóknum sínum um tengdamömmur sem menningarfyrirbæri, en hann hefur rýnt í orðræðu um tengdamömmur og rýnt í það af hverju ímynd þeirra hefur oft á sér neikvæðan blæ.

Á sunnudaginn verður haldið upp á 90 ára afmæli Hvolsvallar, sem er tiltölulega ungt þéttbýli og sérstakt að því leyti að þar var hvorki byggt upp við sjó né árfarveg. Ísólfur Gylfi Pálmason er fyrrverandi sveitarstjóri og kemur að hátíðahöldum helgarinnar ? hann fór yfir söguna með okkur.

Umsjón: Eyrún Magnúsdóttir og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Tónlist:

Kingston Trio, The - Tom Dooley.

Egill Ólafsson, Hernández, Lizzy - ¿Estoy aquí? (am I here?).

Lester Young - Teddy Wilson Quartet - All of me.

Hljómar - Fyrsti kossinn.

Frumflutt

3. nóv. 2023

Aðgengilegt til

Rennur ekki út

Morgunvaktin

Morgunvaktin

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Þættir

Stjórnmál, forsetakosningar, gjörunnin matvæli og sumardagurinn fyrsti

Við fjölluðum um stöðuna í stjórnmálunum og forsetakosningarnar fram undan í þættinum í dag. Ríkisstjórnin nýja hefur nú starfað í rúmar tvær vikur og segja má að kosningabaráttan…

Barnavinafélagið Sumargjöf hundrað ára

Öld er liðin frá stofnun Barnavinafélagsins sumargjafar. Félagið sinnti margvíslegum verkefnum er varða börn en í lögum þess sagði að félagið skildi stuðla að andlegu og líkamlegum…

Fjármálaáætlun, Kant og siðfræði lífs og dauða

Fyrri umræðu um fjármálaáætlun fyrir næstu fimm árin lauk á Alþingi á tíunda tímanum í gærkvöldi. Við fórum ítarlega yfir fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar í spjalli við Þórð Snæ Júlíusson,…

Samstarf milli Norðurlanda, Evrópuþingskosningar og enskumælandi ráð á Vík

Uppfæra þarf samstarfssamninginn milli Norðurlandanna, Helsingsforssáttmálann, svo hann endurspegli nýjar áskoranir og tækifæri sem Norðurlöndin standa frammi fyrir. Samningurinn ætti…

Innviðaskuld í vegakerfinu, ferðamál og bíó

Við fjölluðum um vegina í landinu og ástand þeirra. Það er ekki gott, á heildina litið. Það þekkja vegfarendur.

Heimsglugginn, rafmagnsbílar og orkuskipti, hraunvarnargarðar í Grindavík

Í Heimsglugganum sagði Bogi Ágústsson okkur meðal annars frá nýútkominni bók Liz Truss, skammlífasta forsætisráðherra Bretlands. Í bókinni fer Truss yfir dagana 49 í Downingstræti…

Dómur mannréttindadómstólsins, Bolungarvík og umdeildur geðlæknir

Við ræddum um dóm Mannréttindadómstóls Evrópu í talningarmálinu í Norðvestur 2021. Hann féll í gærmorgun og er íslenska ríkinu í óhag. Þingmennirnir Berglind Ósk Guðmundsdóttir Sjálfstæðisflokki…

Salan á TM til Landsbankans, þungunarrof, þýskir skógar og tónleikar fyrir Grindvíkinga

Við fjölluðum um Landsbanka/TM málið með Þórði Snæ Júlíussyni, ritstjóra Heimildarinnar. Nýr kafli var skrifaður í þá sögu á dögunum þegar stjórn Bankasýslunnar blés á skýringar stjórnar…

Ísrael og Íran, ný búvörulög, fregnir frá Brussel og sjúkratryggingar á ferðalögum

Íranir gerðu árás á Ísrael um helgina, og það er í fyrsta sinn sem þeir gera beina árás með þessum hætti þrátt fyrir langvarandi skuggastríð á milli ríkjanna. Við ræddum um árásina,…

Vorverkin í garðinum, siðareglur ráðherra og vefsvæðið island.is

Á dögunum kom út handbók um siðareglur ráðherra. Í henni eru siðareglurnar tíundaðar; þær eru útskýrðar og dæmi tekin um góða siði og ósiði. Handbókin er í raun leiðarvísir fyrir ráðherra…

Velferð iðkenda í íþróttum, framtíð tónlistarskóla og kosningar á Indlandi

Indversk stjórnmál voru einkum til umræðu í Heimsglugga dagsins. Kosningar í þessu fjölmennasta ríki heimsins hefjast í næstu viku, en það tekur nokkrar vikur að kjósa þar. Bogi Ágústsson…

Ný ríkisstjórn, dönsk málefni og tunglið

Guðmundur Ingi Guðbrandsson, ráðherra og starfandi formaður VG, var fyrsti gestur dagsins. Ný ríkisstjórn var kynnt í gær; fjórum sólarhringum eftir að Katrín Jakobsdóttir upplýsti…

Efnahagsmál, þýsk stjórnmál og afmælisveisla á Seltjarnarnesi

Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, kom til okkar. Við ræddum um Seðlabankann en ársfundur hans var í síðustu viku. Það fer ekki hátt að þrettán milljarða tap varð á rekstri…

Stjórnmál og kosningar

Stjórnmál og kosningar voru á dagskrá hjá okkur í dag. Starfsstjórn er við völd í landinu. Samkomulag um framhald samstarfs stjórnarflokkanna hefur ekki náðst. Við ræddum stöðuna í…

