Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.
Þetta var líkamlegt ofbeldi, sumt af því var þannig að ég hélt í alvöru að ég myndi deyja segir Elva Dögg. Hún var lög í grimmilegt einelti í æsku sem varð til þess að hún skipti um skóla en þegar gömlu bekkjarfélagarnir héldu endurfund mörgum árum síðar sat hún þó ekki heima heldur mætti, tróð upp og sló í gegn.
Bæn og hugleiðing að morgni dags.
Séra Þór Hauksson flytur.
Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.
Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann að vanda. Hann ræddi óvænta afsögn nýsjálenska forsætisráðherrans Jacindu Ardern sem og málefni Úkraínu. Einnig ræddi hann deiluna milli ensku og skosku stjórnanna um lög um kynrætt sjálfræði auk þess sem gríðarlegt peningatap Elon Musk og mögulegir bókatitlar æviminninga Boris Johnson komu við sögu.
Við fjölluðum um byggðamál. Í byrjun janúar var undirritaður samningur um stofnun nýs rannsóknarseturs í byggða- og sveitarstjórnarmálum. Umsjón með setrinu hefur Háskólinn á Bifröst. Margrét Jónsdóttir Njarðvík, rektor háskólans, var á línunni hjá okkur og sagði betur frá þessum áformum auk þess að spjalla almennt um lífið og tilveruna á Bifröst.
Í lok þáttar var þjóðsöngur Íslendinga til umræðu. Þjóðsöngurinn heyrist oft þessa dagana enda fer nú fram stórmót í handbolta. En mörgum þykir útgáfa þjóðsöngsins sem leikin er fyrir leikina heldur hröð. Tónskáldið Gunnsteinn Ólafsson vakti máls á þessu á Facebókarsíðu sinni þar sem hann segir þjóðsönginn afskræmdan og brotinn sé sæmdarréttur höfundar. Gunnsteinn kom til okkar og sagði okkur nánar frá þessu. Auk þess voru leikin nokkur hljóðbrot úr þjóðsöngvum annarra þjóða.
Umsjónarmenn: Björn Þór Sigbjörnsson og Gígja Hólmgeirsdóttir
Tónlist:
A Thing Called Love - Johnny Cash
Sprettur - Eiríkur Hreinn Helgason
Stingum af - Mugison
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Umsjón: Andri Yrkill Valsson
Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon
Útvarpsfréttir.
Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.
Bryndis talar um grásleppu, lífið á Seltjarnarnesi þar sem amma hennar smurði handa henni Smalabita. Bryndis segir frá ísbirnum á villigötum , og því hvernig myndlist getur tengst vísindum, söfunum, háskólum, dægurmenningu og fjölmiðlum.
Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.
Útvarpsfréttir.
Veðurstofa Íslands.
Umsjón: Kristján Kristjánsson.
Útvarpsfréttir.
Um litróf mannlífsins.
Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.
Dóra Svavarsdóttir er matreiðslumeistari og eigandi Culina, sem stendur fyrir ýmis konar námskeiðum og fræðslu sem tengist matreiðslu. Dóra hefur meðal annars staðið fyrir matargöngutúrum með túrista, útbúið jóladagatal með vörum frá smáframleiðendum og haldið utan um námskeið í samstarfi við Vakanda, Landvernd og Kvenfélagasamband Íslands sem hún kallar Eldað úr öllu. Í þessum mánuði heldur hún utan um svipað námskeið í Hússtjórnarskólanum, sem hún kallar Matur og loftlagsbreytingar. Markmið námskeiðanna er að kenna fólki leiðir til þess minnka matarsóun og velja hráefni sem bera ekki með sér þung kolefnisspor. Við ræddum við Dóru í þættinum og fengum hana til þess að gefa okkur einhver ráð í þessum málum.
Á mánudaginn næsta, 23. janúar, eru fimmtíu ár liðin frá gosinu í Heimaey þegar íbúar Vestmannaeyja voru vaktir um miðja nótt og þurftu að yfirgefa heimili sín í snarhasti. Gosið hófst um klukkan 2 um nótt en útsending Ríkisútvarpsins hófst tveimur tímum síðar þegar starfsmenn voru ræstir til vinnu í útvarpshúsinu við Skúlagötu. Í þættinum Það gýs í Eyjum eru fyrstu klukkustundirnar í útsendingu Ríkisútvarpsins teknar saman og þannig dregin upp sú brotakennda mynd sem hlustendum útvarpsins var miðlað á fyrstu klukkustundum atburðanna. Við fengum Guðna Tómasson, sem hefur umsjón með þættinum, til að segja okkur betur frá honum.
Og síðasta mánudag, 16.jan. sögðum við frá því í upphafi þáttarins þegar við vorum að rifja upp sögu dagsins að þann dag, 16 janúar árið 1947 hafi verið opnað talsímasamband milli Íslands og Bandaríkjanna í fyrsta sinn. Sigurður Harðarson rafeindavirki heyrði þetta og sendi okkur hljóðupptöku af þessu fyrsta talsímtali vestur um haf auk kafla úr bókinni Rafeindatækni í 150 ár, þar sem þessum viðburði er lýst. Við höfðum samband við Sigurð og fengum hann til að koma í þáttinn til að segja okkur betur frá þessu og við heyrðum brot af þessari merku upptöku frá árinu 1947.
