Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Leifur Ragnar Jónsson flytur.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Alþjóðasamvinna stendur á krossgötum og í Norræna húsinu í dag verður stefnt saman fólki úr öllum áttum til að ræða hvaða stefnu Ísland á að taka. Við ræddum við Piu Hansson, forstöðumann Alþjóðastofnunar Háskóla Íslands, um ráðstefnuna og alþjóðamálin.

Í Þýskalandi er kosningabarátta komin á fullt, en þar verður kosið til þings í september rétt eins og á Íslandi. Umdeildar auglýsingar eru farnar að birtast, meðal annars ein sem er talin fela í sér árás á gyðinga, sem hefur vakið fólk til umhugsunar um það hversu langt má ganga í auglýsingum. Arthúr Björgvin Bollason sagði okkur frá því helsta í þýskum stjórnmálum.

Við tengjum kannski flestöll fljúgandi furðuhluti við geimverukvikmyndir og samsæriskenningar. En fljúgandi furðuhlutir eru nú mál málanna í þingsölum Washington, þar sem beðið er skýrslu bandarískra leyniþjónustustofnana um óútskýrð fyrirbæri á flugi í lofthelgi Bandaríkjanna. Já, hvað vita bandarísk yfirvöld í raun um fljúgandi furðuhluti? Skýrslunnar er beðið í ofvæni - en svörin gætu orðið loðin. Við fjölluðum um þetta mál.

Í gær var tekin fyrsta skóflustunga að 1.100 fermetra viðbyggingu við flugstöðina á Akureyrarflugvelli. Þetta er langþráður áfangi fyrir ferðaþjónustuna á Norðurlandi, en ný og stærri flugstöð er talinn afar stór þáttur í eflingu millilandaflugs um Akureyri. Hjalti Páll Þórarinsson, starfsmaður Markaðsstofu Norðurlands ræddi við Ágúst Ólafsson fréttamann um framtíðina og hvað það þýðir að fá nýja flugstöð.

Tónlist:

Sól rís - Bubbi Morthens

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Ásrún Brynja Ingvarsdóttir

Tæknimaður: Markús Hjaltason

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Gestur þáttarins er Svanhildur Óskarsdóttir handritafræðingur hjá Stofnun Árna Magnússonar. Umsjón: Brynja Þorgeirsdóttir.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Nú þegar fleiri mega koma saman þá opnast dyrnar fyrir ýmislegt sem ekki hefur verið hægt að gera í talsverðan tíma. Til dæmis hafa húsfundir í húsfélögum að miklu leyti setið á hakanum, en nú eru húsfélög um allt land að vakna úr dvala og víða eru fyrirhugaðar eru framkvæmdir sem mikilvægt er að standa vel að. Við fengum Tinnu Andrésdóttur lögfræðing hjá Húseigendafélaginu til þess að fara aðeins yfir það helsta sem hafa þarf í huga en félagið er að fá mörg mál inn á borð til sín þessa dagana vegna galla á verkum verktaka og galla í fasteignakaupum þar sem hraðinn er mikill núna á fasteignamarkaðnum.

Það er sannkölluð sumarbyrjun þegar sumarblómin eru komin á Austurvöll sem alltaf skartar sínu fegursta á þjóðhátíðardaginn 17.júní. Karen Hauksdóttir er skrúðgarðyrkjufræðingur og aðstoðarverkstjóri í hverfastöðinni við Fiskislóð. Hún og starfsfólk hennar hafa verið á fullu við að gróðursetja í beðin við Austurvöll og víðs vegar um borgina, en það eru í kringum 180 tegundir og yrki. Í fyrra var það hvítur litur sem var allsráðandi, við hringdum í Karen og spurðum hvaða litur varð fyrir valinu í ár.

Á laugardaginn var ný gönguleið milli Stokkseyrar, Eyrarbakka og Þorlákshafnar formlega opnuð. Leiðin kallast Vitaleiðin og dregur nafn sitt að vitunum þremur, Selvogsvita og Knarrarósvita sem marka upphaf og enda leiðarinnar og svo Hafnarnesvita í Þorlákshöfn. Margrét Blöndal var við vígsluna og fylgdist með þegar klippt var á borðann. Hún talaði við Dagnýju Jóhannsdóttur, framkvæmdastjóra Markaðsstofu Suðrulands, Gunnhildi Hrólfsdóttur og Sigrúnu Klöru Hannesdóttur úr stjórn Vitafélagins, Gísla H. Halldórsson bæjarstjóra Árborgar og Gest. Þór Kristjánsson forseta bæjarstjórnar Ölfuss.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Útvarpsfréttir.