Forsetakosningar og áhrif á stjórnmálin, ferðamál og hugleiðsla

Forsetaembættið virðist eftirsótt sem aldrei fyrr. Útlit er fyrir að fleiri verði í framboði en nokkru sinni áður þótt ólíklegt sé að allt það fólk sem nú safnar meðmælum rati á kjörseðilinn…

75 ár frá stofnun Atlantshafsbandalagsins

75 ár eru í dag síðan Atlantshafssáttmálinn var undirritaður og Atlantshafsbandalagið varð til. Af því tilefni ræddi Bogi Ágústsson við Björn Bjarnason, fyrrverandi ráðherra, um bandalagið…

Öldrunarráð, Meyvant Sigurðsson og Camorra mafían

Öldrunarráð Íslands eru regnhlífasamtök þeirra sem starfa að hagsmunum aldraðra. Jórunn Ósk Frímannsdóttir, forstöðumaður Droplaugarstaða, er formaður ráðsins, hún sagði frá hlutverki…

Frumvarp um sölu Íslandsbanka komið fram

Frumvarpi um sölu á eftirstandandi hlut ríkisins í Íslandsbanka var dreift á Alþingi fyrir páskaleyfi. Fjármálaráðherra fer með söluna en ekki Bankasýsla ríkisins sem annaðist síðustu…

Passíusálmar, páskahefðir og að njóta litlu hlutanna í lífinu

Páskahátíðin er fram undan og þátturinn tók að nokkru leyti mið af því. Það er orðin hefð hjá okkur að fjalla um passíusálma Hallgríms Péturssonar í aðdraganda páska og í hana höldum…

Áfram deilt um kaup Landsbankans á TM, Berlínarspjall og breytingar á námslánum

Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, var fyrsti gestur Morgunvaktarinnar í dag og við héldum áfram umfjöllun um áformuð kaup Landsbankans á TM. Síðan Þórður var hér síðast…

Forsetakosningar, bresk málefni og Norðurlandasamstarf

Forsetakosningar fara hér fram eftir rétt rúma tvo mánuði; fyrsti júní er kjördagur. Óvíst er enn hve margir verða í kjöri en tugir afla meðmæla. Enn er nokkuð í að framboðsfrestur…

Grindavík, Kjósarhreppur og pylsur

Enn gýs í nágrenni Grindavíkur og í gær var hafist handa við að hækka enn frekar varnargarða til reyna að forða því að hraun flæði yfir þá. Grindvíkingar eru margir enn í mikilli óvissu…

Ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs, saga Möðruvalla og stórtæk áform á Vestfjörðum

Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann og með var honum Magnús Þorkell Bernharðsson, doktor og prófessor í sögu Mið-Austurlanda. Til umræðu var ástandið og átökin fyrir botni Miðjarðarhafs.

Hjúkrunarheimili, hamingja og fjársjóður á hafsbotni

Fyrsti gestur þáttarins var Sigurður Ágúst Sigurðsson, nýkjörinn formaður Félags eldri borgara í Reykjavík og nágrenni. Einkum var rætt um vöntun á hjúkrunarheimilum en um 250 eru…

Farið yfir fyrirhuguð kaup Landsbankans á TM

Tilkynning um kaup Landsbankans á TM á sunnudag kom flestum á óvart. Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, fór yfir málið og rakti atburðarásina.

Alþingi, leiðtogafundur og Kína

Oft eru vinnubrögðin á Alþingi gagnrýnd, það er gert af ýmsum ástæðum og af misalvarlegu tilefni. Haukur Arnþórsson stjórnsýslufræðingur er einn þeirra sem hefur mikinn áhuga á störfum…

Sveitarstjórnarmál, ný sýning um Vigdísi og ferðamál

Heiða Björg Hilmisdóttir og Íris Róbertsdóttir voru gestir Morgunvaktinnar í dag. Þær sátu í allan gærdag Landsþing Sambands íslenskra sveitarfélaga og halda áfram fundarsetum í dag…

Heimsglugginn, félagsleg samvera og Tækniskólinn

Í áratugi hefur ríkið Haítí í Karabíska hafinu glímt við mikil vandræði, sem hafa magnast vegna ofbeldis, náttúruhamfara og afskipta annarra ríkja, meðal annars. Löng og sorglega saga…

Heilbrigðiseftirlit, skattahneyksli í Danmörku og ný lög um skák

Eftirlit með veitingastöðum hefur verið í deiglunni, en í stóru vinnumansalsmáli sem nú er í rannsókn virðist heimsókn Heilbrigðiseftirlitsins í lager að Sóltúni hafa spilað ákveðið…

Metafkoma Landsvirkjunar, kjarasamningar, árás á Teslu-verksmiðju í Þýskalandi og myndvinnsla Katrínar prinsessu

Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, fór ítarlega yfir kjarasamningsmál á Morgunvaktinni í dag. Búið er að semja fyrir hönd tugþúsunda, aðrir eru enn eftir, en ríkið hefur…

Svíþjóð, Evrópuþingskosningar og upplýsingaóreiða í kringum mat

Sænski fáninn verður dreginn að húni við höfuðstöðvar Atlantshafsbandalagsins eftir nokkrar klukkustundir, eftir að formlega innganga Svíþjóðar í varnarbandalagið gekk í gegn í síðustu…

