Lestin - Vald samfélagsmiðla | RÚV Útvarp

Lestin

Vald samfélagsmiðla

Samfélagsmiðlar eru stöðugt stærri þáttur í opinberri samræðu á internetöld, líklega einn allra mikilvægasti vettvangur skoðanaskipta og upplýsingamiðlunar í dag. Miðbæjartorgið þar sem hver sem er getur staðið á sínum sápukassa og hrópað til samborgara sinna. En eru samfélagsmiðlarnir raunverulegt frjálst og opið almannarými?

Um þetta hefur verið rætt undanfarnar vikur, ekki síst eftir fráfarandi forseti Bandaríkjanna og fjöldi stuðningsmanna hans voru bannaðir á samfélagsmiðlum, vegna ótta um ofbeldisverk í aðdraganda valdaskipta í hvíta húsinu.

Lest dagsins er tileinkuð samfélagsumræðu á samfélagsmiðlum. Gestir þáttarins eru Finnur Dellsen dósent í heimspeki við Háskóla Íslands, Auður Tinna Aðalbjarnardóttir, lögmaður og borðtennisþjálfari, og Helgi Hrafn Gunnarsson, þingmaður Pírata.

Birt

13. jan. 2021

Aðgengilegt til

13. jan. 2022

Lestin

Lestin

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags. Hér má heyra úrval þátta hverrar viku. Umsjón: Anna Marsibil Clausen og Kristján Guðjónsson.

Þættir

Nándarþjálfi, Inspector Spacetime, Ýrúrarí

Við fáum heimsókn frá Kristínu Leu Sigríðardóttur sem hefur gengið í ýmis störf innan kvikmyndageirans. Hún er leikkona og rekur fyrirtækið Doorway Casting með eiginmanni sínum en…

Enskuslettur, dulminni, Pieces of a woman og The Midnight Sky

Í Lestinni í dag heyrum við kvikmyndagagnrýni um tvær nýjar myndir. Pieces of a woman og Midnight Sky, heimsendadrama sem stórstjarnan George Clooney leikstýrir og leikur eitt aðalhlutverkið…

Elsta dýralífsmynd heims, Wellerman, „kynáttunarvandi", stafræn tíska

Vestrænum neytendum er loks að verða ljóst þau áhrif sem skammvinnar tískubylgjur og tilheyrandi kaup og farganir klæða hafa í för með sér, á fólkið sem saumar fötin og á umhverfið.

Ljósmóðir, einhverfa á hvíta tjaldinu og Phil Spector

Mögulega þekktasti upptökustjóri allra tíma, Phil Spector, er látinn 81 árs að aldri. Hann er ekki mörgum harmdauði, var þekktur fyrir reiðistjórnun og andlegt ofbeldi, og lést I fangaklefa…

Alice in Borderland, borgarhljóð, Beirút, feminísk kvikmyndahátíð

Í þætti dagsins heyrum við um nýja japanska sjónvarpsþætti sem byggja á þekktri manga-myndasögu og vísa í klassískt ævintýri Lewis Carroll. Katrín Guðmundsdóttir rýnir í Alice in Borderland.

Alice in Borderland, borgarhljóð, Beirút og feminísk kvikmyndahátíð

Í þætti dagsins heyrum við um nýja japanska sjónvarpsþætti sem byggja á þekktri manga-myndasögu og vísa í klassískt ævintýri Lewis Carroll. Katrín Guðmundsdóttir rýnir í Alice in Borderland.

Vald samfélagsmiðla

Samfélagsmiðlar eru stöðugt stærri þáttur í opinberri samræðu á internetöld, líklega einn allra mikilvægasti vettvangur skoðanaskipta og upplýsingamiðlunar í dag. Miðbæjartorgið þar…

Bleikt hár, Halldór Armand, Ástarsaga Twitter og Trump

Hamraborgin er orðin albleik að innan, eða í það minnsta eitt rými hennar, sýningarsalur Midpunkt. Þar hefur listakonan Gígja Jónsdóttir komið sér fyrir með myndbandsverk sem sýnir…

Bleikt hár, Halldór Armand, Ástarsaga Twitter og Trump

Hamraborgin er orðin albleik að innan, eða í það minnsta eitt rými hennar, sýningarsalur Midpunkt. Þar hefur listakonan Gígja Jónsdóttir komið sér fyrir með myndbandsverk sem sýnir…

Hikorð, Caliphate-skandallinn og samfélag einhverfra

Caliphate var eitt stærsta og verðlaunaðasta rannsóknarblaðamennskuhlaðvarp undanfarinna ára. Þar sökkti stjörnublaðakona New York Times, Rukmini Callimachi, sér ofan í sögu og starf…

Hikorð, Caliphate-skandallinn og samfélag einhverfra

Caliphate var eitt stærsta og verðlaunaðasta rannsóknarblaðamennskuhlaðvarp undanfarinna ára. Þar sökkti stjörnublaðakona New York Times, Rukmini Callimachi, sér ofan í sögu og starf…

Q-anon töfralæknir, djassbíómyndir og MF DOOM

Við pælum í tveimur nýjum bíómyndum sem fjalla um djass og blústónlist og ólíkan hátt. Kristjana Stefánsdóttir, söngkona, kemur og spjallar um spunalist og bláar nótur, Pixar-myndina…

Bridgerton, besta tónlistin 2020, Ryan Murphy

Júlía Margrét Einarsdóttir rýnir í sjónvarpsþættina Bridgerton, nýtt pólitískt kórrétt búningadrama frá Netflix, um ástir og örlög fína og fjölbreytta fólksins í London á 19. öldinni.