Hádegið er daglegur fréttaskýringaþáttur í umsjón Guðmundar Björns Þorbjörnssonar og Katrínar Ásmundsdóttur. Fjallað er um innlend og erlend fréttamál, menningu, íþróttir og daglegt líf. Fréttaskýringar, samtöl og umræður um það sem er efst á baugi.

Ziona Chana, 76 ára leiðtogi kristins sértrúarsöfnuðar á Indlandi og faðir stærstu fjölskyldu í heimi, er látinn. Hann lætur eftir sig 89 börn, 36 barnabörn og 38 eiginkonur. Öll búa þau saman í fjögurra hæða, hundrað herbergja, bleiku stórhýsi í litlu þorpi á Indlandi - húsi sem ferðamenn keppast um að líta augum. Óvíst er hver tekur við söfnuðinum að svo stöddu, en elsti sonur leiðtogans, hinn sextugi Para þykir líklegur. Ekki liggur fyrir hvenær útför leiðtogans fer fram þar sem safnaðarmeðlimir eru ekki vissir um fráfall hans, þrátt fyrir úrskurð heilbrigðisyfirvalda þar um. Þeir segjast enn finna púls á Chana og segja hann hlýjan viðkomu. Á meðan þau telji hann enn með lífsmarki verði ekki haldin jarðarför.

Rúmum fjórum mánuðum frá því herinn rændi völdum í Mjanmar hefur frelsishetjan Aung San Suu Kyi verið leidd fyrir herrétt, en þessi friðarverðlaunahafi Nóbels er leiðtogi NLD-flokksins, flokksins sem vann stórsigur í þingkosningum í landinu í nóvember. Hún er ákærð fyrir eitt og annað, allt frá því að eiga talstöðvar og hafa brotið sóttvarnarreglur, yfir í spillingu og fyrir að hafa hvatt til uppreisnar. Verði hún fundin sek gæti hún setið á bak við lás og slá það sem eftir er. Mannréttindasamtök víða um heim hafa fordæmt réttarhöldin, og við fjöllum um þessi réttarhöld og stöðuna í Mjanmar í síðari hluta þáttarins.

Hádegið er fréttaþáttur sem er á dagskrá alla virka frá 12 til 13 í umsjón Guðmundar Björns Þorbjörnssonar og Katrínar Ásmundsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Joe Biden og Vladimír Pútin sitja á fundi í Genf í Sviss. Þeir töluðust lítið sem ekkert við þegar þeir mættust úti fyrir fundarstaðnum enda sammála um að samband ríkjanna sé verra nú en síðustu áratugi.

Útboð á 35 prósenta hlut ríkisins í Íslandsbanka gekk geysilega vel, segir stjórnarformaður Bankasýslunnar. 24 þúsund manns verða hluthafar í bankanum þegar hann verður skráður á markað.

Fjármálaráðherra segir að tækifærum væri kastað á glæ með því að afneita þeim kostum sem geta falist í fjölbreyttu rekstrarfyrirkomulagi í heilbrigðiskerfinu, þar með talið auknum einkarekstri.

Ný flugstöðvarbygging á Akureyrarflugvelli verður mikil lyftistöng við markaðssetningu á erlendum mörkuðum. Faraldurinn hefur þó enn mikil áhrif hjá viðskiptavinum erlendis.

Fyrstu göngugarpar sumarsins eru að búa sig í Laugavegsgöngu þrátt fyrir talsverðar fannir, sérstaklega í Hrafntinnuskeri.

Valur hefur yfirhöndina gegn Haukum í baráttunni um Íslandsmeistaratitil karla í handbolta. Valsmenn unnu í gærkvöldi fyrri leik liðanna í úrslitaeinvíginu með þremur mörkum.

Dánarfregnir.

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Guðmundur Ingi Guðbrandsson, umhverfisráðherra: ný stefna í meðhöndlun úrgangs á Íslandi

Gyða Guðmundsdóttir, leikskólastjóri á Borg í Bakkahverfi: segir frá verkefninu Það þarf þorp, sem miðar að því að efla félagsfærni barna og bæta hverfisbraginn.

Edda Olgudóttir, vikulegur vísindapistill: um misjafnar tegundir bóluefna.

Útvarpsfréttir.

Spurningaþáttur.

