Joe Biden tekur í dag við embætti forseta Bandaríkjanna. Líklega mætir hann á skrifstofuna strax síðdegis með uppbrettar ermar enda mörg vandasöm verkefni sem greiða þarf úr. Bandaríska þjóðin er klofin í herðar niður, kórónuveirufaraldurinn hefur leikið landsmenn grátt með margvíslegum afleiðingum og samband Bandaríkjanna og fjölda vinaþjóða stirðara en áður eftir Trump-tímann. En hvers má vænta næstu fjögur ár? Hvernig forseti verður Joe Biden? Við veltum því fyrir okkur með Kristjáni Guy Burgess alþjóðastjórnmálafræðingi. Nýr forseti tekur svo við í agnarsmáa Kyrrahafs-eyríkinu Palau á morgun. Hann heitir Surangel Whipps og ætlar meðal annars að berjast gegn yfirgangi Kínverja á Kyrrahafi, en Palau á í nánu sambandi við Bandaríkin. Palau er svo eitt þeirra örfáu ríkja sem hafa sloppið alveg við kórónuveirusmit allan faraldurinn og hafa stjórnvöld þar metnaðarfull áform um að bólusetja alla þjóðina á næstu vikum - íbúar eru aðeins um átján þúsund. Vera Illugadóttir sagði frá. Og undir lok þáttar komum við heim og fórum í ferðalag um Norðurland. Þar eru margar náttúruperlur og aðrir spennandi áfangastaðir ferðamanna. Fyrir liggur áætlun um framkvæmdir og uppbyggingu og greining á þörfum og óskum ferðalanga. Hvað vilja ferðamenn helst sjá á Norðurlandi og hvernig er betur hægt að koma til móts þá? Ágúst Ólafsson, fréttamaður á Akureyri fór yfir málið með Birni H. Reynissyni á Markaðsstofu Norðurlands. Tónlist: Always remember us this way - Lady Gaga We take care of our own - Bruce Springsteen

Umsjón: Brynjólfur Þór Guðmundsson Tæknimaður: Marteinn Marteinsson

Umsjón: Sigurlaug Margrét Jónasdóttir.

Kristján Kristjánsson leikur tónlist með sínum hætti.

með Halldóru Björnsdóttur.

Vertu úlfur er ný leiksýning sem verður frumsýnd í Þjóðleikhúsinu á föstudaginn og er byggð á samnefndri bók sem er sjálfsævisöguleg frásögn Héðins Unnsteinssonar. Bókin vakti verðskuldaða athygli á sínum tíma og var tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna. Héðinn hefur látið til sín taka á sviði geðheilbrigðismála í tvo áratugi, meðal annars sem sérfræðingur á vegum stjórnvalda og hjá Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni. En hvernig ætli að það sé að horfa á heila leiksýningu á stóra sviði Þjóðleikhússinns um sjálfan þig og tuttugu erfiðustu ár lífs þíns? Héðinn kom í þáttinn og svaraði þeirri spurningu og fleirum. Eins og við minnumst á í gær þá eru 117 ár síðan þýska fiskiskipið Friedrich Albert strandaði á Skeiðarársandi. Áhöfnin komst í land og gekk um sandana í ellefu daga, kaldir og hraktir. Þrír létust en á endanum tókst níu manns úr áhöfninni að komast að litlum sveitabæ þar sem þeir fengu hjálp og íslenskur læknir þurfti við afar frumstæðar aðstæður að taka útlimi af nokkrum þeirra vegna kalsára. Einar Magnús Magnússon vinnur nú að ritun handrits um strand þýska fiskiskipsins fyrir leikna sjónvarpsþætti sem ráðgert er að framleiða. Einar stefnir á leiðangur á strandstað næstu helgi. Hann kom í þáttinn og sagði frá þessu verkefni og heimildum sem hann hefur komist yfir. Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni á Spáni í dag. Þetta póstkort snýst fyrst um veðurfarið við hvítu ströndina. Þar eru blíðir vetur og Magnús er einn þeirra sem fer á ströndina nánast á hverjum degi. Hann segir frá því sem hann hefur lært um músíkina sem er með öðru sniði en við íslendingar eigum að venjast. Það verður líka sagt frá nýjum veitingastað sem íslensk kona var að opna í Alicante borg. Í lokin verður sagt af ferðalagi í einn fallagasta dal sem prýðir Alicantesýslu. UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Í fyrri hluta Hádegisins er fjallað um innsetningarathöfnin í Washington D.C. í dag, þar sem Joe Biden tekur við embætti 46. forseta Bandaríkjanna. Athöfnin er með óhefðbundnum hætti, ekki aðeins vega útbreiðslu kórónuveirunnar heldur einnig vegna hryðjuverkaógnar. Í síðari hluta þáttarins er fjallað um náðunarvald Bandaríkjaforseta, en Donald Trump náðaði 73 í gær og mildaði sjötíu dóma, á sínum síðasta degi í embætti. Hádegið er fréttaþáttur sem er á dagskrá alla virka frá 12 til 13 í umsjón Guðmundar Björns Þorbjörnssonar og Katrínar Ásmundsdóttur.