Kvenkyns frumkvöðlar í raftónlist, Negrito og almanök

Þessa dagana eru eflaust margir sem eru að fjárfesta í almanaki eða dagbók fyrir árið sem er að hefjast, 2021. Í Lestinni í dag kynnum við okkur sögu dagbókarinnar hér á landi með…

Kynrænt sjálfræði, Danskt MeToo, Cli-fi frá Papúa Nýju-Gíneu,

Eggert Gunnarsson hefur verið búsettur á Papúa Nýju Gíneu undanfarin fimm ár, stýrt þarlendri sjónvarpsstöð og gert heimildarmyndir. En nú er hann kominn aftur til Íslands með sína…

Rappskúrkur fellur frá, Q-anon töfralæknir og djassbíómyndir

Við pælum í tveimur nýjum bíómyndum sem fjalla um djass og blústónlist og ólíkan hátt. Kristjana Stefánsdóttir, söngkona, kemur og spjallar um spunalist og bláar nótur, Pixar-myndina…

Bridgerton, besta tónlistin 2020, Ryan Murphy

úlía Margrét Einarsdóttir rýnir í sjónvarpsþættina Bridgerton, nýtt pólitískt kórrétt búningadrama frá Netflix, um ástir og örlög fína og fjölbreytta fólksins í London á 19. Öldinni.

Kvenkyns frumkvöðlar í raftónlist, Negrito og almanök

Þessa dagana eru eflaust margir sem eru að fjárfesta í almanaki eða dagbók fyrir árið sem er að hefjast, 2021. Í Lestinni í dag kynnum við okkur sögu dagbókarinnar hér á landi með…

Kynrænt sjálfræði, Danskt MeToo, Cli-fi frá Papúa Nýju-Gíneu,

Eggert Gunnarsson hefur verið búsettur á Papúa Nýju Gíneu undanfarin fimm ár, stýrt þarlendri sjónvarpsstöð og gert heimildarmyndir. En nú er hann kominn aftur til Íslands með sína…

Menningarárið: það eftirminnilegasta, markverðasta og mest einkennandi

Síðasti þáttur ársins og að því tilefni ætlum við að fara yfir menningarárið. Við buðum öllum pistlahöfundum haustsins Í lestinni að taka þátt í ársuppgjöri þáttarins og 10 þeirra…

Menningarárið: það eftirminnilegasta, markverðasta og mest einkennandi

Síðasti þáttur ársins og að því tilefni ætlum við að fara yfir menningarárið. Við buðum öllum pistlahöfundum haustsins Í lestinni að taka þátt í ársuppgjöri þáttarins og 10 þeirra…

Árið sem leið: Óskar, smitrakning, Tik Tok og Black Lives Matter

Við ferðumst aftur í tímann. Það herrans ár 2020 er orðið ansi stutt í annan endann - sem betur fer segja sumir - en áður en við hér í Lestinni kveðjum ár veirunnar er rétt að líta…

Þverrandi menningarvald Bandaríkjanna

Bandarísk áhrif hafa verið alltumlykjandi í menningunni að minnsta kosti frá miðri síðustu öld, meðfram því sem Bandaríska heimsveldið varð það valdamesta á stórnmálasviðinu.Í hnattvæddum…

Þverrandi menningarvald Bandaríkjanna

Bandarísk áhrif hafa verið alltumlykjandi í menningunni að minnsta kosti frá miðri síðustu öld, meðfram því sem Bandaríska heimsveldið varð það valdamesta á stórnmálasviðinu.Í hnattvæddum…

Elsta jólatré landsins, Jólaguðspjall sauðfjárbónda, businn og Kæri jó

Edda Borg Helgadóttir hóf nám á fyrsta ári verslunarskóla íslands í haust. Við fylgdumst með henni fyrsta skóladaginn og heyrum í henni aftur í dag, nú þegar önnin er búin og enn…

90 ára afmæli Rásar 1

Klám, Wonderwoman, aftaka Unga Elgs, Mank og Taylor Swift

Fyrst kom Folklore og svo Evermore. Taylor Swift hefur, eins og við hin, eytt lunganu úr árinu í inniveru en á meðan að við hin horfðum á Heima með Helga og bökuðum súrdeigsbrauð vann…

Cyberpunk 2077, Mank, Sjónvarp Símans og Wonder Woman 84

Gunnar Theodór Eggertsson rýnir í tvær nýar kvikmyndir, ofurhetjumyndina Wonder Woman 84 og svarthvítu Netflix-myndina Mank, sem fjallar um handritshöfundinn Herman Mankiewicz og samstarf…

Pornhub, tónlistarárið, aftaka Unga Elgs og bannaða jólalagið

Á undanförnum árum hefur klámsíðan Pornhub unnið markvisst í því að troða sér inn í meginstrauminn. Hún er orðin langþekktasta klámsíða internetsins og mögulega ein mest sótta vefsíða…

Dunce Magazine, heimilisofbeldi í Hollywood, jólalagatal, kyn og klefa

Í þættinum fræðumst við um nýtt dans- og gjörningalistatímarit Dunce magazine sem kemur út í fyrsta skipti í vikunni. Við heimsækjum prentverkstæðið þar sem unnið er að því að prenta…

Rússar á Íslandi, Evermore, samveruhlaðvörp og jólalagatal

Heimildarmyndin „Their Iceland“ skaut upp kollinum á Youtubu á dögunum, mynd sem fjallar um samfélag rússa og rússneskumælandi á Íslandi. Leikstjóri myndarinnar er þó hvorki fæddur…

Húðflúr, Ljóð Úígúra, snjallhljóðfæri, Alli Rúts, hlaðvörp

Eðli sköpunar, frumleiki og höfundarverk í listum. Þessir þættir og áhrif þeirra á skapandi gervigreind verða til rannsóknar í verkefni Þórhalls Magnússonar prófessors, sem hlaut styrk…

Húðflúr, Deltron 3030 og jólalagatal

Tónlistarvagn Lestarinnar leggst í tímaflakk í þætti dagsins, fyrst aftur til ársins 2000 til að rifja upp hljómplötu sem svo aftur ferðast með okkur inn í framtíðina til ársins 3030.