Kjarasamningar, útlendingamál, Happdrætti HHÍ og bandarísk stjórnmál

Málefni útlendinga hafa verið fyrirferðarmikil á Alþingi undanfarnar vikur. Þingkonurnar Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir og Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir komu til okkar…

07.03.2024

Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann að venju upp úr klukkan hálf átta. Á dögunum var póstsending frá Færeyjum opnuð. Það er kannski ekki í frásögur færandi nema vegna þess að…

Sniðganga, fjölgun læknanema og tíu ár frá hvarfi malasísku farþegarþotunnar

Sniðganga hefur verið töluvert í umræðunni undanfarið, sérstaklega þegar viðkemur málefnum Ísraels og Palestínu. En sniðgönguhreyfingin er ekki ný af nálinni, um sniðgöngu eru þónokkur…

Hagvöxtur, hlerunarmál í þýska hernum og lág fæðingartíðni í Japan

Hagvöxtur mældist 4,1% á síðasta ári, en á síðustu mánuðum ársins hægðist á hagkerfinu. Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, fór ítarlega yfir þessar tölur á Morgunvaktinni.

Kjaraviðræður hjá hinu opinbera, Evrópumál og stytting framhaldsskóla

Sonja Ýr Þorbergsdóttir, formaður BSRB, kom á Morgunvaktina og ræddi um kröfugerð BSRB í komandi kjarasamningsviðræðum. Samningar á opinberum vinnumarkaði losna í lok mánaðarins. Hún…

Fleiri leita til umboðsmanns skuldara

Enn er umtalsverð verðbólga í landinu þótt ekki sé hún jafn mikil og fyrir ári þegar hún fór yfir tíu prósent. Að sama skapi eru vextir háir og hafa verið undanfarin misseri. Allt…

Hlaupársdagur: söguskoðun, lífið á Kanarí og íslenskir töframenn

Þáttur dagsins var óvenjulegur, enda hlaupársdagur óvenjulegur.

Rafbílasala, dönsk málefni og Ásahreppur

Snemma í þættinum var umfjöllun um Guðrúnu Á. Símonar. 36 ár eru í dag síðan hún lést og á laugardaginn, 24. febrúar, var öld síðan hún fæddist. Leikið var brot úr viðtali Jökuls Jakobssonar…

Salan á Íslandsbanka, endurheimt votlendis og lögleiðing kannabis í Þýskalandi

Ríkisstjórnin hefur ákveðið að selja eftirstandandi hlut ríkisins í Íslandsbanka; rúmlega 40 prósent hlutafjár. Stefnt er að því að allir fái að kaupa – ekki sérvalinn hópur eins og…

Rússland, Úkraínustríðið, NATO og örnefni á Reykjanesi

Undanfarna daga hefur Morgunvaktin fjallað um Rússland og Úkraínu, í tilefni þess að á laugardag voru tvö ár liðin frá innrás Rússa í Úkraínu. Jón Ólafsson, prófessor við Háskóla Íslands,…

Stríðsátök í heiminum, Fisktækniskólinn í Grindavík og ný rannsókn á votlendi

Það eru víða stríð og átök í heiminum í dag. Mest fer fyrir hernaði Rússa gegn Úkraínu, og átökunum fyrir botni Miðjarðarhafs. Friðarumleitanir hafa ekki borið árangur; ekki enn –…

Heimsglugginn, Sjávarklasinn og brunabótamat

Alexei Navalny hefur bæst í hóp andstæðinga Pútíns Rússlandsforseta sem deyja – beint eða óbeint - vegna andstöðunnar við forsetann. Við fórum yfir nokkur dæmi um þessi andlát þegar…

Úkraína og Rússland, útlendingamál og Páskaeyja

Fyrsti gestur þáttarins í dag var Rósa Magnúsdóttir, sagnfræðingur og prófessor við Háskóla Íslands. Á laugardag eru tvö ár síðan Rússar réðust inn í Úkraínu. Langur aðdragandi var…

Málefni útlendinga, Íslendingasamfélagið í Danmörku og verkefni Þjóðskrár

Málefni útlendinga eru fyrirferðarmikil í þjóðfélagsumræðunni þessa dagana og hafa reyndar verið um allnokkurt skeið. Umræðan er óneitanlega nokkuð þvæld eins og gjarnan gerist þegar…

Skriffinnska lækna og áramót í Kína

Heimilislæknar eru hættir að skrifa út tilvísanir vegna barna í þeim tilvikum þar sem þeir sjálfir hafa enga beina aðkomu að málum þeirra. Þeir segja a.m.k. þrjú ársverk fara í það…

Þingmenn samstíga í málefnum Grindvíkinga

Frumvarp um kaup á heimilum Grindvíkinga er komið inn í þingið og sitt sýnist hverjum. Ágúst Bjarni Garðarsson, þingmaður Framsóknarflokksins, og Oddný G. Harðardóttir, þingmaður Samfylkingarinnar,…

Listin að sjóða málma

Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann og ræddi við Jón Óskar Sólnes sem býr í Washington í Bandaríkjunum og fylgist vel með gangi mála, ekki síst nú fyrir kosningarnar í haust.