Joe Biden verður svarinn í embætti Bandaríkjaforseta eftir hádegi í dag. Gríðarmikill viðbúnaður er í Washington. Snjóflóð féll á skíðasvæði Siglfirðinga í morgun og færði skiðaskálann meðal annars úr stað. Ófært hefur verið til Fjallabyggðar í tvo sólarhringa og óvíst hvort hægt verður að moka þangað í dag. Sérfræðingar hjá Veðurstofunni eru að meta ástandið. Hið svokallaða breska afbrigði kórónuveirunnar hefur nú greinst í sextíu löndum. Tvö tilfelli hennar hafa verið staðfest í Peking, höfuðborg Kína. Þar hafa sóttvarnarreglur verið hertar vegna nýrra kórónuveirusmita. Forseti Írans hvetur Bandaríkjamenn til að taka á ný þátt í kjarnorkusamningi stórveldanna og stjórnvalda í Teheran. Hann segir að Joe Biden, verðandi forseti, eigi næsta leik. Formaður velferðarnefndar Alþingis telur að ný sóttvarnalög verði afgreidd fyrir mánaðamót. Helst er horft til valdheimilda sem heilbrigðisráðherra og sóttvarnalæknir fá með lögunum og valdbeitingar af ýmsu tagi, á borð við útgöngubann og fleira. Boeing 737 MAX- flugvélar verða allt að þriðjungur flugflota Icelandair á næstu árum. Búist er við að notkun vélanna verði leyfð í Evrópu í næstu viku. Icelandair áformar að taka sex slíkar vélar í notkun í mars. Íslenska karlalandsliðið í Handbolta mætir Sviss klukkan hálfþrjú í dag á HM karla í handbolta.

Hádegið er daglegur fréttaskýringaþáttur í umsjón Guðmundar Björns Þorbjörnssonar og Katrínar Ásmundsdóttur. Fjallað er um innlend og erlend fréttamál, menningu, íþróttir og daglegt líf. Fréttaskýringar, samtöl og umræður um það sem er efst á baugi.

Jón Svanberg Hjartarson framkvæmdastjóri Slysvarnarfélagsins Landsbjargar og Örn Smárason verkefnisstjóri sjóbjörgunar: Stefnt er að kaupum á nýjum bátum fyrir félagið til að sinna fjölbreyttum störfum í þágu öryggis og björgunnar víðs vegar um land. Lísabet Guðmundsdóttir fornleifafræðingur og Marta Guðrún Jóhannesdóttir kennari, Drangsnesi: Rætt er um fornleifauppgröft í Sandvík Kaldrananeshreppi og heimsókn nemenda grunnskólans á Drangsnesi á vettvang og vinnu nemenda með umhverfi sitt. Edda Olgudóttir með vísindaspjall um melatónín.