Starfsumhverfi á streymisveitum, snjallhljóðfæri og The Undoing.

Við höldum áfram að velta fyrir okkur starfsumhverfi tónlistarfólks á tímum stafræns streymis. Í Lestinni í gær fjölluðum við um sölutorgið Bandcamp og streymisrisann Spotify, og í…

Ljóð Úígúra, Sálarlandafræði, Bandcamp, jólalagatal

Ljóðlist er miðpunktur menningar Úígúra, en í því sem þeir berjast fyrir tilvist sinni við ofurefli Kína, óttast brottfluttir Úígúrar að þessi hluti þjóðarsálarinnar hafi þegar verið…

Aðventukrans, hlaðvörp og jólatryllingur Mannheim Steamroller

Við kveikjum einu kerti á - en af hverju? Það er auðvitað engin húsmóðir með húsmæðrum án þess að eiga aðventukrans og helst á hann að vera heimaföndraður með mikilli fyrirhöfn svo…

The Crown, Dýralif, Jólalagatal og Sumarið sem aldrei kom

Kvikmyndagerðarmaðurinn Frosti Jón Runólfsson á heiðurinn að nýju tónlistarmyndbandi Jónsa (í Sigur Rós eins og hann er jafnan kallaður) við lagið Sumarið sem aldrei kom. Myndbandið…

Gestsaugað, Spotify Wrapped og spil í jólakúlu

Enginn annar hlustar alveg eins og þú. Svo segir Spotify öllum sínum notendum í persónulegum skilaboðum, með upplýsingum um hlustun ársins. Baldvin Þormóðsson veltir fyrir sér persónulegri…

Elliot Page, skrifandi gervigreind, myndmál krúnunnar

Hann heitir Elliot Page. Hann er trans og fornöfnin hans eru "they" eða "he" - hán eða hann, en ekkert af þessu vissi heimurinn þegar hann sló fyrst í gegn sem ólétt unglingsstúlka…

Frosti Jón, Jólalagatal, Plöntur, Kraumslistinn

Kvikmyndagerðarmaðurinn Frosti Jón Runólfsson á heiðurinn að nýju tónlistarmyndbandi Jónsa (í Sigur Rós eins og hann er jafnan kallaður) við lagið Sumarið sem aldrei kom. Myndbandið…

Ósýnilegt illmenni, túrismi, kjötát og Dýralíf

Við heimsækjum forsætisráðherrahjónin Katrínu Jakobsdóttur og Gunnar Sigvaldason og ræðum við þau um nýútkomna þýðingu þeirra á bókinni Dýralíf eftir suður-afríska nóbelsverðlaunahafann…

Chicago sjömenningarnir, Shirley Jackson, djúpfölsun og post-sovésk fa

Síðustu ár ráku þau Árni Guðjónsson og Natalia Sushchenko Kvartýru No49 á Laugavegi,fataverslun sem þekktust varð fyrir post-sovéska merkjavöru. Þrátt fyrir gríðarlegar vinsældir í…

Hönd guðs, Sault, Deepfake og persónuvernd

Hann var goðsögn í lifanda lífi og verður áfram goðsögn í dauðanum. Knattspyrnumaðurinn Diego Maradona er fallinn frá, aðeins sextugur að aldri og við ræðum við Frey Eyjólfsson um…

Frægt fólk í slag, Chicago 7, Shirley Jackson og ljósmyndir

Samtímaljósmyndun kemur við sögu í þætti dagsins þar sem við kíkjum á sýningu í ljósmyndasafni Reykjavíkur og veltum fyrir okkur fjarska og nánd.

Veirubíó, sjálfsumönnun og RYBA

Draugatorg, Phantom Plaza, nefnist fyrsta breiðskífa íslensku súpergrúppunnar RYBA. Sveitin var stofnuð í Póllandi þar sem Heimir Gestur Valdimarsson var í kvikmyndatökunámi, og er…

Túrismi, hrútskýringar, post-sovésk fagurfræði

Síðustu ár ráku þau Árni Guðjónsson og Natalia Sushchenko Kvartýru No49 á Laugavegi,fataverslun sem þekktust varð fyrir post-sovéska merkjavöru. Þrátt fyrir gríðarlegar vinsældir í…

Playstation, Ást og Anarkí, blindandi hlaðvarp og faraldur á dauðadeil

Enginn af hinum rúmlega 700 dauðadæmdum föngum Kaliforníuríkis hefur verið tekinn af lífi frá árinu 2006 en þó hefur heilmikið grynnkað í hópnum. Áður fyrr var fentanyl ein helsta…