Umsjón: Vera Illugadóttir.

Spurningaþáttur.

Umsjón: Vera Illugadóttir.

Spurningaþáttur.

Umsjón: Vera Illugadóttir.

Spurningaþáttur.

Umsjón: Vera Illugadóttir.

Útvarpsfréttir.

Þröstur Helgason ræðir við forvitnilegt fólk um reynslu þess og viðhorf.

Þröstur Helgason ræðir við forvitnilegt fólk um reynslu þess og viðhorf. Gestur þáttarins er Jón Ormur Halldórsson, alþjóðastjórnmálafræðingur. Jón Ormur hefur að undanförnu birt nokkrar greinar í Kjarnanum þar sem hann hefur fjallað um þá deiglu sem alþjóðamál eru í um þessar mundir. Kína og Indland koma þar við sögu en líka Rússland, Tyrkland og Íran, sem Jón Ormur segir að leiti sér öll meira olnbogarýmis í heiminum. Þýskaland kemur við sögu, Evrópa og Bandaríkin. Í samtalinu við Jón Orm kemur Ísrael einnig við sögu en hlustendur ættu að verða einhvers vísari um samhengi hlutanna í alþjóðamálum samtímans.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Tómas Ævar Ólafsson.

Í Víðsjá í dag verður rætt við Högna Egilsson tónlistarmann um sköpun kvikmyndatónlistar en tónlist Högna spilar stóra rullu í þáttaröðinni Kötlu sem Baltasar Kormákur leikstýrir og frumsýnd verður á streymisveitunni Netflix á morgun, 17. Júní.

Í bíó er hið sjónræna yfirleitt sett í aðalhlutverk en á viðburðinum HljóðMyndum er boðið upp á nokkuð óvenjulega upplifun í bíósal þar sem slökkt er á myndvarpanum og hljóðlistin fær að njóta sín. Í Víðsjá í dag heyrum við í Þórönnu Dögg Björnsdóttur og Curver Thoroddssen, listrænum stjórnendum þessa viðburðar.

Og Kristín Eiríksdóttir rithöfundur heldur áfram að velta fyrir sér margskonar skrifum í pistlum sínum í Viðsjá og í dag er hún með hugann við sjálfið.

Umsjón: Guðni Tómasson og Tómas Ævar Ólafsson.

Útvarpsfréttir.

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.

Eftir því sem tölvuleikjaiðnaðurinn hefur stækkað hafa áhrif hans orðið víðtækari, efnahagslega, menningarlega og ekki síst á persónuleg samskipti fólks. Einstaklingar spjalla, þeir kynnast, verða vinir, fella hugi saman í gegnum stafræna hliðarheima tölvuleikjanna. Tölvuleikir geta á vissan hátt virkað eins og vináttuvélar. Það er að minnsta kosti kenningin sem liggur að baki nýju netnámskeiði Háskóla Íslands sem er unnið í samstarfi við tölvuleikjaframleiðandann CCP. Annar kennara námskeiðsins, Ársæll Arnarson, heimsækir Lestina í dag og ræðir vináttuna.

Við rýnum í tvær nýjar kvikmyndir í þætti dagsins, hryllingsmyndina A Quiet Place 2 eða Þöglavík, eins og Ásgeir H. Ingólfsson kvikmyndagagnrýnandi þýðir það, og nýja íslenska kvikmynd á ensku, Shadow Town, Skuggahverfið.

Við gerum okkur ferð á Borgarbókasafnið í grófinni þar sem innsetningin Koddahjal - Endurhlaða eftir Sonju Kova?evi? var opnuð á dögunum. Framsetningin er einföld ; hátalarar hafa verið settir á samanbrjótanlega bedda, eins og notaðir eru sem rúm fyrir hælisleitendur og úr hátölurum heyrast síðan frásagnir flóttamanna á Íslandi.

Í tilefni kvenréttindadagsins 19. júní veltum við fyrir okkur staðhæfingu Vigdísar Finnbogadóttur frá 1980 að þjóðin ætti ekki að kjósa hana vegna þess að hún væri kona heldur af því að hún væri maður.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Framkvæmdastjóri lækninga á Landspítala segir mikilvægt að vinna að úrbótum til að atburðir eins og hópsmitið á Landakoti gerist ekki aftur. Hann segir samhljóm í skýrslu embættis Landlæknis og Landspítala um málið.