Í þættinum er slegið á þráðinn til gítarleikarans Arnaldar Arnarsonar sem búsettur er í Barcelona og rætt við hann um sögu og þróun gítarsins og verkaskrá hins klassíska gítarleikara. Umsjón: Arndís Björk Ásgeirsdóttir.

Þröstur Helgason ræðir við forvitnilegt fólk um reynslu þess og viðhorf. Gestur þáttarins er Ólafur Ragnar Grímsson, fyrrverandi forseti Íslands, en hann sendi nýlega frá sér bók sem vakið hefur athygli en í henni segir hann einkum sögur af ýmsu því fólki sem hann hefur starfað með eða átt í samskiptum við í gegnum árin. Við sögu koma margir af helstu þjóðarleiðtogum, stjórnmálamönnum og athafnamönnum heims frá síðustu fjörutíu árum, einkum frá Bandaríkjunum, Kína og Indlandi. Í bókinni lýsir Ólafur Ragnar reynslu sinni af því að vinna að kjarnorkuafvopnun heimsins með alþjóðlegum þingmannasamtökum á níunda og tíunda áratugnum sem náðu merkilegum árangri en þessi vinna á alþjóðlegu sviði stjórnmála varð Ólafi mikilvægur undirbúningur fyrir forsetaembættið. Sömuleiðis segir Ólafur frá vinnu sinni að umhverfismálum, þar á meðal málefnum norðurslóða, sem staðið hefur allt frá því í byrjun aldar og hefur á síðustu árum að stórum hluta farið fram á vettvangi sem hann hefur skapað sjálfur með ráðstefnuhaldi á vegum Arctic Circle. Bókin heitir Sögur handa Kára en þar er vísað í Kára Stefánsson sem hvatti Ólaf til að skrifa niður þessar sögur af samskiptum sínum við ráðafólk í hinum ýmsu löndum heims, nær og fjær. Í bókinni birtist ákaflega forvitnileg mynd af þessum fyrrverandi forseta Íslands, víðáttumiklu tengslaneti hans á alþjóðlega sviðinu, verkefnum sem hann hefur komið að á því sviði sem hann sjálfur hefur ekki haft hátt um hér á landi og sýn hans á alþjóðasamskipti, bæði mikilvægi þeirra sem slíkra og aðferðirnar sem hann hefur notað til þess að ná árangri.

Tilkynnt verður hvaða rithöfundur hlýtur að þessu sinni viðurkenningu úr Rithöfundasjóði Ríkisútvarpsins en hún verður afhent í þættinum. Útvarpað verður frá ávarpi formanns stjórnar Rithöfundasjóðsins, sem og þakkarávarpi rithöfundarins sem hlýtur viðurkenninguna að þessu sinni. Í þættinum verður einnig greint frá því hvaða orð varð fyrir valinu sem orð ársins.

Í Lestinni í dag heyrum við kvikmyndagagnrýni um tvær nýjar myndir. Pieces of a woman og Midnight Sky, heimsendadrama sem stórstjarnan George Clooney leikstýrir og leikur eitt aðalhlutverkið í. Við fræðumst um hugtakið dulminni, Og við veltum fyrir okkur hvernig enskar slettur lauma sér inn í íslenskuna, bæði í ritmáli unglinga og talmáli gesta í Lestinni. Við ræðum við Ragnheiði Jónsdótur sem nýlega vann mastersritgerð í íslenskum fræðum um enskt slangur í íslensku unglingamáli.