Tónlist í þættinum í dag:
Drullukalt / Langi Seli og skuggarnir (Axel Hallkell Jóhannesson, Jón Þorleifur Steindórsson (Jón Skuggi))
Heimaey / Brynjólfsbúð (Árni Sigfússon)
Grænmetisvísur / Úr sýningu Þjóðleikhússins (Thorbjörn Egner og Kristján frá Djúpalæk)
Í síma / KK (Ólafur Haukur Símonarson)
UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG MELKORKA ÓLAFSDÓTTIR
Dánarfregnir.
Útvarpsfréttir.
Fólk úr ýmsum áttum flytur stuttar hugleiðingar sem tengjast sama umfjöllunarefni.
Umsjón hefur Vilborg Oddsdóttir félagsfræðingur hjá Hjálparstarfi Kirkjunnar.
Íslenskt lag eða tónverk.
Útvarpsfréttir.
Ráðherrar Vinstri grænna settu fyrirvara við ákvörðun dómsmálaráðherra um að veita lögreglu heimild til að nota rafbyssur. Forsætisráðherra segir að heppilegra hefði verið að ræða málið fyrst á Alþingi.
Gul veðurviðvörun tekur gildi á landinu öllu á morgun vegna asahláku og suðaustanhvassviðris víða. Búist er við vatnavöxtum og talsverður viðbúnaður er vegna þeirra, ekki síst á Suðurlandi.
Aðalmeðferð hófst í héraðsdómi í morgun í langstærsta kókaínmáli Íslandssögunnar.
Sendi vestræn ríki langdræg vopn til Úkraínu þýðir það stigmögnun átakanna þar, segja rússnesk stjórnvöld. Viðvörunin kemur daginn fyrir stóra ráðstefnu um hernaðaraðstoð í Þýskalandi.
Formaður SÁÁ fagnar því að þrjár opinberar stofnanir hafi hætt rannsókn á meintum brotum og misferli samtakanna og segir málið hafa haft mikil áhrif á starfsemina.
Jacinda Ardern, forsætisráðherra Nýja Sjálands tilkynnti í morgun um afsögn sína. Hún kveðst ekki hafa nóg á tankinum til að halda áfram.
Talið er að þúsundir mótmælenda séu á leið til höfuðborgar Perú til að mótmæla. Fólkið krefst afsagnar forsetans, sem nýlega tók við völdum.
Mikilvægur leikur gegn Evrópumeisturum Svía bíður strákanna okkar á HM í handbolta annað kvöld. Íslenska liðið þarf helst sigur til að teygja sig í 8 liða úrslit.
Daglegur fréttaskýringaþáttur sem varpar nýju ljósi á það sem efst er á baugi og stundum það sem verðskuldar meiri athygli.
Gervigreindin Chat GPT er að slá í gegn. Fyrirsagnir á borð við Verður gervigreind banabiti heimalærdóms? og Gervigreind þvingar íslenska skóla til endurskoðunar hafa ratað á forsíður fréttamiðlanna og samfélagsmiðlar eru stútfullir af efni sem spjallmennið gerði.
En hvað er Chat GPT? Í stuttu máli er það háþróað tungumálalíkan sem notar djúpnám til að búa til mannlegan texta. Sveigjanleiki þess og mikil nákvæmni hefur gert það að mikilvægu tæki fyrir fyrirtæki til að bæta þjónustu við viðskiptavini sína og sjálfvirknivæða efnissköpunarferli þeirra. Snorri Rafn Hallsson fjallar um gervigreindina sem gæti ógnað störfum okkar margra í náinni framtíð.
Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.
Síðar í dag verða í Veröld kynntar niðurstöður könnunar þar sem borin voru saman viðhorf Íslendinga til umhverfismála og loftslagsbreytinga með 10 ára millibili. Og það kemur á daginn að viðhorfin í samfélaginu breyttust talsvert milli áranna 2010 og 2020. Sigrún Ólafsdóttir prófessor og Sóllilja Bjarnadóttir, doktorsnemi í félagsfræði við Háskóla Íslands ætla að fara yfir niðurstöðurnar.
Félag fjalaleiðsögumanna hyggst setja af stað herferð um mikilvægi menntunar fjallaleiðsögumanna. Þetta kom fram á málþingi Félags
fjallaleiðsögumanna og Ferðamálastofu um öryggi ferðamanna í gær. Við heyrum í Garðari Hrafni Sigurjónssyni varaformanni Félags Fjallaleiðsögumanna.
Búast má við miklum vatnavöxtum og asahláku næsta sólarhringinn vegna veðrabrigðanna sem eru í vændum. Ýmsar aðgerðir eru í gangi hjá Vegagerðinni vegna þessa. G. Pétur Matthíasson, forstöðumaður samskiptadeildar hjá vegagerðinni verður á línunni.
Við fáum svo í lok þáttar pistil frá Stefáni Gíslasyni umhverfisstjórnunarfræðingi.
Útvarpsfréttir.
Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.