PlayStation ævintýri Ólafs Jóhanns, jöklarannsóknir, og gamall símakle

Unfanfarna fimmtudaga höfum við í lestinni sökkt okkur ofan í sögu Jöklarannsóknafélalgs Íslands. Eitt það áhugaverðasta við félagið er hversu drjúgan þátt konur hafa átt í því allt…

Ást og anarkí, hinsegin heimspeki og royalistar um The Crown

Við flettum nýju tölublaði af Hug, tímariti félags áhugamanna um heimspeki, en í heftinu í ár birtast greinar og þýðingar sem leitast við að „skjöna“ heimspekihefðina í anda hinsegin…

Faraldur á dauðadeild, ólíklegir vinir, djúpfölsun Sassy Justice

Í síðasta mánuði var fyrsti þátturinn í grínþáttaröðinni Sassy Justice frumsýndur á Youtube. Þátturinn er gerður af höfundum hinna vinsælu South Park sjónvarpsþátta, en hér notast…

Sóley, Óþolandi túristar og göngutúr með eyrunum

Eyþór Kamban Þrastarson og Þorkell Jóhann Steindal leiða hlustendur um Reykjavík með innslögum í hlaðvarpi Blindrafélagsins hljóðbrot. Með fulltingi svokallaðra binaural hljóðnema…

Eurogarðurinn, söngleikir fyrir hálfvita, ófrjósemi og Þrívíddarhönnun

Í Lestinni í dag hringjum við til Berlínar og heyrum í Maríu Guðjohnsen, þrívíddarhönnuði, sem býr og starfar þar í borg. Meðal umræðuefna verða þrívíðir fantasíuheimar, viðaukinn…

Diskó Kylie, jöklarannsóknir og endurnýjaðar vinsældir Sopranos

Diskódansinn dunar enn í partýklefa lestarinnar og Davíð Roach Gunnarsson rýnir í nýja plötu Kylie Minouge, sem heitir einfaldlega Disco.

Eurogarðurinn, ófrjósemi og MOM Air

Vefsíða nýs ofurlággjalda-flugfélags Mom Air opnaði á dögunum, síða sem minnir meira en lítið á heimasíðu hins sáluga Wow Air. Fljótlega fóru tvær grímur að renna á fólk, þetta lyktaði…

Lest #500: Trump-lestin, DV.is og fegurð byrjandans

Í dag fer fram fimm hundraðasti þáttur Lestarinnar, en þátturinn hóf göngu sína fyrir rúmum fjórum árum síðan, þann 5. ágúst 2016. Í þætti dagsins líta þáttarstjórnendur yfir farinn…

Þrívíðir heimar, Sjónarhorn túristans, kosningafíkn

Mörg okkar eru í fráhvörfum eftir vikuna sem leið. Við störðum viðstöðulaust á rauð og blá kort af Bandaríkjunum í fjóra daga, hlustuðum á jakkafataklædda, vel greidda karlmenn útskýra…

Kynlífsvæðing, Afrozone, Ævi Herra Hnetusmjörs, Trump og rapparar

Eftir því sem íslenska þjóðin hefur orðið fjölbreyttari hefur matargerð frá nánast öllum heimshornum orðið hluti af íslenskum hversdegi. Við borðum ekki bara evrópskan og amerískan…

Jöklarannsóknir, varnarveggir tilfinninga og Baby shark

Það eru fá lög sem eru jafn grípandi og, í hugum margra, óþolandi og barnalagið Baby Shark. Myndbandinu við lagið hefur verið líkt við fíkniefni fyrir börn. Það er raunar svo ávanabindandi…

Kynlíf í kófi, Netflix og ævisaga Herra Hnetusmjörs

Það er hefð fyrir því að ritaðar séu ævisögur merkra manna og kvenna, ýmis konar ævintýrafólks, viðskiptajöfra, stjórnmála- eða listafólks. Sagan er yfirleitt skrifuð þegar langt er…

Eignarhald ásýndar, Afrozone, morgundagurinn 2016 og stafrænt partýhal

Eftir því sem íslenska þjóðin hefur orðið fjölbreyttari hefur matargerð frá nánast öllum heimshornum orðið hluti af íslenskum hversdegi. Við borðum ekki bara evrópskan og amerískan…

Kynlífsvæðing ástarinnar, ný myndasaga og rapparar styðja Trump

Sitjandi Bandaríkjaforseti, Donald Trump, barst stuðningur úr óvæntri átt þegar einn virtasti þrjótarappari suðurríkjanna, Lil Wayne birti mynd frá fundi þeirra fyrir helgi. Eða, kannski…

Umdeild bókatíðindi, Bly Manor, framhaldsskólaball, fangi kýs í fyrsta

Í Lestinni í dag verður hringt til Kaliforníu og rætt við verðlauna-útvarpsmanninn og fyrrum fangann Earlonne Woods, sem býr sig nú undir að kjósa í fyrsta skipti. Earlonne er einn…

Vestur í bláinn, Roisín Murphy, sof-ét á jökli

Tónlist er tungumál, og tungumálið er tónlist. Að minnsta kosti birtist það hlustendum þannig á plötunni Vestur í bláinn sem kom út í byrjun september. Platan er hugarfóstur þýska…

Haunting of Bly Manor, Airwaves og fangi kýs í fyrsta sinn

Í Lestinni í dag verður hringt til Kaliforníu og rætt við verðlauna-útvarpsmanninn og fyrrum fangann Earlonne Woods, sem býr sig nú undir að kjósa í fyrsta skipti. Earlonne er einn…

Venjulegt fólk, umdeild bókatíðindi og The Caretaker áskorunin

Í konseptverkinu The Caretaker skapar breski tónlistarmanninn Leyland Kirby tilraunakennda sveimtónlist sem fjallar um minni og heilabilun - eins konar tónlistarleg útfærsla af alzheimer-einkennum.