Spegillinn 20.janúar 2021 Umsjón: Kristján Sigurjónsson Tæknimaður: Marteinn Marteinsson Joe Biden sór í dag embættiseið sem 46. forseti Bandaríkjanna við hátíðlega athöfn á tröppum þinghússins í Washington. COVID-19 faraldurinn og hryðjuverkaógn öfgamanna settu svip sinn á athöfnina. Hættustigi Almannavarna var lýst yfir á Siglufirði í dag vegna snjóflóðahættu og íbúðarhús rýmd í kjölfarið. Enn hefur ekki tekist að meta skemmdir á skíðasvæðinu á Siglufirði sem varð fyrir snjóflóði í morgun. Varðskipið Týr er á leið norður. Ágúst Ólafur Ágústsson þingmaður Samfylkingarinnar í Reykjavík og annar oddvita þar ætlar ekki að taka þriðja sæti á lista flokksins í höfuðborginni fyrir næstu kosningar. Formaður flokksins segir að lýðræðislegt ferli hafi ráðið því að Ágúst komst ekki ofar á lista. Andri Snær Magnason hlaut viðurkenningu Rithöfundasjóðs Ríkisútvarpsins í dag. Útlendingastofnun bárust fjórðungi færri umsóknir um alþjóðlega vernd í fyrra en árið áður, en þó hafa aldrei fleiri fengið vernd. Forstjóri Útlendingastofnunar segir líklegt að umsóknum fjölgi um leið og samgöngur milli landa verði greiðari. Ísland tapaði fyrir Sviss með tveggja marka mun í milliriðli Heimsmeistaramótsins í handbolta í dag. Lengri umfjöllun: Joe Biden er nýr forseti Bandaríkjanna, settur í embætti í dag. Spegillinn settist niður með Höllu Hrund Logadóttur stjórnmálafræðingi og sviðsstjóra Miðstöðvar norðurslóða við Harvard háskóla í Boston í Bandaríkjunum og ræddi við hana um verkefnin sem bíða nýs forseta. Kristján Sigurjónsson talar við Höllu Hrund. Prófíll af Jo Biden. Joseph Robinette Biden yngri tók við sem 46. forseti Bandaríkjanna. Hann er 78 ára og elstur þeirra sem hafa tekið við því embætti. Ferð hans í Hvíta húsið hefur enda tekið nærri hálfa öld að segja má, allt frá því að hann var kjörinn öldungadeildarþingmaður fyrir Delaware árið 1972. Á kjördegi var hann aðeins 29 ára og hafði því ekki aldur til að setjast í öldungadeildina, en var orðinn þrítugur þegar hann tók sæti sitt. Biden er kaþólikki, elstur fjögurra systkina og fæddur í Scranton í Pennsylvaniu en flutti til Delaware með fjölskyldu sinni á barnsaldri. Hann lauk laganámi og hafði setið í sveitarstjórn um skamma hríð þegar hann var kosinn öldungadeildarþingmaður Demókrata. Þar sat hann svo í þrjátíu og sex ár þar til Barack Obama valdi hann sem varaforsetaefni sitt. Hann gegndi síðan embætti varaforseta bæði kjörtímabil Obama. Anna Kristín Jónsdóttir tekur saman. Kristján Sigurjónsson ræðir beint við Eirík Bergmann stjórnmálafræðiprófessor um ands

Upptakturinn eru tónsköpunarverðlaun barna og ungmenna þar sem þau fá tækifæri til þess að senda inn hugmyndir að tónverkum, fullvinna þau með aðstoð tónskálda og heyra þau svo flutt af atvinnutónlistarfólki í fullbúnum tónleikasal. Í þessum þáttum kynnumst við öllum tólf tónskáldunum sem tóku þátt í Upptaktinum í Hörpu árið 2020 og hitum þannig upp fyrir Upptaktinn árið 2021. Þriðji þáttur: Garðar Logi Björnsson (13 ára) og verkið hans „Heimilishljóð". Katrín Eva Einarsdóttir (11 ára) og verkið hennar „Við lækinn". Tónverkin sem heyrast í þættinum voru flutt af hljómsveit Upptaktsins í Norðurljósum í Hörpu, þriðjudaginn 16. júní árið 2020. Í hljómsveit Upptaktsins eru Geirþrúður Ása Guðjónsdóttir, Hjalti Nordal, Herdís Anna Jónsdóttir, Bryndís Björgvinsdóttir, Gunnlaugur Torfi Stefánsson, Grímur Helgason, Jóhann Ingi Benediktsson, Kristján Hrannar Pálsson og Sigurður Ingi Einarsson.

