Útvarp
Sjónvarp
Útvarp
KrakkaRÚV
UngRÚV
Beint
RÁS 1
RÁS 2
RONDÓ
Dagskrá
Leit
Þættir
Veturinn 1940-41 í Reykjavík
Theódór Friðriksson, sjómaður, verkamaður, rithöfundur, aðstoðardyravörður í Alþýðuhúsinu, skrifaði rómaða sjálfsævisögu, Í verum, þar sem hann lýsti hlutskipti alþýðufólks, en svo…
Úr æviminningum Svetlönu Stalín
Umsjónarmaður les úr sjálfsævisögu Svetlönu dóttur Stalíns. Illugi gerir aðeins grein fyrir Nadezhdu, móður Svetlönu. Hann les úr þriðja kafla æviminninga Svetrlönu, þar sem m.a.
Rómarkeisarar og fylgjendur Krists
Hvernig brugðust Rómarkeisarar af fyrstu fregnum af nýjum söfnuði sem kenndur var við dularfullan Gyðing, sem kallaður var Kristur? Claudius rak þá frá Róm, Neró kveikti í þeim, Domitianus…
Suez skurðurinn
Risaflutningaskipið Ever Given situr nú fast í Súez-skurði. Af því tilefni segir umsjónarmaður frá upphafi og vígslu skurðarins, en þá hélt Ismail æðsti maður Egifta heljarinnar hátíð.
Lamaði drengurinn Einar Bekk Guðmundsson
Haustið 1904 fæddist sprækur strákur á Seyðisfirði, sonur Vilborgar Sigríðar Jónsdóttur og Guðmundar Bekk. Hann var skírður Einar. Hálfs árs fékk hann lömunarveiki og ljóst þótti að…
Ferð umhverfis Vatnajökul
Illugi Jökulsson les upp úr bókinni Fjöll og firnindi, frásagnir Stefáns Filippussonar, sem Árni Óla skrásetti. Stefán var oft fylgdarmaður erlendra gesta sem komu til landsins til…
Ferðasaga Steingríms Matthíassonar, síðasti hluti
Steingrímur Matthíasson læknir birti frásögn sína af ferð um Austurlönd í blaðinu Gjallarhorn, sem gefið var út á Akureyri. Illugi Jökulsson les um framandlegt líf, gróður, litina…
Ferðasaga Steingríms Matthíassonar
Illugi Jökulsson gluggar í ferðasögu Steingríms Matthíassonar læknis frá 1904, þegar hann sigldi til Austurlanda á skipinu Prins Valdimar. Nú segir Steingrímur frá dvöl sinni í Hong…
Mannlíf og fleira á Ceylon og í Singapore
Umsjónarmaður les frásögn Steingríms Matthíassonar frá árinu 1903 þar sem bregður fyrir ofgnótt af litum, blómum, trjám og mannlífi á Ceylon (Sri Lanka) þar sem hann kom við á leið…
Langferð Steingríms Matthíassonar
Steingrímur Matthíasson fór í langferð til Austurlanda 1903-1904 með barkskipinu Prins Valdimar. Umsjónarmaður byrjar að lesa frásögn Steingríms, sem kemst ekki lengra en til Wales,…
Síðustu stundir Stalíns
Svetlana, einkadóttir Jósefs Stalín, fór til Bandaríkjanna árið 1967 og gaf út ævisögu þar sem hún sagði ónefndum vini frá því sem gerðist í Kuntseve - heimili Stalíns í nágrenni Moskvu…
Reinald Kristjánsson, annar hluti
Ævisaga Reinalds Kristjánssonar nefnist Á sjó og landii. Ingvaldur Nikulásson skrifaði hana í ósentimental tón. Reinald er kominn undir tvítugt og reynir að standa á eigin fótum, sigla…
Æviminningar Reinalds Kristjánssonar pósts
Ingjaldur Nikulásson ritaði ævisögu Reinalds Kristjánssonar pósts á Vestfjörðum, sem komu út í bókinni Á sjó og landi árið 1932. Þessi ævisaga er lítt þekkt en ansi mögnuð og lýsingar…