Lögreglumenn vantar víðast hvar

Við fjölluðum um löggæslu í landinu í þættinum í dag. Of fáir lögregluþjónar eru við störf miðað við fólksfjölda og verkefni, samkvæmt flestum eða öllum hlutaðeigandi. Rætt var um…

Grindavíkurfrumvarp, Berlínarspjall og rektor Háskólans á Hólum

Skiptar skoðanir eru um frumvarp ríkisstjórnarinnar um uppkaup á eignum Grindvíkinga, en frumvarpið er meðal þess sem við ræddum þegar Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar,…

Hitaveitulögn á Reykjanesi, reykingar og nýr forseti Finnlands

Við fjölluðum um veituumálin á Suðurnesjum; um vatn og rafmagn og lagnir. Hver er staðan nú í byrjun viku eftir tjónið af völdum eldgossins á fimmtudaginn? Og hver eru verkefnin næstu…

Staðan á Reykjanesi

Þátturinn var að mestu helgaður stöðunni á Reykjanesskaga, þar sem fór að gjósa fyrir rétt rúmum sólarhring. Í kjölfarið fór hitavagnslögn í sundur með þeim afleiðingum að tugþúsundir…

Fylgst með eldgosinu og rætt um loftrýmisgæslu, íþróttastarf og Hannes Hafstein

Fylgst var með eldgosinu sem hófst á Reykjanesskaga rétt upp úr klukkan sex í morgun og greint frá nýjustu upplýsingum. Ítarlega var fjallað um gosið í fréttatímum.

Ungverjaland, tónlistarskólar og Amelia Earhart

Í dag ætlum við meðal annars að fjalla um Ungverjaland; um lífið í landinu og stöðu þess í samfélagi þjóðanna. Miklar breytingar hafa orðið undir stjórn Viktors Orban forsætisráðherra…

Erfitt en gott að koma til Grindavíkur

Við huguðum að Grindvíkingum í þætti dagsins. Ásrún Helga Kristinsdóttir, forseti bæjarstjórnar Grindavíkur, ræddi við okkur. Hún er ein þeirra sem fór inn í bæinn í gær til að sækja…

Vill hærra aldurstakmark á samfélagsmiðla

Vísbendingar eru um að ójöfnuður í tengslum við krabbamein færist í aukana hér á landi. Til dæmis býr fólk sem hefur hærra menntunarstig og tekjur almennt við betri heilsu en þau sem…

Háskólamál, ferðaþjónusta og Vetrarhátíð

Við ræddum áfram umfjöllun um fyrirhugaða, eða mögulega, sameiningu Háskólanna á Akureyri og Bifröst. Grétar Þór Eyþórsson, deildarforseti viðskiptadeildar HA var gestur okkar. Efasemda…

Landbúnaður á tímamótum

Í dag er fyrsti febrúar og hann er merkisdagur í Íslandssögunni. Það var jú 1. febrúar 1904 sem við Íslendingar fengum heimastjórn frá Dönum. Fyrir 120 árum í dag. Af því tilefni rifjuðum…

Sameiningar háskóla, dönsk málefni og bókmenntir

Viðræður standa um sameiningu Háskólanna á Akureyri og Bifröst. Um ágæti sameiningar, námið á Bifröst og háskólamál almennt ræddum við við Ólínu Kjerúlf Þorvarðardóttur, deildarforseta…

Óvissa í kjaraviðræðum

Í spjalli um efnahag og samfélag fór Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, yfir stöðuna í kjaraviðræðunum. Samningar þorra fólks í aðildarfélögum Alþýðusambandsins renna…

Mikil óvissa á vinnumarkaði vegna Grindavíkur

Niðurskurður samkeppnissjóða Vísinda- og tækniráðs nemur rúmum milljarði á árinu, samkvæmt fjárlögum. Vísindafólk hefur mótmælt þessu og jafnvel talað um að þetta jafngildi hópuppsögn…

Kjaramál, upphaf kvenréttindabaráttunnar og styttur

Þórarinn Eyfjörð, formaður Sameykis, var gestur þáttarins í dag. Rætt var um kjaramálin vítt og breitt og ástand og horfur í samfélaginu.

Heimsglugginn, áfallasaga kvenna og húsaflutningar

Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann í þætti dagsins. Svíar eru einu skrefi nær aðild að Atlantshafsbandalaginu og kosningar verða um helgina í Finnlandi og hlaupin er spenna í…

Ýmislegt spennandi varðandi rannsóknir og meðferð við Alzheimer

Í gær bárust fréttir af því að mögulegt sé að notast við algengar blóðprufur til þess að greina Alzheimer sjúkdóminn, sem er algengasta orsök heilabilunar. Þetta gæti skipt sköpum…

Ánægja með aðgerðir en óvissan alltumlykjandi

Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, spjallaði um efnahag og samfélag á Morgunvaktinni í dag. Málefni Grindavíkur verða rædd, sem og húsaleigumarkaðurinn, kjaraviðræðurnar…

Verðum lengur að ná niður verðbólgu

Við fjölluðum um efnahag landsins; reyndum að átta okkur á stöðunni með Katrínu Ólafsdóttur, dósent í hagfræði við Háskólann í Reykjavík. Enn er hér talsverð verðbólga og háir vextir,…

Þurfum að kortleggja allt Reykjanesið betur

Við fjölluðum um Grindavík í dag, um gosið á sunnudag og ástand mála í jörðu niðri - hjá okkur var Ármann Höskuldsson eldfjallafræðingur. Við töluðum líka um aðgerðir sem gripið hefur…

Kúnst að semja

Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann. Á efnisskránni var áframhaldandi umfjöllun um réttarfarshneykslið sem kennt er við bresku póstþjónusta. Fleira breskt var rætt sem og yfirlit…

Valdaskipti af ýmsum toga

Forsetakosningar verða í Bandaríkjunum 5. nóvember og forkosningar Repúblikana hófust í Iowa-ríki í fyrradag. Það fór eins og spáð var, Trump vann yfirburðasigur. Við fjölluðum um…

Fjármálaráðherra um málefni Grindvíkinga

Í spjalli um efnahag og samfélag fór Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar m.a. yfir fjárhagshlið skemmda á húsum og öðrum mannvirkjum í Grindavík. Hann ræddi líka um yfirstandandi…

Helstu tíðindi af eldgosinu og ljúfir tónar

Hlustendum voru færð nýjustu tíðindi af eldgosinu í og við Grindavík.