Í þættinum verða flutt tvö tónverk sem tengjast kennurum, annars vegar Sinfónía nr. 55 í Es-dúr eftir Joseph Haydn, verk sem kallað er Skólakennarasinfónían, hins vegar gamansama kantatan „Der Schulmeister" (Skólakennarinn) sem áður var eignuð Georg Philipp Telemann, en er nú talin vera eftir Christoph Ludwig Fehre sem fæddist 1718 og dó 1772. Umsjón með þættinum hefur Una Margrét Jónsdóttir.
Útvarpsfréttir.
Sjónum er beint að borgarskipulagi og arkitektúr í víðu samhengi. Viðmælendur þáttanna eru frumkvöðlar, skipulagsfræðingar, arkitektar, stjórnmálamenn og aðrir sem láta sig málefni skipulagsmála og arkitektúrs varða.
Umsjón: Sunnefa Gunnarsdóttir.
Hvernig líta framtíðarsamgöngur út í Reykjavík? Í öðrum þætti Óborgar er rætt við Lilju Guðríði Karlsdóttur samgönguverkfræðing,
Jökul Sólberg samgönguráðgjafa og Sigrúnu Birnu Sigurðardóttur samgöngusálfræðing um þeirra framtíðarsýn samgangna og hvaða skref þarf að taka til að stuðla að sjálfbærra borgarumhverfi.
Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.
Umsjón: Halla Harðardóttir og Tómas Ævar Ólafsson.
Hafsteinn Gunnar Sigurðsson leikstjóri stimplaði sig rækilega inn árið 2007, með sinni fyrstu kvikmynd í fullri lengd, Á annan veg. Í kjölfarið komu París norðursins 2014 og Undir trénu 2017 og það styttist í hans nýjustu mynd, sem kallast Northern Comfort. Þar að auki hefur Hafsteinn gert stuttmyndir og heimildamyndir og um páskana verður Afturelding, hans fyrsta þáttasería, frumsýnd hér á RÚV. Hafsteinn Gunnar verður gestur okkar í svipmynd dagsins.
En við hefjum þáttinn á leikhúsrýni. Eitt vinsælasta sviðsverk allra tíma var frumsýnt í Borgarleikhúsinu um liðna helgi. Nína Hjálmarsdóttir sá verkið.
Umsjón: Halla Harðardóttir og Guðni Tómasson
Útvarpsfréttir.
Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.
Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.
Á morgun frumsýnir Lab Loki, leikritið Marat/Sade í leiksjtórn Rúnars Guðbrandssonar. Leikhópurinn er skipaður leikurum á aldrinum 70-90 ára. Við ræðum við leikstjórann og leikkonu í verkinu, Júlíu Hannan, um ferlið, verkið og erindi þess í samtímanum.
Brynja Hjálmsdóttir, skáld, flytur hugleiðingu um tanntöku, tanntúrisma og tannlæknaótta.
Post-dreifing er listahópur eða hreyfing, sem skipuð er ungu listafólki, úr ólíkum áttum grasrótarlistastarfs Reykjavíkur. Samkvæmt aðstandendum Post-dreifingar er markmiðið að tryggja sýnileika og sjálfsnægtir listamanna með samstarfinu. Á morgun kemur út fjórða safnplata undir merkjum Postdreifingar sem kallast drullumall, síðasta Drullumall plata kom út fyrir tæpum þremur árum þar sem haldið er áfram þar sem frá var horfið; að safna saman grasrótartónlistarfólki á einn stað og gefa pláss og sýna með því fjölbreytni tónlistarinnar sem ómar undir yfirborðinu. Rætt er við Einar Karl Pétursson og Simon Hirt.
Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.
Spegillinn 19. janúar 2023. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon. Stjórn útsendingar: Ingibjörg Sara Guðmundsdóttir.
Kona á fertugsaldri varð úti ofarlega í Mosfellsbæ í óveðrinu sem gekk yfir rétt fyrir jól.
Jón Gunnarsson, dómsmálaráðherra segir að heimild til lögreglu um notkun rafbyssa sem gefin var undir áramót hafi verið lengi í undirbúningi og enginn feluleikur um reglubreytingar. Ákvörðunin sé ráðherrans en hann sé ávallt reiðubúinn að ræða málin.
Auknar líkur eru á flóðum vegna asahláku á morgun og færð gæti spillst. Vegagerðin rýfur Skeiða- og Hrunamannaveg við nýja brúi sem er í smíðum yfir Stóru-Laxá til að verja hana. Anna Lilja Þórisdóttir segir frá.
Stjórnvöld í Úkraínu segja tímabært að vestræn ríki óttist ekki Pútín og sendi hergögn, þrátt fyrir viðvaranir Rússa. Rebekka Líf Ingadóttir tók saman.
Tölvuþrjótar brutust inn í tölvukerfi Háskólans á Akureyri og komust yfir upplýsingar um alla notendur þess. Amanda Guðrún Bjarnadóttir ræddi við Óskar Þór Vilhjálmsson, skrifstofustjóra kennslumiðstöðvar skólans.
Landsnet heldur um þessar mundir opna kynningar- og samráðsfundi vegna fyrirhugaðrar lagningar Blöndulínu þrjú. Álit Skipulagsstofnunar á umhverfismati línunnar er meðal annars á dagskrá. Ágúst Ólafsson sagði frá.