Endurminningar Jónasar Sveinssonar læknis
Jónas Sveinsson læknir skrifaði skemmtilegar endurminningar, Lífið er dásamlegt, og fyrir aldarfjórðungi las umsjónarmaður úr þeim um „Þverárundrin“ og yngingaraðgerðir. En það er…
Um Stein Steinarr og Steindór Sigurðsson
Theodór Friðriksson rithöfundur er kunnastur fyrir magnaða sjálfsævisögu, Í verum, þar sem hann lýsir hlutskipti alþýðufólks, sjómanna og vermanna á ótrúlega hispurslausan hátt. En…
Á hreindýraslóðum
Illugi Jökulsson les valda kafla úr bókinni Á hreindýraslóðum eftir Helga Valtýsson. Lokalag þáttarins er leikið í fullri lengd en það er Adagio í g-moll fyrir strengi og orgel eftir…
Þýski togarinn Friedrich Albert strandar 1903
Á kaldri janúarnóttu árið 1903 strandaði þýski togarinn Friedrich Albert á Skeiðarársandi. Stýrimanninum Bojahr var kennt um strandið. Tólf manna áhöfn komst af en þvældist svo um…
Anthony Trollope - Íslandsferð seinni hluti
Árið 1878 var hinn frægi enski rithöfundur Anthony Trollope á ferð á Íslandi ásamt vinum sínum. Í þessum síðari þætti af tveim segir Trollope frá ferð hópsins á Þingvelli og Geysi,…
Frásögn Anthony Trollope af ferð til Íslands
Anthony Trollope (1815-1882) var einn frægasti rithöfundur Breta á 19. öld og slagaði hátt upp í Charles Dickens að vinsældum. Hann er ekki ýkja mikið lesinn í dag, en bækur hans dúkka…
Örlagasaga Ólafs Pálssonar í Vopnafirði
Guðfinna Þorsteinsdóttir var skáld fyrir austan á fyrri hluta 20. aldar, hún orti undir skáldanafninu Erla. En hún skrifaði líka þjóðlegan fróðleik.Umsjónarmaður les úr þætti hennar…
Tvær ferðasögur
Þáttastjórnandi les tvær ferðalýsingar úr íslenskum blöðum rétt fyrir aldamótin 1900. Fyrst segir Einar Hjörleifsson (síðar Kvaran) frá dvöl sinni á Korsíku og síðan fylgir litrík…
Procopius: Plága Justiníanusar á sjöttu öld
Árið 541 upphófst í Býsansríkinu ein voðaleg plága sem talin er hafa kostað milljónir mannslífa. Umsjónarmaður les eigin þýðingu á litríkri frásögn sagnaritarans Procopiusar af þeim…
Matthías Þórðarson í sjávarháska 2
Þegar umsjónarmaður skildi við Matthías í síðasta þætti var hann í miðjum stórsjó. Hér segir frá því hvernig þeim mannraunum lauk, og síðan segir áfram frá sjómennsku hans laust fyrir…
Matthías Þórðarson lendir í sjávarháska
Árið 1872 fæddist ungur piltur sem skírður var Matthías, hann var systursonur Matthíasar Jochumssonar og það var reyndar Matthías sjálfur sem skírði hann. Matthías þessi Þórðarson…
Samsæri Caina, seinni þáttur
Illugi Jökulsson les úr nýrri þýðingu Guðmundar J. Guðmundssonar á verki Sallustiusar um þennan fræga rómverska uppreisnarmanna. Komin er meðal annars til sögunnar stuðningskona hans…
Catalina árið 63 fyrir Krist
Árið 63 fyrir Krist gerði rómverski stjórnmálamaðurinn Catilina tilraun til að ræna völdum í Rómaborg. Um þetta leyti var Róm að verða heimsveldi en sigursælir herforingjar og purrkunarlausir…