Hugmyndafræði góðtemplara og Margrét Þórhildur drottning í 52 ár

Í tilefni þess að fyrr í vikunni voru liðin 140 ár frá stofnun fyrstu Góðtemplarastúkunnar á Íslandi var fjallað um hugmyndafræði og áhrif stúkunnar í samfélaginu. Nanna Þorbjörg Lárusdóttir…

Póstþjónustuhneykslið í Bretlandi, golfklúbbur berst gegn verðbólgu og Gaupi og EM

Í Heimsglugga dagsins fjallaði Bogi Ágústsson um hneykslismál í Bretlandi, svo nefnt Póstþjónustuhneykslið. Frá 1999 og nokkuð fram á þessa öld voru yfir 700 póstafgreiðslumeistarar…

Forsetakosningar á Íslandi og í Finnlandi og íslensk bindindishreyfing í 140 ár

Í tilefni af forsetakosningum á Íslandi 1. júní var endurleikið viðtal við Svan Kristjánsson, prófessor emeritus í stjórnmálafræði, frá sumri 2020 þegar síðast voru forsetakosningar.

Fjárhagur stjórnmálaflokka, þýsk málefni og álag á Sjúkrahúsinu á Akureyri

Í spjalli um efnahag og samfélag fór Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar m.a. yfir fjármál stjórnmálaflokkanna en þeir hafa flestir skilað ársreikningum til Ríkisendurskoðunar…

Jafnrétti, EES-samningurinn og íslenskt táknmál

Mögulegt er að ná jafnrétti á Íslandi fyrir árið 2030, sagði Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra í áramótaávarpi sínu fyrir viku síðan. Við ætlum að velta því fyrir okkur hver staðan…

Meiri aðskilnaður í búsetu milli tekjuhópa

Við fjölluðum um hagi fólks; þeir eru æði misjafnir; og þeir eru æði misjafnir eftir því hvar fólk býr. Kolbeinn H. Stefánsson félagsfræðingur hefur rannsakað tekjur og eignir fólks…

Heimsglugginn, frumkvöðlaverkefni í Kenía og svefnrannsóknir

Bogi Ágústsson talaði um stöðuna í Mið-Austurlöndum og Ísrael. Þar dró til tíðinda á dögunum þegar næstráðandi Hamas-samtakanna var veginn. Að auki var farið yfir kosningar sem efnt…

Kjarasamningar, tímamót í Danmörku og orð ársins

Stóra málið fram undan í þjóðlífinu eru kjarasamningarnir sem vonir standa til, að um náist þjóðarsátt og til verði þjóðarsáttarsamningarnir hinir seinni. Ágætt hljóð er í forystufólki…

Áramótaávörp og fastir liðir

Við fáum nýjan forseta 1. ágúst - Guðni Th. Jóhannesson gefur ekki kost á sér til endurkjörs. Hann upplýsti um ákvörðun sína í nýársávarpinu í gær. Um þá ákvörðun fjölluðum við klukkan…

Aðventa Gunnars er fáanleg á arabísku

Boðið var upp á bland í poka á síðustu Morgunvakt ársins.

Óstöðugleiki snúinn aftur í íslensk stjórnmál

Ólafur Þ. Harðarson, prófessor emeritus í stjórnmálafræði við Háskóla Íslands, kom á Morgunvaktina og ræddi um stjórnmálaárið sem er að líða. Hann sagði árið hafa einkennst af því…

Stóuspeki, gervigreind og alþjóðleg efnahagsmál

Endurleikin voru tvö viðtöl frá því fyrr á árinu, annað við Svavar Hrafn Svavarsson, prófessor í heimspeki, um stóuspeki og hitt við Jörgen Pind, prófessor emeritus, um gervigreind.

Litlu jólin á Morgunvaktinni

Morgunvaktin hélt litlu jólin í þætti dagsins. Leikin voru fjölmörg jólalög, jólasögur voru lesnar og við rifjuðum upp jólastemmninguna á Þorláksmessu árið 1949.

Sorg um hátíðar, efnahagsmál og raddir barna

Sorgin bankar oft upp á um hátíðarnar, við hugsum til þeirra sem eru horfnir á braut og heimsækjum kirkjugarðana. Sorgarmiðstöð veitir stuðning við syrgjendur og við fengum til okkar…

Líklegt að dragi úr barneignum

Samkvæmt nýrri mannfjöldaspá Hagstofunnar eru líkur á að landsmenn verði hálf milljón fyrir miðja öldina og 600 þúsund árið 2074. Mannfjöldaspár eru ónákvæm vísindi en gefa vísbendingar…

Eldgos á Reykjanesskaga

Fjallað var eldgosið sem hófst á Reykjanesskaga í gærkvöldi. Páll Einarsson jarðeðlisfræðingur kom í þáttinn og greindi frá stöðunni auk þess að bera gosið saman við fyrri eldgos.