Framhaldsskólaböll í kófi, Icecross, draugun og tímabönd

Við förum í göngutúr niður að Reykjavíkurtjörn. Það er svona nokkurn veginn það næsta sem við komumst því að hanga í Menntaskólanum í Reykjavík um þessar mundir enda er hann lokaður…

Vínlandsfáni, Kvikmyndaverðlaun Norðurlandaráðs, ASMR og sporðamælinga

Við höldum áfram að kynnast starfi Jöklarannsóknafélags Íslands sem fagnar 70 ára afmæli um þessar mundir. Í dag taka tveir jarðfræðingar sér far með Lestinni, þau Hrafnhildur Hannesdóttir…

Vistfræði örforlaga, Ráðherrann og sjálfsfróun í vinnunni

Tímaritið New Yorker hefur sent einn af sínum þekktustu blaðamönnum í leyfi í kjölfar atviks sem upp kom á Zoom fundi. Jeffrey Toobin beraði sig og snerti fyrir framan myndavélina…

Borat, menningartölfræði og sápuóperur

Það eru tæp 15 ár frá því að breski grínistinn Sacha Baron Cohen ferðaðist um Bandaríkin í gervi kasaska blaðamannsins Borat og dró þjóðina sundur og saman í háði. Nú á föstudag snýr…

Arðrán ástarkraftsins, mótmælalög í meginstraumnum og Brot 5

Fyrr í mánuðinum kom út fimmta skífan í hinni athyglisverðu plöturöð Brot frá íslensku raftónlistarútgáfunni Lagaffe Tales. Þar heldur tónlistarmaðurinn dularfulli Felix Leifur áfram…

PartyZone, ekið fram af Grímsfjalli og Remain in Light

Það er lítið um fögnuð í samfélaginu þessa dagana þó auðvitað séu tækifærin fjölmörg: á hverjum degi á jú einhver afmæli. Einhvern veginn raðaðist Lest dagsins þannig að öll innleggin…

Kappræður, Attenborough og leikjatölvur

Í september voru 60 ár frá því að fyrst var sjónvarpað frá kappræðum frambjóðenda til embættis forseta Bandaríkjanna. Sjónvarpskappræðurnar hafa síðan þá verið einhver mikilvægasti…

Covid-tíska, I May Destroy You og frelsið framundan

Fötin skapa manninn segir máltækið en síðustu mánuði hafa sviptivindar heimsfaraldurs skapað fötin. Sögulegir viðburðir móta ekki bara hvernig við hugsum og hegðum okkur heldur einnig…

Einskisval í ástinni, heimildarmyndir, vögguvísur

Undanfarna mánudaga hefur kvikmyndagerðarfólk heimsótt Lestina og sagthlustendum frá nýlegum heimildarmyndum sem það mælir með til áhorfs. Að þessu sinni heimsækir Helga Rakel Rafnsdóttir…

Sníkjudansar á Tik Tok, Jónsi og jöklarannsóknir

Við leggjum upp í ævintýralegan leiðangur með Jöklarannsóknarfélagi Íslands sem verður 70 ára í nóvember. Næstu vikur ætlum við að kynnast félaginu, fólkinu og sögu félagsins og við…

Eddie Van Halen, Þriðji Póllinn, Holdgervlar og Á móti straumnum

Vélmenni úr framtíðinni reyna að semja poppmúsík í anda þeirrar tónlistar sem var vinsæl í upphafi 21. aldarinnar. Þau reyna að líkja eftir mannfólkinu í hreyfingum og syngja um mannlegar…

Nordic Noir, Claudia Conway og listasöfn

Blaðamenn eru lunknir við að fá fólk nákomið forsetum Bandaríkjanna til að tala í skjóli nafnleysis: leyfa almenningi að gægjast aðeins bakvið luktar dyr til að sefa efasemdaraddir…

Heimildarmyndir, bóndapistill, tik-tok draumar og borgarleikhússtjóri

Leikhúsin eru opin, allavega enn sem komið er, og allt kapp lagt á að koma fjölbreyttum sýningum á svið meðan sóttvarnarráðstafanir leyfa. Leikaravalið þykir mörgum þó tiltölulega…

Litbrigði Þjóðleikhússins, vofa kommúnismans og Sufjan Stevens

Vofa gengur nú ljósum logum í heiminum. Baráttan við kommúnisma virðast ætla að verða eitt helsta mælskubragðið í kosningabaráttu Donalds Trump og Repúblikanaflokksins í forsetakosningunum…

Get organized, 500 bestu plötur allra tíma og framhaldsskóli í kófi

Á listum yfir bestu poppplötur allra tíma eru það iðullega hvítir karlkyns rokktónlistarmenn sem tróna á toppnum. En eru þeir óumdeilanlega bestu tónlistarmennirnir? Á nýjum lista…

Miss Colombia, Já-fólkið og stjórnarskráin

Við spjöllum við Gísla Darra Halldórsson um nýja tölvuteiknaða stuttmynd hans Já-fólkið sem hlaut áhorfendaverðlaun barna á norrænu kvikmyndahátíðinni Nordisk Panorama á dögunum. Þrátt…

Grænþvottur, A Song Called Hate og núvitundaræfingar bænda

Á tímum hamfarahlýnunar reyna mörg fyrirtæki að ná til neytenda með að fullvissa þá um að starfsemi þeirra og vara sé umhverfisvæn, sjálfbær, náttúruleg, vottuð. En af hverjum? Getum…

Hreimur líkamans, skynjun síbylju og A Hidden Life

Þú stendur á Strikinu, á Times Square, við Notre Dame, á pínu litlu kaffihúsi í Kuala Lumpur og þú sérð annan Íslending. Þú þarft ekki að þekkja hann, þarft ekki að heyra hann tala.