Fleiri frásagnir Stefáns Filippussonar
Illugi Jökulsson heldur áfam að lesa úr bernskuminningum Stefáns Filippusssonar, Fjöll og firnindi, sem Árni Óla skrásetti. Meðal þess sem ber á góma er ótrúleg en dagsönn frásögn…
Stefán Filippusson bóndi og leiðsögumaður
Illugi Jökulsson fjallar um Stefán Filippusson, sem fæddist 1870 í Fljótshverfi (austan við Kirkjubæjarklaustur) og ólst þar upp. Sjálfur varð hann bóndi í Borgarfirði eystra en var…
Með góðu fólki
Illugi Jökulsson segir frá fræðimanninum Oscari Clausen sem ritaði ýmislegt um ævina, þar á meðal æviminningar sínar sem hann nefndi Með góðu fólki. Illugi les kafla úr þessari bók…
Flóabardagi
Illugi Jökulsson les um Flóabardaga, sem kallaður hefur verið eina sjóorrustan í íslenskri sögu. En hvað gerðist í raun og veru? Lesið er úr frásögn Henry Hálfdanssonar sem birtist…
Ferðir Árna Magnússonar frá Geitastekk
Fyrir tæpum 30 árum las Illugi Jökulsson fyrst nokkur brot úr ferðasögu Árna Magnússonar frá Geitastekk í þættinum. Árni fór um hálfan hnöttinn á tíma þegar Íslendingar ferðuðust nálega…
Ritgerð Þorvaldar Thoroddsen
Illugi Jökulsson heldur ég áfram að lesa úr ritgerð Þorvaldar Thoroddsens um Ísland árið 1900. Og þá fer svolítið að versna í því.
Hugleiðing um aldamót eftir Þorvald Thoroddsen árið 1901
Þorvaldur Thoroddsen var einn merkasti vísindamaður íslenskur í kringum aldamótin 1900. Frásagnir og náttúrulýsingar hans frá ferðum um Ísland eru ómetanlegar. En Þorvaldur skrifaði…
30.08.2020
Fjöldi Íslendinga trúði því öldum saman að á öræfum byggi fjöldi útilegumanna sem bæri að varast. Illugi Jökulsson fjallar um Arnes Pálsson útileguþjóf. Hann les frásögn sem Gísli…
Hvers vegna voru ekki fiskiþorp á Íslandi?
Hvers vegna ekki urðu til fiskiþorp á Íslandi á fyrri öldum er einn helsti leyndardómur Íslandssögunnar. Sagt er frá einum stað sem lá beint við að hefði orðið slíkt útgerðarþorp,…
Breskir og bandarískir dátar á Íslandi
Síðla hausts 1943 var breski tundurspillirinn Scorpion að taka eldsneyti á Seyðisfirði. Einn sjóliðinn var alveg að tapa sér. Sagt er frá hörmulegum örlögum hans, og raktar reynslusögur…
Hugmyndaflug
Illugi Jökulsson les úr Sagnaþáttum Benjamíns Sigvaldasonar um alþýðufólk á Norðausturlandi á 19. öld. Þar segir frá manni sem hefði á vorum dögum orðið listamaður, en lenti á sínum…
Ólína Ingibjörg Ólafsdóttir
Illugi Jökulsson heldur áfram að glugga í frásagnir Benjamíns Sigvaldasonar af hinum örsnauðu á Norðausturlandi á 19. öld. Magnaðar, sorglegar sögur um hungur og fátækt en alltaf reynir…
Anna gamla í kofanum
Illugi Jökulsson les úr Sagnaþáttum Benjamíns Sigvaldasonar um alþýðufólk á Norðausturlandi á 19. öld. Hann skrifaði m.a. um konuna sem týndi barni sínu. Anna Ólafsdóttir fæddist 1830,…
Æskuminningar Vigfúsar Guðmundssonar, seinni lestur