Munur á trausti til stjórnmála eftir kaupmætti

Við ætlum í dag að fjalla um nýja greiningu á íslensku samfélagi. Niðurstöðurnar sýna að mikill munur er á trausti gagnvart ráðamönnum eftir fjárhagsstöðu. Eignafólk treystir stjórnvöldum…

Þingmenn líklega í frí á morgun

Jólaleyfi þingmanna hefst líklega á morgun, ef tekst að afgreiða fjárlög og tengd mál. Halla Signý Kristjánsdóttir, þingmaður Framsóknarflokksins, og Andrés Ingi Jónsson, þingmaður…

Stubb líklega næsti forseti Finnlands

Í Heimsglugganum ræddi Bogi Ágústsson m.a. um leiðtogafund ESB sem hefst í Brussel í dag. Búist er við að samþykkt verði að hefja aðildarviðræður við Úkraínu. Einnig var fjallað um…

Skólamál, alþjóðleg efnahagsmál og Sameinuðu arabísku furstadæmin

Við tókum upp þráðinn þar sem frá var horfið í síðustu viku; við héldum áfram umfjöllun um námsárangur unglinga. Ársæll Guðmundsson, sem nú er skólameistari Borgarholtsskóla, hefur…

Stjórnmál, fjármál og kuldi í Skagafirði

Ríkisfjármálin voru til umfjöllunar þegar Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, kom í vikulegt spjall. Fjárlagafrumvarpið hefur breyst töluvert frá því það var lagt fram…

Skipulagsmál, Evrópuspjall og mannréttindi

Samfélag eftir máli heitir nýútkomin bók. Í henni fjallar Haraldur Sigurðsson skipulagsfræðingur um skipulag þéttbýlis á síðustu öld; um stefnur og strauma, hugsjónir og átök. Haraldur…

Traust, ferðamál og PISA

Síðasti örþáttur Árna Snævarr um Mannréttindayfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna fór í loftið í þættinum í dag. Rætt var við Guðna Th. Jóhannesson, forseta Íslands, um yfirlýsinguna.

Allsherjar endurskoðunar þörf í kerfum og samfélaginu

Bogi Ágústsson settist við Heimsglugginn og á dagskrá voru bresk stjórnmál. Boris Johnson kom í gær fyrir sérstaka rannsóknarnefnd vegna viðbragða stjórnvalda við Covid-faraldrinum…

Horfinn heimur, Vesturbyggð, dönsk málefni og mannréttindi

Árni Snævarr fjallaði áfram um Mannréttindayfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna í tilefni af 75 ára afmælis hennar. Í örþætti dagsins var sjónum beint að því hvað felist í því að mannréttindi…

Öld frá fæðingu Mariu Callas

Snemma í þættinum var fluttur fyrsti hluti stuttþáttaraðar Árna Snævarr, upplýsingafulltrúa hjá Sameinuðu þjóðunum, um Mannréttindayfirlýsingu SÞ í tilefni þess að 75 ár eru liðin…

Borgarmál, stjórnmál í Evrópu og Háskólinn á Bifröst

Sanna Magdalena Mörtudóttir, borgarfulltrúi Sósíalistaflokksins, spjallaði vítt og breitt um málefni Reykjavíkur. Fjárhagsáætlun næsta árs verður tekin til afgreiðslu á borgarstjórnarfundi…

Hvernig mun gervigreind nýtast í stjórnmálum?

Í fyrsta viðtali dagsins var rætt við Guðmund Magnússon sagnfræðing um séra Friðrik en bók hans um æskulýðsleiðtogann hefur vakið mikla athygli vegna upplýsinga um kynferðislegar hneigðir…

Heimsglugginn, ráðlagður dagskammtur og sálumessa Mozarts

Bogi Ágústsson ræddi við dr. Sigurð Emil Pálsson, sérfræðing í netöryggi og fjölþáttaógnum, í Heimsglugganum í dag. Sigurður Emil starfar á vegum utanríkisráðuneytisins hjá Öndvegissetri…

Aðventuganga, loftslagsráðstefna og Elgin-styttur

Það líður að aðventu; hana nota margir til að undirbúa jólahaldið; sækja aðföng, baka smákökur og þar fram eftir götum. Einar Skúlason er ekki í þeim hópi. Hann ætlar á aðventunni…

Efnahagsmál, Berlínarspjall og samgöngubætur í Árneshreppi

Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, spjallaði meðal annars um efnahagsleg áhrif jarðhræringanna á Reykjanesskaga - þau eru talsverð - og um Marel, líkt og síðustu vikur.

Líkur á að vopnahlé verði framlengt um nokkra daga

Silja Bára R. Ómarsdóttir, prófessor í alþjóðasamskiptum við Háskóla Íslands og formaður Rauða krossins á Íslandi, var gestur Morgunvaktarinnar. Hún ræddi um vopnahléið á Gaza, sem…

Fólk njóti forgangs í orkuskorti

Fyrsti gestur þáttarins var Halla Hrund Logadóttir orkumálastjóri. Hún sagði frá aðkomu Orkustofnunar að málum tengdum jarðhræringunum á Reykjanesskaga og talaði um fyrirhugaða breytingu…

Argentína, Helena hætt í körfubolta og ferðaspjall

Málefni Argentínu voru í brennidepli í Heimsglugganum. Bogi Ágústsson ræddi við Helga Hrafn Guðmundsson sagnfræðing, sem bjó í Argentínu í áratug og þekkir vel til stöðu mála. Nýr…