Halla Birgisdóttir, Skjaldborg, Riff og hvernig nær maður til jaðarhóp

Það er mikið um dýrðir í lífi kvikmyndaáhugamanna um þessar mundir. Heimildamyndahátíðin Skjaldborg er ný afstaðin, RIFF fer fram um helgina og Nordisk Panorama er í fullum gangi.

Klukkan, Kína og The Social Dilemma

Una Björg Kjerúlf flytur pistil í Lestinni á þriðjudegi. Í pistlinum veltur hún fyrir sér eðli tímans og leggur til að við tökum okkur reglulega klukkulausar stundir.

Bóndalífið, Ráðherrann, heimildamyndir og hlaðvarp á leiksviði

Harpa Rún Kristjánsdóttir, bóndi og bókmenntafræðingur tekur sér far með Lestinni í dag og næstu tvo mánudaga. Hún flytur okkur pistil um sveitalífið og nostalgíu borgarbarna.

Ultraflex, hvítt leikhús, kyn og kapphlaup

Caster Semenya er rosalega fljót að hlaupa. Hún á tvö Ólympíugull í 800 metra hlaupi og hana langar í fleiri en hún fær ekki að keppa um þau framar. Ekki nema hún taki lyf sem bæla…

Að heita Karen og að muna Victor Tsoi

Um þessar mundir eru 30 ár frá því að ein stærsta rokkstjarna heims lést í bílslysi aðeins 28 ára gamall. Victor Tsoi úr hljómsveitinni Kino var vinsælasti rokktónlistarmaðurinn undir…

Sumar veirunnar og lífsmörk í íslensku rappi

Í pistli dagsins fjallar Halldór Armand Ásgeirsson um sumar veirunnar út frá skáldsögunni herbergi Giovannis eftir James Baldwin, og mismunandi afstöðu fólks til feigðarinnar.

Litlir Eldar Allsstaðar, Sjón og Norðmaðurinn, Smekkleysa á uppboði

The Northman nefnist nýjasta kvikmynd bandaríska leikstjórans Robert Eggers en hún gerist á tíma víkinganna á norðurhjara veraldar. Björk Guðmundsdóttir mun leika norn í stjörnum prýddri…

Íslenskt rapp R.I.P., Ráðherrann, Mulan, lestur á snjalltímum

Rappið er dautt, megi það hvíla í friði. Í Lestinni í dag fjallar Davíð Roach Gunnarsson, tónlistargagnrýnandi, um íslensku rappsenuna. En hann segir sköpunarkraftinn og nýjungagirnina…

Kardashians kveðja, Steinunn Sig og Innrásin frá Mars

Í gærkvöldi var tilkynnt að 14 ára saga hinna gríðarvinsælu raunveruleikasjónvarpsþátta, Keeping up with the Kardashians, væri senn á enda. Þættirnir hafa skotið Kardashian fjölskyldunni…

Umdeild Tyrklandsför, plöntulist og Post-session

Í sumar hefur útgáfusamlagið Post-dreifing staðið fyrir tónleikum nær vikulega, undir titlinum post-sessions. Þeir eru tímanum trúir og fara því ekki fram á einhverjum af sviðum miðbæjarins…

Myrkfælni, vinsæll ljósahönnuður, Crass og ofurhægt tónverk

Haustið er komið og daginn er tekið að stytta - myrkrið um það bil að skella á. Það er því viðeigndi að nú í haustbyrjun komi út fjórða tölublaðið af Myrkfælni, en frá árinu 2017…

Íslenska með hreim, Emilíana Torrini og bókasöfn

Feminíska tímaritið Flóra hefur óvenjulega ritstjórnarstefnu þegar kemur að yfirlestri. Í blaðið skrifar oft fólk sem hefur íslensku að öðru máli en þegar það gerir málfarsvillur eru…

Hegel, siðareglur, Tenet og Bill & Ted Face the Music

Í Lestinni í dag verður rætt um gagn eða gagnleysi siðareglna, en í gær kærði sjávarútvegsfyrirtækið Samherji 11 starfsmenn ríkisútvarpsins til siðanefndar stofnunarinnar. Blaðamenn…

Upphafsstef, frumrannsókn og fyrsti skóladagurinn

Lestin leggur úr hlaði haustið 2020 og í dag eru lestarstjórarnir að hugsa um upphafið. Hvernig skal byrja.

Skólarapp, kreditlistar, tölvuleikjatónlist og reif

Í þætti dagsins verður rýnt í skemmtanahald á Íslandi undanfarna mánuði. Davíð Roach Gunnarsson segir frá því hvernig samkomubannið hefur blásið nýju lífi í reifin, ólögleg danspartý…

Rjómi, Da 5 bloods, enn fleiri minnisvarðar og hvað er íslensk hönnun?