Fjármálaráðherra vill halda áfram að losa um eignarhald ríkisins yfir Íslandsbanka á næsta ári ef markaðsaðstæður leyfa. Hann segir nýlokið útboð hafa gengið framar vonum og að áhugi erlendra fjárfesta hafi vakið sérstaka athygli.

Vladimír Pútín, forseti Rússlands, segir að fyrsti fundur hans með Joe Biden Bandaríkjaforseta hafi verið uppbyggilegur á ýmsum sviðum. Fundurinn var styttri en reiknað hafði verið með.

Eimskip viðurkenndi í dag alvarleg brot á samkeppnislögum og greiðir einn og hálfan milljarð króna í sekt. Ætluð brot Samskipa eru enn til rannsóknar.

Talið er að fjórðungur þeirra sem fengið hafa COVID glími við langvinn einkenni, segir framkvæmdastjóri lækninga á Reykjalundi. Margir þeirra sem fara í COVID endurhæfingu á Heilsustofnun í Hveragerði eru býsna illa haldnir. Framkvæmdastjóri lækninga þar, segist jafnvel hafa gefið þau læknisráð að fólk láti af því að setja í uppþvottavélina og sinna öðrum heimilisstörfum, svo það hafi einfaldlega orku til að tala við börnin sín. Ragnhildur Thorlacius tala við Birnu Guðmundsdóttur og Stefán Yngvason.

Samherji stefnir að því að reisa fiskeldisstöð á Reykjanesi sem gæti innan 11 ára framleitt um 40 þúsund tonn af laxi. Fyrrverandi formaður Landssambands fiskeldisstöðva og framkvæmdastjóri Laxa fiskeldis segir að framleiðsla í sjókvíaeldi geti á næstu 10 árum auðveldlega farið í 200 til 300 þúsund tonn á ári. Fiskeldi jókst um 20% í fyrra. Arnar Páll Hauksson segir frá og talar við Jens Garðar Helgason og það heyrist í Jóni Kjartani Jónssyni.

Í Bretlandi hefur mikil orka farið í að koma Brexit frá, klára útgönguna úr ESB. En það er líka enn eins og breska stjórnin hafi ekki fundið sér sinn samastað í alþjóðasamfélaginu, utanríkisstefnan enn óskýr. Sigrún Davíðsdóttir segir frá.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir frá Sambandi evrópskra útvarpsstöðva.

Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir og Guðni Tómasson.

Hljóðritun frá tónleikum Norður-þýsku útvarpshljómsveitarinnar sem fram fóru í sal Norður-þýska útvarpsins í Hannover.

Á efnisskrá eru verk eftir Georg Philiipp Telemann, Giles Farnaby, Johann Sebastian Bach og Tylman Susato.

Einsöngvari: Anna Prohaska.

Stjórnandi: Riccardo Minasi.

Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Nú þegar fleiri mega koma saman þá opnast dyrnar fyrir ýmislegt sem ekki hefur verið hægt að gera í talsverðan tíma. Til dæmis hafa húsfundir í húsfélögum að miklu leyti setið á hakanum, en nú eru húsfélög um allt land að vakna úr dvala og víða eru fyrirhugaðar eru framkvæmdir sem mikilvægt er að standa vel að. Við fengum Tinnu Andrésdóttur lögfræðing hjá Húseigendafélaginu til þess að fara aðeins yfir það helsta sem hafa þarf í huga en félagið er að fá mörg mál inn á borð til sín þessa dagana vegna galla á verkum verktaka og galla í fasteignakaupum þar sem hraðinn er mikill núna á fasteignamarkaðnum.

Það er sannkölluð sumarbyrjun þegar sumarblómin eru komin á Austurvöll sem alltaf skartar sínu fegursta á þjóðhátíðardaginn 17.júní. Karen Hauksdóttir er skrúðgarðyrkjufræðingur og aðstoðarverkstjóri í hverfastöðinni við Fiskislóð. Hún og starfsfólk hennar hafa verið á fullu við að gróðursetja í beðin við Austurvöll og víðs vegar um borgina, en það eru í kringum 180 tegundir og yrki. Í fyrra var það hvítur litur sem var allsráðandi, við hringdum í Karen og spurðum hvaða litur varð fyrir valinu í ár.