Illugi Jökulsson les öðru sinni úr Æskudögum Vigfúsar Guðmundssonar, æviminningum hans úr Villta vestrinu á árum fyrri heimsstyrjaldar. Nú koma við sögu Indíánar, morðingjar, kúrekar,…
Vigfús Guðmundsson í villta vestrinu
Vigfús Guðmundsson (1890-1965) var lengi veitingamaður í Hreðavatnsskála og vel metinn maður. Þegar hann var rúmlega tvítugur hafði hann hins vegar farið í ævintýralegan leiðangur…
Pólska hetjan Tadeusz Kocsiuszko, seinni lestur
Kosciusko heitir 7.000 manna smábær í Mississippi í Bandaríkjunum sem nú er frægastur fyrir að þar fæddist sjónvarpsstjarnan Oprah Winfrey. En bærinn heitir eftir pólsku frelsishetjunni…
Pólska hetjan Tadeusz Kocsiuszko, fyrri lestur
Illugi Jökulsson les síðari hluta af grein Jónasar Hallgrímssonar og Konráðs Gíslasonar úr Fjölni 1838 þar sem þeir taka saman og þýða efni um eina helstu þjóðhetju Pólverja (eða Sléttumanna,…
Fyrsta hefti Fjölnis
Illugi Jökulsson les úr fyrsta hefti tímaritsins Fjölnis, einu frægasta tímariti íslenskrar sögu, og gerir m.a. grein fyrir efnistökum fjórmenninganna sem stóðu að tímaritinu. Fjölnir…
Jón Ólafsson og námsárin í Reykjavík
Illugi Jökulsson heldur áfram að lesa úr „Endurminningum ævintýramanns“, bernskuminningum hins litríka ritstjóra Jóns Ólafssonar. Þar er komið sögu að Jón er hann kominn til Reykjavíkur,…
Sjóferðaminningar tvegga sjómanna
Illugi Jökulsson gluggar í sjóferðaminningar Jóns Magnússonar skipstjóra þar sem segir m.a. frá því þegar hann sigldi í ofsaveðri á lekum bát sem var allur sleginn hrævareldum. Einnig…
Kaflar úr bókinni Kingdom of the Wicked
Í tilefni dagsins les Illugi Jökulsson úr skáldsögu Anthony Burgess, Kingdom of the Wicked, þar sem hann segir frá atburðum Hvítasunnu, þegar heilagur andi kom yfir lærisveina Jesúa…
Fleiri minningarbrot Jóns Ólafssonar ritstjóra
Illugi Jökulsson les samantekt sína úr hinum bráðskemmtilegu „Endurminningum ævintýramanns“, æskuminningum Jóns Ólafssonar ritstjóra. Þar koma við sögu frönsk herskip á Fáskrúðsfirði,…
Jón Ólafsson ritstjóri fjallar um foreldra sína
Jón Ólafsson ritstjóri sagði um foreldra sína: „Móðurástinni er viðbrugðið og flestir, sem ég þekki, hafa elskað móður sína meira en föður. Mér hefir verið alveg gagnstætt farið; mér…
Mutesa 1. konungur í Buganda
Mutesa 1. var konungur í Búganda 1856-1884. Hann var furðulegur og grimmur harðstjóri eins og þeir lýstu, sumir evrópsku landkönnuðirnir sem komu að leita að upptökum Nílar á síðari…
Landkönnðurin Richard Burton og skrif hans um Ísland og Íslendinga
Árið 1872 vakti gestur frá Bretlandi mikla athygli og var sagt frá honum í blöðum. Þetta var Richard Burton, frægur landkönnuður. Hann skrifaði bókina Ultima Thule sem hann sendi frá…
Spánskar ástir, frásögn Magnúsar Á. Árnasonar
Illugi Jökulsson gluggar í bókina Gamanþættir af vinum mínum eftir Magnús Á. Árnason listamann, sem var málari og tónskáld, en var líka ágætis söngvari og leikari. Hann les kafla úr…