Ólafur Darri Ólafsson leikari er einn fjögurra kvikmyndagerðarmanna sem stendur að nýstofnuðu framleiðslufyrirtæki sem hefur fengið nafnið ACT4 ( act four). Ætlunin er að þróa og fjármagna íslenskt sjónvarpsefni fyrir alþjóðamarkað. Júlía Margrét Einarsdóttir ræddi við hann.
------------
Lengi hafur verið kallað eftir að tryggja betur öryggi lögreglumanna segir Jón Gunnarsson dómsmálaráðherra. Reynslan sýni að slysum á lögreglumönnum við störf fækki verulega þegar þeir búi yfir rafvarnarvopnum. Breytingar á reglum um vopnanotkun og valdbeitingu sem leyfir rafbyssur. Þær verði komnar í gagnið eftir eitt til tvö ár. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við hann.
Þingmenn og aðrir frammámenn Verkamannaflokksins á Nýja Sjálandi sátu sem þrumu lostnir þegar Jacinda Ardern forsætisráðherra tilkynnti óvænt á landsfundi flokksins í dag að hún hefði ákveðið að segja af sér nánast samstundis. Fréttamenn á staðnum segja að þeir hafi verið eins og í sprengjulosti eftir að hún lauk máli sínu.
Ævar vísindamaður setur allt milli himins og jarðar undir smásjána og rannsakar eins og honum einum er lagið. Fróðleikur og skemmtun fyrir forvitna krakka á öllum aldri.
Umsjón: Ævar Þór Benediktsson.
Í dag fáum við góðan gest í heimsókn; engan annan en Sævar Helga Bragason stjörnufræðing.
Veðurstofa Íslands.
Dánarfregnir.
Hlustendum veitt innsýn í efnisskrá tónleika kvöldsins.
Beinar útsendingar frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Eldborg, Hörpu.
Bein útsending frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Eldborg, Hörpu.
Á efnisskrá:
*Sinfónía nr.35, KV 385, Haffner-sinfónían, eftir Wolfgang Amadeus Mozart.
*Píanókonsert í G-dúr eftir Maurice Ravel.
*Jörð mistur himinn eftir Hauk Tómasson - frumflutningur.
*Dafnis og Klói, svíta nr. 2 eftir Maurice Ravel.
Einleikari:Claire Huangci.
Stjórnandi: Eva Ollikainen.
Kynnir: Guðni Tómasson.
Veðurstofa Íslands.
Um litróf mannlífsins.
Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.
Dóra Svavarsdóttir er matreiðslumeistari og eigandi Culina, sem stendur fyrir ýmis konar námskeiðum og fræðslu sem tengist matreiðslu. Dóra hefur meðal annars staðið fyrir matargöngutúrum með túrista, útbúið jóladagatal með vörum frá smáframleiðendum og haldið utan um námskeið í samstarfi við Vakanda, Landvernd og Kvenfélagasamband Íslands sem hún kallar Eldað úr öllu. Í þessum mánuði heldur hún utan um svipað námskeið í Hússtjórnarskólanum, sem hún kallar Matur og loftlagsbreytingar. Markmið námskeiðanna er að kenna fólki leiðir til þess minnka matarsóun og velja hráefni sem bera ekki með sér þung kolefnisspor. Við ræddum við Dóru í þættinum og fengum hana til þess að gefa okkur einhver ráð í þessum málum.
Á mánudaginn næsta, 23. janúar, eru fimmtíu ár liðin frá gosinu í Heimaey þegar íbúar Vestmannaeyja voru vaktir um miðja nótt og þurftu að yfirgefa heimili sín í snarhasti. Gosið hófst um klukkan 2 um nótt en útsending Ríkisútvarpsins hófst tveimur tímum síðar þegar starfsmenn voru ræstir til vinnu í útvarpshúsinu við Skúlagötu. Í þættinum Það gýs í Eyjum eru fyrstu klukkustundirnar í útsendingu Ríkisútvarpsins teknar saman og þannig dregin upp sú brotakennda mynd sem hlustendum útvarpsins var miðlað á fyrstu klukkustundum atburðanna. Við fengum Guðna Tómasson, sem hefur umsjón með þættinum, til að segja okkur betur frá honum.
Og síðasta mánudag, 16.jan. sögðum við frá því í upphafi þáttarins þegar við vorum að rifja upp sögu dagsins að þann dag, 16 janúar árið 1947 hafi verið opnað talsímasamband milli Íslands og Bandaríkjanna í fyrsta sinn. Sigurður Harðarson rafeindavirki heyrði þetta og sendi okkur hljóðupptöku af þessu fyrsta talsímtali vestur um haf auk kafla úr bókinni Rafeindatækni í 150 ár, þar sem þessum viðburði er lýst. Við höfðum samband við Sigurð og fengum hann til að koma í þáttinn til að segja okkur betur frá þessu og við heyrðum brot af þessari merku upptöku frá árinu 1947.
Tónlist í þættinum í dag:
Drullukalt / Langi Seli og skuggarnir (Axel Hallkell Jóhannesson, Jón Þorleifur Steindórsson (Jón Skuggi))
Heimaey / Brynjólfsbúð (Árni Sigfússon)
Grænmetisvísur / Úr sýningu Þjóðleikhússins (Thorbjörn Egner og Kristján frá Djúpalæk)
Í síma / KK (Ólafur Haukur Símonarson)
UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG MELKORKA ÓLAFSDÓTTIR
Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.
Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.
Á morgun frumsýnir Lab Loki, leikritið Marat/Sade í leiksjtórn Rúnars Guðbrandssonar. Leikhópurinn er skipaður leikurum á aldrinum 70-90 ára. Við ræðum við leikstjórann og leikkonu í verkinu, Júlíu Hannan, um ferlið, verkið og erindi þess í samtímanum.
Brynja Hjálmsdóttir, skáld, flytur hugleiðingu um tanntöku, tanntúrisma og tannlæknaótta.
Post-dreifing er listahópur eða hreyfing, sem skipuð er ungu listafólki, úr ólíkum áttum grasrótarlistastarfs Reykjavíkur. Samkvæmt aðstandendum Post-dreifingar er markmiðið að tryggja sýnileika og sjálfsnægtir listamanna með samstarfinu. Á morgun kemur út fjórða safnplata undir merkjum Postdreifingar sem kallast drullumall, síðasta Drullumall plata kom út fyrir tæpum þremur árum þar sem haldið er áfram þar sem frá var horfið; að safna saman grasrótartónlistarfólki á einn stað og gefa pláss og sýna með því fjölbreytni tónlistarinnar sem ómar undir yfirborðinu. Rætt er við Einar Karl Pétursson og Simon Hirt.
Útvarpsfréttir.
Morgunútvarpið vekur hlustendur með glóðvolgum fréttum og snarpri umfjöllun um samfélagsmál. Umsjón: Hafdís Helga Helgadóttir og Rúnar Róbertsson.
Útlit er fyrir að opnað verði safn í Selárdal á sunnanverðum Vestfjörðum um einsetumanninn Gísla á Uppsölum. Búið er að tryggja þrjá fjórðu hluta fjármagnsins til verksins en það kom frá laxeldisfyrirtækinu Arnarlaxi. Við ræddum við forsvarsmann Félags um safn Gísla á Uppsölum, Kára Schram.
Í þeirri hlákutíð sem veðurspár gera ráð fyrir um helgina má gera ráð fyrir að álag á fráveitukerfi verði með þeim hætti að þau hafi ekki undan vatnsflaumnum sem slíkar aðstæður geta skapað. Við ræddum við Jón Trausta Kárason, forstöðumann Vatns- og fráveitu hjá Veitum, um hvað fólk getur gert til að bregðast við auknu álagi á lagnir og fráveitukerfi um helgina.
Nýleg rannsókn Norrænu ráðherranefndarinnar leiddi í ljós að yfir áttatíu prósent íslenskra ungmenna tali ensku við fólk frá einhverju hinna Norðurlandanna. Þar kom fram að íslensk ungmenni eru rögust við að tala Norðurlandatungumál og að þrátt fyrir að börn læri dönsku, norsku eða sænsku virðist enska hafa nær alveg tekið yfir sem samskiptamál ungs fólks. Við ræddum þessa þróun við Sigríði Ölmu Guðmundsdóttur, formann Félags dönskukennara.
Súsanna Margrét Gestsdóttir, brautarformaður menntunar framhaldsskólakennara við Háskóla Íslands, skrifaði grein í gær þar sem hún fjallaði um ljósmyndir af glærum úr kennslustundum framhaldsskóla sem hafa ratað í fréttir og vakið mikið viðbrögð undanfarið. Hún segir ekkert nýtt að kennarar, ekki síst í samfélagsgreinum þar sem stjórnmálafræði er kennd, séu sakaðir um að ætla að kasta ryki í augu nemenda sinna í pólitískum tilgangi. Það sé áhyggjuefni að hávær krafa sé um þöggun og ritskoðun.
Heiðrún Lind Marteinsdóttir framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi kíkti til okkar í dag en tillögur starfshópa Auðlindarinnar okkar, sem starfa á vegum Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra, gera meðal annars ráð fyrir því að fundin verði útgerð sem tilbúin er að gera út togara þar sem amk þriðjungur fiskara eru konur eða kynsegin fólk með það að augnamiði að handstýra sjávarútveginum í átt til aukins jafnréttis.
Málefni tveggja heilbrigðisstarfsmanna eru mjög í deiglunni þessa dagana. Annars vegar var í vikunni þingfest mál hjúkrunarfræðings sem grunuð er um að vera valdur dauða konu á Landspítalanum og hinsvegar hafa mál læknis sem sætir lögreglurannsókn og er grunaður er um að hafa sett sex sjúklinga í tilhæfulausa lífslokameðferð á heilbrigðisstofnun Suðurnesja. Við ræddum flókin alvarleg atvik við Theódór Skúla Sigurðsson formann félags sjúkrahúslækna.
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Umsjón: Andri Yrkill Valsson
Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon
Útvarpsfréttir.
Morgunverkin er fyrst og fremst tónlistarþáttur þar sem Þórður Helgi spilar bara það besta sem heimurinn hefur alið af sér síðustu 30-40 árin.