Hönnunarmars hefst í dag og Lestin heldur áfram að ræða við hönnuði sem taka þátt í hátíðinni í ár. Í þætti dagsins kynnumst við hönnunarmerkinu Fólk Reykjavík og heimsækjum sýninguna…

Stytta af Hans Jónatani, Plöntugarðurinn, Borges og Stonehenge

Nú liggur frammi tillaga til þingsályktunar um minnisvarða á Djúpavogi til minningar um Hans Jónatan, svartan mann sem settist að á Íslandi eftir að hafa flúið þrældóm í Danmörku.

Mannveran og ástin, mistök á Hönnunarmars, Og hverra manna ert þú?

Spurningin kann að virðast hversdagsleg en undirniðri er hún eitt af tækjunum sem Íslendingar nota til að kortleggja samfélagið, okkur sjálf og náungann. Við köfum ofan í þessa spurningu…

Fjallkona handtekin, Shabazz Palaces, umdeildar styttur, Hljóðkirkjan.

Í meira en tvær aldir hefur ein helsta táknmynd íslensku þjóðarinnar verið ung og fríð kona, faldbúningsklædd Fjallkona. Og frá því um miðja síðustu öld hafa skrautklæddar fjallkonur…

Afsökunarbeiðnin, viskan og þjáningin og Beðið eftir barbörunum

Þegar orðrómur berst um barbara utan bæjarmúra á mærum heimsveldisins, grípa yfirvöld til stöðugt harðari aðgerða gegn meintum innrásarmönnum og bæjarbúum. Þetta er sögusvið skáldsögunnar…

Rappferill George Floyd, Spurningar mannverunnar, Grímuverðlaunin, og

Um þessar mundir eru 40 ár frá skotárásinniá J.R. Ewing Junior í sjónvarpsþáttaröðinni Dallas. Áhorfendur um allan heim sátu eftir með stærstu ráðgátu sjónvarpssögunnar: Hver skaut…

Hvað getur Ísland lært af mótmælunum?

Þátturinn verður með óvenjulegu sniði að þessu sinni. Lestin verður tekin undir pallborðsumræður þar sem spurt verður hvernig íslenskt samfélag geti best brugðist við þeirri mótmælaöldu…

Svarthol, rasismi og kvikmyndir og enskumælandi fjölmiðlar

Í dag kemur tímaritið Iceland Review út á íslensku í fyrsta sinn í 57 ára sögu blaðsins. Útgáfan er viðbrögð við fordæmalausum tímum, þar sem engir túristar eru eftir á landinu til…

Þöggun, yfirlestur og rettan sem hvarf

Þöggun hefur verið umtalsvert í umræðunni undanfarin ár. En hvað er þöggun? Þessu veltir heimspekingurinn Elmar Geir Unnsteinsson fyrir sér í nýjasta hefti Hugar, tímarits áhugafólks…

Nýir rithöfundar, mannmiðjukenningin, áróðursgildi lögguþátta

Kröfur mótmælenda í Bandaríkjunum eru allt í senn einfaldar og flóknar. Barist er fyrir jafnrétti, því að svört líf séu metin til jafns við hvít, en uppi eru ýmsar róttækar hugmyndir…

Tölfræði í Harmageddon, Run The Jewels og plöntublinda

Við kynnum okkur hugtakið plöntublinda, en það er notað yfir hvernig við nútímafólkið tökum æ verr eftir plöntunum í umhverfi okkar og eigum erfiðara með að þekkja ólíkar tegundir…

Áhorfendalausir íþróttaleikir, Exos og K-pop mótmæli

Í byrjun vikunnar kom út platan Indigo með tónlistarmaðnninum og plötusnúðinum Exos. Þetta er fyrsta plata hans í 20 ár, en Exos er gamalreyndur í hinni alþjóðlegu teknósenu. Við heyrum…

8 mín og 46 sek, myrkvaður þriðjudagur og framtíð hlaðvarps

Við veltum fyrir okkur framtíð hlaðvarps í ljósi nýlegs risasamnings streymisveitunnar Spotify við viðtalsþáttastjórnandann Joe Rogan. Gestir verða Gunnlaugur Reynir Sverrisson, einn…

Fordæmalausir tímar #12

Í þættinum í dag verður meðal annars rætt við íslenska nemendur í erlendum háskólum. Margir þeirra hafa flúið heim til Íslands á meðan á ástandið gengur yfir. Þeir lýsa breyttum aðstæðum…

Doja Cat, Næturgalinn, Joe Rogan og Spotify og Roisin Murphy

Hún hefur notið stöðugt aukinna vinsælda meðal ungra tónlistarunnenda og trónir á toppi Billboard listans ásamt Nicki Minaj en hún er einnig sökuð um kynþáttafordóma. Við kynnumst…

CIA og íslensk list, tístað um línulega dagskrá og mannát í Kópavogi

Samfélagsmiðlar elska línulega dagskrá. Það vita meira að segja streymisveiturnar og á tímum hámhorfs hafa þær brugðist við með því að dagskrársetja ákveðnar þáttaraðir eins og um…

Covid-grín, Wind of Change og krullur

Í Lestinni í dag sökkvum við okkur ofan í hlaðvarpsþættina Wind of Change, en þar er rannsökuð sú samsæriskenning að samnefnd kraftballaða með þýsku hármetalsveitinni Scorpions hafi…

Normal People, Special-K, Mikilvægar ítranir og orðavírus

Tónlistarkonan Katrín Helga Andrésdóttir hefur ekki slegið slöku við síðustu vikur. Hún gaf út stuttskífu í síðustu viku undir nafninu Special-K og í þessari viku kemur út fyrsta lag…