Á laugardaginn var ný gönguleið milli Stokkseyrar, Eyrarbakka og Þorlákshafnar formlega opnuð. Leiðin kallast Vitaleiðin og dregur nafn sitt að vitunum þremur, Selvogsvita og Knarrarósvita sem marka upphaf og enda leiðarinnar og svo Hafnarnesvita í Þorlákshöfn. Margrét Blöndal var við vígsluna og fylgdist með þegar klippt var á borðann. Hún talaði við Dagnýju Jóhannsdóttur, framkvæmdastjóra Markaðsstofu Suðrulands, Gunnhildi Hrólfsdóttur og Sigrúnu Klöru Hannesdóttur úr stjórn Vitafélagins, Gísla H. Halldórsson bæjarstjóra Árborgar og Gest. Þór Kristjánsson forseta bæjarstjórnar Ölfuss.

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Njála er mest allra Íslendingasagna og hefur verið lifandi í vitund þjóðarinnar öldum saman. Persónur hennar, Gunnar og Njáll, Hallgerður og Bergþóra, Skarphéðinn, Kári , Flosi og Hildigunnur, svo aðeins fáeinar séu nefndar, hafa verið nákomnar lesendum eins og kunningjar á vettvangi samtíðarinnar. Fólk hefur lesið söguna, hugleitt hana, deilt um hana, skáldin ort út af henni og fræðimenn hafa velt fyrir sér eðli sögunnar og getið sér til um hver hafi samið hana. Á þess konar umhugsun um Njálu verður aldrei þurrð.

Einar Ólafur Sveinsson prófessor var helsti sérfræðingur þjóðarinnar í Njálu á sinni tíð. Hann skrifaði rit og ritgerðir um söguna og gaf hana út í röðinni Íslensk fornrit. Kunnastur almenningi var hann fyrir flutning sögunnar í útvarp. Einar Ólafur las Njálu þrisvar sinnum í heilu lagi. Síðasti lesturinn er varðveittur í safni útvarpsins og það er hann sem er fluttur að þessu sinni.

Flutt í tilefni af gjöf afkomenda Einars Ólafs Sveinssona rtil Ríkisútvarpsins á öllu efni sem hann hljóðritaði.

Einar Ólafur Sveinsson les.

Gjöf afkomenda Einars Ólafs Sveinssonar prófessors til Ríkisútvarpsins á öllu efni sem hann hljóðritaði.

(Hljóðritun frá 1972).

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Guðmundur Ingi Guðbrandsson, umhverfisráðherra: ný stefna í meðhöndlun úrgangs á Íslandi

Gyða Guðmundsdóttir, leikskólastjóri á Borg í Bakkahverfi: segir frá verkefninu Það þarf þorp, sem miðar að því að efla félagsfærni barna og bæta hverfisbraginn.

Edda Olgudóttir, vikulegur vísindapistill: um misjafnar tegundir bóluefna.

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.

Eftir því sem tölvuleikjaiðnaðurinn hefur stækkað hafa áhrif hans orðið víðtækari, efnahagslega, menningarlega og ekki síst á persónuleg samskipti fólks. Einstaklingar spjalla, þeir kynnast, verða vinir, fella hugi saman í gegnum stafræna hliðarheima tölvuleikjanna. Tölvuleikir geta á vissan hátt virkað eins og vináttuvélar. Það er að minnsta kosti kenningin sem liggur að baki nýju netnámskeiði Háskóla Íslands sem er unnið í samstarfi við tölvuleikjaframleiðandann CCP. Annar kennara námskeiðsins, Ársæll Arnarson, heimsækir Lestina í dag og ræðir vináttuna.

Við rýnum í tvær nýjar kvikmyndir í þætti dagsins, hryllingsmyndina A Quiet Place 2 eða Þöglavík, eins og Ásgeir H. Ingólfsson kvikmyndagagnrýnandi þýðir það, og nýja íslenska kvikmynd á ensku, Shadow Town, Skuggahverfið.

Við gerum okkur ferð á Borgarbókasafnið í grófinni þar sem innsetningin Koddahjal - Endurhlaða eftir Sonju Kova?evi? var opnuð á dögunum. Framsetningin er einföld ; hátalarar hafa verið settir á samanbrjótanlega bedda, eins og notaðir eru sem rúm fyrir hælisleitendur og úr hátölurum heyrast síðan frásagnir flóttamanna á Íslandi.

Í tilefni kvenréttindadagsins 19. júní veltum við fyrir okkur staðhæfingu Vigdísar Finnbogadóttur frá 1980 að þjóðin ætti ekki að kjósa hana vegna þess að hún væri kona heldur af því að hún væri maður.

Næturútvarp Rásar 1.