Morgunverkin 19 janúar 2023
Umsjón: Þórður Helgi Þórðarson
Daði Freyr - Is this love
Stuðmenn - Komdu með
Jónas Sig - Hafið er svart
Fleetwood Mac - Don?t stop
Andri Már - Perlur
Common Linnets - Calm after the storm
Sycamore Tree - How does it feel
Kaiser Chiefs - How 2 dance
Kári - Something better
Skriðjöklar - Bíllinn minn og ég
Miley Cyrus - Flowers
Gaz Coombes - Don?t say it?s over
10:00
Una Torfa - Í löngu máli
Spandau Ballet - Through the barricades
Rolling Stones - Waiting on a friend
Everything but the girl - Nothing legt to lose
Inhaler - Love will get you there
Nina Simone - My baby just cares for me
Hannes - Stockhomlsvy Ft. Waterboy
Syhkurmolarnir - Deus
Placebo - Special needs
Írafár - Ég sjálf
Offbít - Ekki í dag
Harry Styles - Music for a sushi restaurant
Sálin & Sinfó - Vatnið
11:00
Emilíana Torrini & The Colorist Org. - mikos
Todmobile - Eilíf ró
Billu Joel - Movin?out
Leftfield - Original
Sin Fang, Jónsi & Kjartan Hólm - Bakgarðar
Pulp - Do you remember the first time
Gossip - Heavy cross
Stereo Mc?s - Connected
Uppáhellingarnir - Rjúkandi ráð (Plata vikunnar)
Síðan skein sól - Ég stend á skýi
Cornershop - Brimful of Asha
Retro Stefson - Glow
12:00
Sigrún Stella - Circles
Nýdönsk - Blómarósahafið
Of monsters and men - This happiness
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Ráðherrar Vinstri grænna settu fyrirvara við ákvörðun dómsmálaráðherra um að veita lögreglu heimild til að nota rafbyssur. Forsætisráðherra segir að heppilegra hefði verið að ræða málið fyrst á Alþingi.
Gul veðurviðvörun tekur gildi á landinu öllu á morgun vegna asahláku og suðaustanhvassviðris víða. Búist er við vatnavöxtum og talsverður viðbúnaður er vegna þeirra, ekki síst á Suðurlandi.
Aðalmeðferð hófst í héraðsdómi í morgun í langstærsta kókaínmáli Íslandssögunnar.
Sendi vestræn ríki langdræg vopn til Úkraínu þýðir það stigmögnun átakanna þar, segja rússnesk stjórnvöld. Viðvörunin kemur daginn fyrir stóra ráðstefnu um hernaðaraðstoð í Þýskalandi.
Formaður SÁÁ fagnar því að þrjár opinberar stofnanir hafi hætt rannsókn á meintum brotum og misferli samtakanna og segir málið hafa haft mikil áhrif á starfsemina.
Jacinda Ardern, forsætisráðherra Nýja Sjálands tilkynnti í morgun um afsögn sína. Hún kveðst ekki hafa nóg á tankinum til að halda áfram.
Talið er að þúsundir mótmælenda séu á leið til höfuðborgar Perú til að mótmæla. Fólkið krefst afsagnar forsetans, sem nýlega tók við völdum.
Mikilvægur leikur gegn Evrópumeisturum Svía bíður strákanna okkar á HM í handbolta annað kvöld. Íslenska liðið þarf helst sigur til að teygja sig í 8 liða úrslit.
Poppland er vinur í raun og land án landamæra. Poppland er einn elsti og dáðasti tónlistarþáttur landsins. Umsjón: Sigurður Þorri Gunnarsson, Lovísa Rut Kristjánsdóttir og Matthías Már Magnússon.
Umsjón: Lovísa Rut Kristjánsdóttir
Lovísa Rut var landamæravörður í Popplandi að þessu sinni sem var ansi þétt, allskonar tónlist, farið yfir þessar helstu tónlistarfréttir, Arnar Eggert og Andrea Jóns gerðu upp plötu vikunnar Tempó Prímó með Uppáhellingum. Siggi Gunnars var líka með okkur frá Eurosonic og Janisar Joplin var minnst en hún hefði orðið áttræð í dag hefði hún lifað.
Bríet, Aron Can, Páll Óskar og Diddú - Búið og Bless
Sykur - Reykjavík
Miley Cyrus - Flowers
John Mayer - New Light
Malen - Back Home
Taylor Swift - Snow on The Beach ft. Lana Del Rey
Karma Brigade - Waiting Man
Jamiroquai - Virtual Insanity
Fatoumata Diawara - Nsera ft. Damon Albarn
Kiriyama Family - About You
Vance Joy - Riptide
Biig Piig - This Is What They Meant
Uppáhellingar - Tempó Prímó
Daft Punk - Instant Crush ft. Julian Casablancas
Metro Boomin - Creepin? ft. The Weeknd & 21 Savage
Arnór Dan - Stone By Stone
Ásgeir Trausti - Dýrð í Dauðaþögn
Pink - Never Gonna Not Dance Again
Árný Margrét - They Only Talk About The Weather
Caleb Kunle - All In Your Head
The Heavy Heavy - Go Down River
Hannes - Stockholmsvy ft. Waterbaby
KK - Vegbúinn
GDRN - Vorið
Death Cab for Cutie - Pepper
Prins Póló og Hirðin - Ég er Klár (Haustpeysulagið 2022)
Spiller - Groovejet
Janis Joplin - Me and Bobby McGee
Hjaltalín - Baronesse
Guðmundur R. - Einmunatíð
Robyn - Dancing on my Own
SZA - Kill Bill
Gaz Coombes - Don?t Say Its Over
The Teskey Brothers - This Will Be Our Year
Bubbi Morthens - Ennþá er Tími
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Þau Valur Grettisson, Guðrún Dís Emilsdóttir og Hrafnhildur Halldórsdóttir halda landanum vel upplýstum um menn og málefni á leið úr vinnu á daginn. Þau fylgjast vel með fréttum og dægurmálum og spila nóg af góðri tónlist.