Málefni öryrkja, dönsk tíðindi og John F. Kennedy

Alma Ýr Ingólfsdóttir, formaður Öryrkjabandalagsins, var gestur Morgunvaktarinnar. Hún ræddi um nýja herferð bandalagsins, Blanki, þar sem sjónum er beint að kjörum þeirra verst settu…

Efnahagshorfur, Berlínarspjall og reynslan frá Vestmannaeyjum

Þórður Snær Júlíusson ritstjóri Heimildarinnar fjallaði m.a. um efnahagshorfur næsta árs en Hagstofan hefur gefið út nýja þjóðhagsspá; útlit er fyrir minni hagvöxt. Fjáraukalög ársins…

Utanríkisstefna Íslands ekki eitt ákveðið plagg

Við fjölluðum um utanríkisstefnu Íslands í þættinum í dag. Til hennar er annað slagið vitnað og talsvert var um það í tengslum við fræga hjásetu Íslands í atkvæðagreiðslu í Sameinuðu…

Þörf á að taka utan um öll mál Grindavíkur

Staðan í og við Grindavík var rædd í þættinum í dag. Jóhann Friðrik Friðriksson þingmaður Framsóknarflokksins og Ásthildur Lóa Þórsdóttir þingmaður Flokks fólksins, sitja bæði á þingi…

Óvænt tíðindi í breskum og portúgölskum stjórnmálum

Heimsglugginn var á sínum stað. Bogi Ágústsson fjallaði um stjórnmálaástandið í tveimur ríkjum; Bretlandi og Portúgal. RIshi Sunak, forsætisráðherra Bretlands, gerði í vikunni óvæntar…

Lífið verður aldrei samt aftur

Elínborg Gísladóttir, sóknarprestur í Grindavíkurkirkju, var gestur Morgunvaktarinnar í dag. Það hefur mætt mikið á henni eins og öðru forystufólki í samfélaginu í Grindavík og Grindvíkingum…

Þarf að eyða þeirri óvissu sem hægt er fyrir Grindvíkinga

Við fylgjumst með gangi mála í og við Grindavík. Hugur okkar er auðvitað hjá fólkinu sem þurfti að yfirgefa heimili sín í flýti á föstudagskvöldið og býr við þessa miklu óvissu sem…

Katrín Jakobsdóttir og Páll Einarsson

Þátturinn var helgaður yfirvofandi náttúruvá í eða við Grindavík. Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra ræddi um aðstæður Grindvíkinga sem þurftu að yfirgefa heimili sín á föstudagskvöldið…

Venus og Veiga Grétarsdóttir

Stofnun í Suður-Kóreskum fræðum hefur verið komið á fót í Háskóla Íslands. Hér er ríkur áhugi á Suður-Kóreu, tungumálinu og menningunni að sögn Geirs Sigurðssonar prófessors. Það er…

Rishi Sunak hefur ekki tekist að uppfylla markmið sín

Rúmt ár er síðan Rishi Sunak varð forsætisráðherra Bretlands. Við upphaf valdatíðarinnar setti hann sér fimm markmið, sum hafa náðst að einhverju leyti en önnur alls ekki, líkt og…

Saga Ísraels, geimréttur og heilaheilsa

Við fjöllum um átökin fyrir botni Miðjarðarhafs í þættinum í dag. Guðmundur Hálfdánarson, prófessor í sagnfræði og formaður stjórnar Alþjóðastofnunar Háskóla Íslands var gestur okkar.

Efnahagslegt mikilvægi Svartsengis, Berlínarspjall og internetið.

Þórður Snær Júlíusson spjallaði um efnahag og samfélag. Við ræddum um hlutabréfaverð sem hefur lækkað nokkuð og útsvar sveitarfélaga sem á að hækka í Garðabæ, sem og um möguleg efnahagsleg…

Harðræði gegn börnum, áhrif afsláttardaga og stjórnmál í Evrópu

Og meðal þess sem við ætlum að gera í dag er að reyna að skilja íslenskt samfélag frá því eftir stríð og fram eftir síðustu öld; það samfélag sem lét lítil börn á vöggustofum afskipt…

Gasaborg umkringd, Hvolsvöllur og tengdamömmur

Fjórar vikur verða liðnar á morgun frá mannskæðum árásum Hamas á Ísrael. Ísraelsmenn lýstu yfir stríði og hafa gert enn mannskæðari árásir á Gasa. Nú berast fréttir af því að þeir…

Pólitískir skandalar, ávaxtaneysla á niðurleið og sjónskynjun

Bogi Ágústsson spjallaði um erlend málefni þegar hann settist við Heimsgluggann. Hneykslismál í pólitík í Bretlandi og Danmörku voru til umræðu; rannsókn á viðbrögðum breskra stjórnvalda…

Dómsmál Trump, verðbólga og frumbyggjahneyksli

Samkvæmt skoðanakönnunum eru töluverðar líkur á því að Donald Trump gæti orðið forseti Bandaríkjanna á ný. En í millitíðinni berst hann í dómsölum víða um landið - fjögur mál gætu…

Hagnaður banka, Berlínarspjall og listasafn ASÍ

Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, rýndi meðal annars í nýleg árshlutauppgjör stóru bankanna þriggja, hagnaðurinn er myndarlegur í milljörðum talið - en er hann mikill…

Mígreni, leiðtogafundur og dýrtíð

Hér er gríðarleg dýrtíð, alvarleg húsnæðiskrísa og okurvextir innheimtir. Fákeppni ríkir á lykilmörkuðum. Það er ómögulegt að lifa af á taxtalaunum. Hagsmunir fjármálakerfisins eru…