Camerata Salzburg kammersveitin flytur verk eftir Wolfgang Amadeus Mozart í hljóðritun sem gerð var á Mozartwoche-tónlistarhátíðinni í Salzborg, 26. janúar í fyrra. Einleikarar eru François Leleaux á óbó, Paul Meyer á klarínett, Radovan Vlatkovic á horn, Gilbert Audin á fagott og Emmanuel Pahud á flautu; François Leleaux stjórnar. Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir

Vertu úlfur er ný leiksýning sem verður frumsýnd í Þjóðleikhúsinu á föstudaginn og er byggð á samnefndri bók sem er sjálfsævisöguleg frásögn Héðins Unnsteinssonar. Bókin vakti verðskuldaða athygli á sínum tíma og var tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna. Héðinn hefur látið til sín taka á sviði geðheilbrigðismála í tvo áratugi, meðal annars sem sérfræðingur á vegum stjórnvalda og hjá Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni. En hvernig ætli að það sé að horfa á heila leiksýningu á stóra sviði Þjóðleikhússinns um sjálfan þig og tuttugu erfiðustu ár lífs þíns? Héðinn kom í þáttinn og svaraði þeirri spurningu og fleirum. Eins og við minnumst á í gær þá eru 117 ár síðan þýska fiskiskipið Friedrich Albert strandaði á Skeiðarársandi. Áhöfnin komst í land og gekk um sandana í ellefu daga, kaldir og hraktir. Þrír létust en á endanum tókst níu manns úr áhöfninni að komast að litlum sveitabæ þar sem þeir fengu hjálp og íslenskur læknir þurfti við afar frumstæðar aðstæður að taka útlimi af nokkrum þeirra vegna kalsára. Einar Magnús Magnússon vinnur nú að ritun handrits um strand þýska fiskiskipsins fyrir leikna sjónvarpsþætti sem ráðgert er að framleiða. Einar stefnir á leiðangur á strandstað næstu helgi. Hann kom í þáttinn og sagði frá þessu verkefni og heimildum sem hann hefur komist yfir. Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni á Spáni í dag. Þetta póstkort snýst fyrst um veðurfarið við hvítu ströndina. Þar eru blíðir vetur og Magnús er einn þeirra sem fer á ströndina nánast á hverjum degi. Hann segir frá því sem hann hefur lært um músíkina sem er með öðru sniði en við íslendingar eigum að venjast. Það verður líka sagt frá nýjum veitingastað sem íslensk kona var að opna í Alicante borg. Í lokin verður sagt af ferðalagi í einn fallagasta dal sem prýðir Alicantesýslu. UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Torfi H. Tulinius, prófessor í íslenskum miðaldafræðum við Háskóla Íslands, les.

Jón Svanberg Hjartarson framkvæmdastjóri Slysvarnarfélagsins Landsbjargar og Örn Smárason verkefnisstjóri sjóbjörgunar: Stefnt er að kaupum á nýjum bátum fyrir félagið til að sinna fjölbreyttum störfum í þágu öryggis og björgunnar víðs vegar um land. Lísabet Guðmundsdóttir fornleifafræðingur og Marta Guðrún Jóhannesdóttir kennari, Drangsnesi: Rætt er um fornleifauppgröft í Sandvík Kaldrananeshreppi og heimsókn nemenda grunnskólans á Drangsnesi á vettvang og vinnu nemenda með umhverfi sitt. Edda Olgudóttir með vísindaspjall um melatónín.

Í Lestinni í dag heyrum við kvikmyndagagnrýni um tvær nýjar myndir. Pieces of a woman og Midnight Sky, heimsendadrama sem stórstjarnan George Clooney leikstýrir og leikur eitt aðalhlutverkið í. Við fræðumst um hugtakið dulminni, Og við veltum fyrir okkur hvernig enskar slettur lauma sér inn í íslenskuna, bæði í ritmáli unglinga og talmáli gesta í Lestinni. Við ræðum við Ragnheiði Jónsdótur sem nýlega vann mastersritgerð í íslenskum fræðum um enskt slangur í íslensku unglingamáli.