Læknadagar 2023 voru settir 16. jan. í Hörpu. Mörg áhugaverð málþing eru á dagskrá Læknadaga og gefst okkur nú ekki tími til að þylja upp yfirskrift þeirra allra en svo við nefnum eitthvað þá er til dæmis fjallað um áhrif snjalllausna á heilbrigðisþjónustu, líðan lækna, skyndidauða íþróttamanna, spurningunni um hvort Ísland sé heilsuspillandi er varpað fram, fjallað er um þjónustu við transfólk og svo langlífi. Á morgun er málþing sem hefur yfirskriftina ASIA-heilkenni - tengsl við sílikon í brjóstapúðum. Til okkar í þáttinn kemur Kristján Erlendsson ónæmisfræðingur sem er einn þeirra sem stendur að því málþingi en hann var einnig einn viðmælenda í fréttaskýringarþættinum Kveik fyrr í vikunnu þar sem teknar voru fyrir meintar heilsuspillandi afleiðingar brjóstapúða. Við ræðum við Kristján strax eftir fimm fréttir.
Fríða Rún Þórðardóttir næringafræðingur og formaður frjálsíþróttadeildar ÍR mætir til okkar á eftir og segir okkur frá stórmóti ÍR í frjálsum íþróttum sem fer fram um helgina. Öll þau sem setja Íslandsmet á mótinu fá borgað í peningum. Meira um það og mótið sjálft hér á eftir.
Það spáir asahláku á morgun eftir mikla kuldatíð. Hvernig getum við sem best undirbúið okkur undir það. Sigurjón Hendriksson varðstjóri hjá slökkviliðinu á höfuðborgarsvæðinu verður á línunni hjá okkur en hann starfar í aðgerðastjórn höfuðborgasvæðisins og ætti því að geta hjálpað okkur að huga að forvörnum.
Atli Fannar Bjarkason samfélagsmiðlastjóri RÚV kemur til okkar í dagskrárliðnum Meme vikunnar en þar verður fjallað um áhrif samfélagsmiðla á vinsældir íþróttadykkjarins PRIME
Kristján Jóhannsson stórsöngvari Kristján Nói Sæmundsson veitingamaður og þjónn koma til okkar. Þeir eru komnir í óvænt samstarf á Grazie Trattoria á Hverfisgötu þar sem að Kristján treður upp fyrir gesti á meðan að matreiðslumenn elda uppáhaldsmatinn hans Kristjáns og bera svo fram. Kristján og Kristján hér á eftir.
Í kvöld verður fyrsti þáttur af sex í þáttaröðinni Ímynd - Svipur þjóðar sýndur hér hjá okkur á ruv. Í þáttunum er fjallað um sögu ljósmyndunar á Ísland og ferli íslensku frumkvöðlanna. Hrafnhildur Gunnarsdóttir framleiðir þættina og hún segir okkur frá tilurð þeirra og ástæðunni fyrir því að ráðist var í gerð þeirra.
En við byrjum á þessu: Alexander Kristjánsson fréttamaður er hingað kominn til að fara yfir það helsta sem er að frétta utan úr heimi.
.
Útvarpsfréttir.
Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.
Spegillinn 19. janúar 2023. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon. Stjórn útsendingar: Ingibjörg Sara Guðmundsdóttir.
Kona á fertugsaldri varð úti ofarlega í Mosfellsbæ í óveðrinu sem gekk yfir rétt fyrir jól.
Jón Gunnarsson, dómsmálaráðherra segir að heimild til lögreglu um notkun rafbyssa sem gefin var undir áramót hafi verið lengi í undirbúningi og enginn feluleikur um reglubreytingar. Ákvörðunin sé ráðherrans en hann sé ávallt reiðubúinn að ræða málin.
Auknar líkur eru á flóðum vegna asahláku á morgun og færð gæti spillst. Vegagerðin rýfur Skeiða- og Hrunamannaveg við nýja brúi sem er í smíðum yfir Stóru-Laxá til að verja hana. Anna Lilja Þórisdóttir segir frá.
Stjórnvöld í Úkraínu segja tímabært að vestræn ríki óttist ekki Pútín og sendi hergögn, þrátt fyrir viðvaranir Rússa. Rebekka Líf Ingadóttir tók saman.
Tölvuþrjótar brutust inn í tölvukerfi Háskólans á Akureyri og komust yfir upplýsingar um alla notendur þess. Amanda Guðrún Bjarnadóttir ræddi við Óskar Þór Vilhjálmsson, skrifstofustjóra kennslumiðstöðvar skólans.
Landsnet heldur um þessar mundir opna kynningar- og samráðsfundi vegna fyrirhugaðrar lagningar Blöndulínu þrjú. Álit Skipulagsstofnunar á umhverfismati línunnar er meðal annars á dagskrá. Ágúst Ólafsson sagði frá.