Hundrað ár frá fæðingu Margrétar Indriðadóttur

Jafnréttismál voru til umfjöllunar í kjölfar kvennaverkfallsins á þriðjudaginn. Gestir voru Dagbjört Hákonardóttir, þingkona Samfylkingarinnar, og Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir,…

Stjórnmál, íslenski fæðuklasinn og Úkraína

Stjórnmál voru til umfjöllunar í Heimsglugganum í dag og þá ekki síst barátta lýðræðisafla og popúlista um völd. Bogi Ágústsson ræddi stöðu mála í Argentíu, Venesúela, Bandaríkjunum,…

Kvennaverkfall um land allt, dönsk málefni og fingrarím

Við fjölluðum í dag um kvennaverkfallið í gær. Við hringdum til Húsavíkur og Víkur í Mýrdal og könnuðum hvernig gekk, forvitnuðumst um ávörp og annað, heyrðum af þátttöku, áhrifum…

Kvennaverkfall

Í spjalli um efnahag og samfélag ræddi Þórður Snær Júlíusson fyrst um ýmislegt sem varðar konur á vinnumarkaði. Hann sagði svo frá afkomu nokkurra fyrirtækja og horfum í efnahagslífinu.

Heilsugæslan, blýhúðun og kvennaverkfall

Við höfum fjallað um heilbrigðisþjónustuna í þættinum, bæði í síðustu og þarsíðustu viku, og héldum því áfram í dag. Nú var sjónum beint að heilsugæslunni á höfuðborgarsvæðinu, þar…

Hvað má og má ekki í stríði?

Árás á spítala á Gaza fyrr í vikunni vakti upp gríðarlega reiði og hefur verið fordæmd sérstaklega. Ástæðan er ekki síst sú að það má ekki sprengja upp sjúkrahús - ekki heldur í stríði.

Hörmungar fyrir botni Miðjarðarhafs, kvennafæði og friðlýsingar

Við fórum út í heim með Boga Ágústssyni. Ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs var til umfjöllunar - skelfingarnar þar - og við minntumst líka Martti Attisari sem lést á mánudaginn. Hann…

Framtíð læknisþjónustu, laxveiði og hagvöxtur í heiminum

Framtíð læknisþjónustu á Íslandi var til umræðu í þætti dagsins. Steinunn Þórðardóttir, formaður Læknafélags Íslands, situr í nýjum starfshópi um málið og ræddi við okkur um áskoranir…

Íbúðirnar heim, Berlínarspjall og Endurmenntun

Í spjalli um efnahag og samfélag ræddi Þórður Snær Júlíusson, ritstjóri Heimildarinnar, m.a. um kaup íslenskra lífeyrissjóða á rúmlega 1.600 íbúðum af norsku félagi en áður voru þær…

Útlit fyrir breytingar í pólskum stjórnmálum

Stólaskipti Bjarna Benediktssonar og Þórdísar Kolbrúnar Reykfjörð Gylfadóttur voru til umfjöllunar. Sú ráðstöfun kom sumum á óvart en öðrum ekki. Við fórum yfir atburðarásina og mátum…

Skelfilegt ástand og enginn friður í sjónmáli

Við fjölluðum um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs í þættinum í dag. Það er í einu orði sagt skelfilegt. Erlingur Erlingsson hernaðarsagnfræðingur ræddi við okkur um stöðu mála.

Mörg tækifæri í því að bæta heilbrigðisþjónustuna

Claudia Goldin hagfræðingur hlaut Nóbelsverðlaunin í hagfræði í ár. Hún er aðeins þriðja konan sem hlýtur þessi verðlaun, sem eru veitt í minningu Alfreds Nobels en eru í raun hagfræðiverðlaun…

Afsögn Bjarna Benediktssonar og afleiðingar

Við fjölluðum í dag um afsögn Bjarna Benediktssonar, fjármála- og efnahagsráðherra. Hann upplýsti um ákvörðun sína í gærmorgun, um það bil klukkustund eftir að álit Umboðsmanns alþingis…

Friður, efnahagsmál, Þýskaland og hálendið

Alþjóðleg friðarráðstefna Höfða friðarseturs stendur í Reykjavík í dag og á morgun. Pia Hansson, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar HÍ og Guðmundur Hálfdánarson stjórnarformaður ræddu…

Heimsmálin og sameining á Vestfjörðum

Fjallað var um ástand mála í Nagorno-Karabakh og það sett í sögulegt ljós. Rósa Magnúsdóttir, prófessor í sagnfræði við HÍ, fór aftur til nítjándu aldar til að útskýra átök Armena…

Utanríkismál, brothættar byggðir og það góða við kennarastarfið

Fyrstu gestir okkar voru alþingismenn; til okkar komu Diljá Mist Einarsdóttir og Logi Már Einarsson. Við töluðum einkum um utanríkismál og afstöðu þeirra til þess sem er að gerast…

Áttatíu ár frá flótta danskra gyðinga til Svíþjóðar

Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann og fletti sögubókunum. Áttatíu ár eru um þessar mundir frá því að fjölda gyðinga í Danmörku tókst að sleppa undan Nasistum, yfir til Svíþjóðar.

Óbreyttir stýrivextir gleðiefni

Húsnæðismál voru á dagskrá í dag. Sá mikilvægi málaflokkur er ekki í góðu horfi; það vantar húsnæði og fyrir vikið er verðið; kaupverð og húsaleiga, hærra en góðu hófi gegnir. Fyrir…

02.01.2023

27.12.2022

,