Olíuvinnsla RuPaul, Skoffín og poppsnillingur bakvið tjöldin

Dragdrottning alheimsins, Ru Paul, er ekki ein af þessum stjörnum sem liggur á skoðunum sínum. Hann er ötull talsmaður réttindabaráttu hinsegin fólks og innflytjenda og í hinum ýmsu…

Síðustu vídeóleigurnar, örtröð í Sundhöllinni, Trotskí og svikin bylti

Í ár eru 80 ár frá því að einn af forsprökkum rússnesku byltingarinnar Leon Trotsky var myrtur í Mexíkó af launmorðingja á vegum erkióvinar hans, einræðisherrans Jósefs Stalín. Trotsky…

Ljósmynd ársins, Florian Schneider, óvenjulegir miðasölulistar, rapp o

Í Lestinni í dag verður rætt við ljósmyndarann Golla, en í síðustu viku hlaut hann viðurkenningu Blaðaljósmyndarafélags Íslands fyrir mynd ársins 2019, mynd tekin á Vatnajökli í vorferð…

The Expanse, tvöfaldur regnbogi, minningar úr paradís og Jean Seberg

Framtíð Bíó Paradísar er enn óljós. Kvikmyndahúsið er lokað en stjórnendur vonast enn til þess að ríki og borg bjargi bíóinu, en reksturinn getur ekki staðið undir hækkandi leigu.

Upplýsingaóreiða, Skopmynda-Kalli, Bjarki á BBC, Ballet

Við kynnum okkur ævintýralegt lífshlaup vestur-íslenska skopmyndateiknarans Karls Gústafs Stefánsson, eða Cartoon Charlie. Hann er sagður hafa skapað nokkrar af þekktustu teiknimyndapersónum…

Kynusli Little Richards, Umer Consumer, Covid-meme

Ein af áhugaverðari plötum sem hefur komið út á þessu ári í íslensku rokki er Late Night Noises, önnur plata tónlistarmannsins Ýmis Gyðusonar Gíslasonar, sem gefur út tónlist undir…

Fordæmalausir tímar #11

Í dag ætlum við að rýna í framtíðina.

Jarðarförin mín, like-takkinn og kolefnisfargari

Það hafa sennilega flestir staðið sjálfan sig að því að velta fyrir sér eigin jarðarför á einhverjum tímapunkti í lífinu. Sú hugmynd liggur að baki þáttaröðinni Jarðarförin mín sem…

Fordæmalausir tímar #10

Í þætti dagsins skoðum við upphaf lífsins og endalok.

Covid-meme, The Last Dance, bannaðar kvikmyndir og Tony Allen

Það eru fáir taktsmiðir sem hafa haft jafn mikil áhrif og nígeríski tónlistarmaðurinn og trommarinn Tony Allen. Hann lék lengi með hljómsveit Fela Kuti, en þar blandaði hann saman…

Fordæmalausir tímar #9

Í þætti dagsins skoðum við upphaf lífsins og endalok.

Erró, skattar og lýðræði, sótthreinsað rapp og flatneskja jarðar

Undanfarin ár hefur sú skoðun orðið furðulega útbreidd að jörðin sé ekki hnöttur, eins og vísindin hafa haldið fram í nokkrar aldir, heldur flöt. Nokkur hópur fólks heldur því fram…

Fordæmalausir tímar #8

Áttundi þátturinn af sérútgáfu Lestarinar, Fordæmalausir tímar. Í þessum þáttum reyna dagskrárgerðarmenn Lestarinnar að skrásetja hina undarlegu tíma sem við erum að upplifa, það hvernig…

Platform, Ghost Town Anthology, Roedelius, fjar-stæðan, loftslagsverkf

Gunnar Theodór Eggertsson fjallar um tvær ólíkar streymisveitur, risann sjálfan Netflix og listrænu streymisveituna Mubi. Báðar geta nýst til að halda bíokvöld með vinum þar sem fjarfundarbúnaður…

Unorthodox, Laugardalsvöllur, Hal Wilner og Patreon

Netflix þáttaröðin Unorthodox segir sögu ungrar konu sem flýr hjónaband sitt og samfélag rétttrúaðra gyðinga og kynnist nýjum lifnaðarháttum í Berlín. Marta Sigríður Pétursdóttir rýnir…

Fordæmalausir tímar #7

Sjöundi þáttur sérútgáfu Lestarinnar: Fordæmalausir tímar.

Heimþrá, Stop making sense, Banksy og aktívistinn Jane Fonda

Nú þegar stór hlut heimsbyggðarinnar neyðist til að halda sig heima er mikilvægt að velta fyrir sér hugtakinu heimili. Undanfarnar vikur hefur Tómas Ævar Ólafsson fjallað um heimili…

Fordæmalausir tímar #6

Sjötti þáttur sérútgáfu Lestarinnar: Fordæmalausir tímar.

Ísalög, furðugripasafn, Platón og íslenskur sjávarútvegur, klónaður hu

Sænsk-íslenska spennuþáttaröðin Ísalög er dýrasta sjónvarpsþáttaröð sem framleidd hefur verið á Íslandi. Þættirnir fjalla um átök tengd umfhverfispólitík, olíuvinnslu og hryðjuverk…

Fordæmalausir tímar #5

Í þessum fimmta þætti sérútgáfu Lestarinnar: Fordæmalausir tímar, tökum við þátt í samfélagslega ábyrgu stórafmæli, 90 ára afmælisveislu sem breyttist úr fjölmennu partýi í bíltúr…