Ólafur Darri Ólafsson leikari er einn fjögurra kvikmyndagerðarmanna sem stendur að nýstofnuðu framleiðslufyrirtæki sem hefur fengið nafnið ACT4 ( act four). Ætlunin er að þróa og fjármagna íslenskt sjónvarpsefni fyrir alþjóðamarkað. Júlía Margrét Einarsdóttir ræddi við hann.
------------
Lengi hafur verið kallað eftir að tryggja betur öryggi lögreglumanna segir Jón Gunnarsson dómsmálaráðherra. Reynslan sýni að slysum á lögreglumönnum við störf fækki verulega þegar þeir búi yfir rafvarnarvopnum. Breytingar á reglum um vopnanotkun og valdbeitingu sem leyfir rafbyssur. Þær verði komnar í gagnið eftir eitt til tvö ár. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við hann.
Þingmenn og aðrir frammámenn Verkamannaflokksins á Nýja Sjálandi sátu sem þrumu lostnir þegar Jacinda Ardern forsætisráðherra tilkynnti óvænt á landsfundi flokksins í dag að hún hefði ákveðið að segja af sér nánast samstundis. Fréttamenn á staðnum segja að þeir hafi verið eins og í sprengjulosti eftir að hún lauk máli sínu.
Glæný íslensk tónlist úr ýmsum áttum.
Umsjón: Þorsteinn Hreggviðsson.
Lagalistinn
Lexzi - Beautiful Moon
Worm Is Green - The Waves
Hallgrímur Ólafsson - Einu sinni var ég ástfanginn
Isafjørd - Mi?n svarta hlið
Benni Hemm Hemm - Morning
Fréttastofa RÚV.
Á Kvöldvaktinni heyrir þú nýjustu slagarana og útgáfurnar frá upprennandi og uppáhalds tónlistarfólki þínu í fjölbreyttum kokteil af tónlist, tungum, straumum og stefnum sem þykja endurspegla tíðaranda dagsins í dag. Umsjónarmaður: Þorsteinn Hreggviðsson.
Það er mikið af nýrri tónlist í þætti kvöldsins, en boygenius, Yaeji, Júníus Meyvant, Undra og Rebecca Black koma öll við sögu með glænýtt efni. Að auki koma í heimsókn þau Ida Juhl og Bart Bruinsma, en þau eru bæði skipuleggjendur nýrrar tónleikaraðar, Super Soaker, sem hefur göngu sína á Prikinu fimmtudaginn 26. janúar. Þar koma þau bæði fram, auk tónlistarkonunnar ronju og hins eistnesk-bandaríska umru, en sá síðarnefndi hefur getið sér gott orð á sviði tilraunakenndrar popptónlistar undanfarin ár og meðal annars unnið með kanónum á borð við Charli XCX og Lauru Les.
Umsjón: Bjarni Daníel Þorvaldsson
Lagalisti:
Prins Póló & Hirðin - Ég er klár
The Smiths - The Headmaster Ritual
Taylor Swift, Lana Del Rey - Snow On The Beach
Júníus Meyvant - Rise Up
Phoebe Bridgers - So Much Wine
Aldous Harding - Fever
Elín Hall - Vinir
Undra - Feral
Metro Boomin, The Weeknd, 21 Savage - Creepin?
SZA - Kill Bill
Rebecca Black - Sick To My Stomach
Kvikindi - Enginn kann að lifa
russian.girls, Bngr Boy - Allt
PinkPantheress - Take me home
Kelela - Contact
Yaeji - For Granted
Yaeji - raingurl
Charli XCX, Brooke Candy, CupcakKe, Pabllo Vittar- I Got It
ronja - crystal
knackered - chatbot slang
BART - ABBADDON
umru, emotegi, AJ simons - losin my mind
Yukihiro Takahashi - Present
Yellow Magic Orchestra - Light In Darkness
Todd Rundgren - I Saw The Light
Tennis - Need Your Love
boygenius - True Blue
Angel Olsen - Spring
The Edge Of Daybreak - Eyes of Love
Johnny Paycheck - Take This Job And Shove It
Tónleikaupptökur víðsvegar að úr heiminum, frá ýmsum tímum og úr ólíkum tónlistaráttum. Nýjar og gamlar tónleikaupptökur úr safni Rásar 2 í bland við upptökur frá tónlistarhátíðum erlendis sem vinir Rásar 2 í EBU bjóða upp á.
Í konsert vikunnar ætlum við að skoða Eurosonic Festival sem fer fram í vikunni í Groningen í Hollandi ? en þar spila í ár frá Íslandi Árný Margrét og Eydís Evensen.
Það hafa fjölmargar íslenskar hljómsveitir spilað á Eurosonic í gegnum tíðina og flestar voru þær árið 2015 þegar Ísland var í fókus á hátíðinni.
Það voru 19 íslenskar hljómsveitir sem spiluðu á hátíðinni og við heyrum í hluta þeirra hér í kvöld. En þeir sem við heyrum í í kvöld eru:
Mammút
Kaleo
Ylja
Pétur Ben
Ólöf Arnalds
Warmland
Hjálmar