Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Sigurvin Lárus Jónsson flytur.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Kosið verður í Brasilíu á sunnudag. Skoðanakannanir benda til að Lulu, fyrrverandi forseti, hafi betur gegn Bolsonaro, sitjandi forseta. Luciano Dutra þýðandi ræddi um kosningabaráttuna, stjórnmálin og ástand mála í Brasilíu en þar eru miklir erfiðleikar og margt fólk býr við sárafátækt.

Vera Illugadóttir rakti sögu Jamæka í tilefni þess að Heimir Hallgrímsson hefur tekið við þjálfun fótboltalandsliðs þjóðarinnar.

Halli var á rekstri Akureyrarbæjar á fyrri hluta ársins - en þó ekki jafnmikill og áætlað var. Ásthildur Sturludóttir bæjarstjóri á Akureyri fór yfir fjárhag bæjarins og starfsumhverfi sveitarfélaga í spjalli við Ágúst Ólafsson fréttamann.

Tónlist:

Jamaica - Vilhjálmur Vilhjálmsson,

Not in Kansas - The National,

Pressure drop - Toots and the Maytals,

Me and Boby McGee - Janis Joplin.

Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Í síðustu viku kom út ný rannsókn á vegum Stígamóta. Rannsóknin greinir tölfræðigögn þar sem skoðað er hvað einkennir þann hóp sem sækir þjónustu samtakanna vegna vændis í samanburði við fólk sem kemur til Stígamóta vegna annars kynferðisofbeldis. Niðurstöðurnar sýna alvarlegar afleiðingar vændis á líkamlega og andlega líðan brotaþola. Við fengum Steinunni Gyðu- og Guðjónsdóttur, talskonu Stígamóta, til að koma í þáttinn og með henni komu Gyða Margrét Pétursdóttir, prófessor í kynjafræði við Háskóla Íslands og Sveina Hjördís Þorvaldsdóttir, meistarafræðinema í kynjafræði, en þær sögðu frá meistaraverkefni Sveinu. Í verkefninu var leitað til kvenna sem hafa reynslu af vændi og þær spurðar hvaða úrræði þurfa að vera til staðar til að hverfa úr vændi ? eða hvernig þjónustu þær hefðu þurft sem forvörn gegn vændi.

Síðastliðið föstudagskvöld var frumsýnd í sjónvarpi og á netinu auglýsing sem vakti mikla athygli. Auglýsingin, Það má ekkert lengur, er hluti af vitundarvakningu VIRK um kynferðislega áreitni á vinnustöðum. Við fengum Ingibjörgu Loftsdóttur, sviðsstjóra forvarnarsviðs VIRK, til að koma í þáttinn til okkar og segja okkur frá þessari herferð og vitundarvakningunni.

Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag. Áfram sagði Magnús af ferðum sínum um Evrópu, nú frá Frakklandi og Spáni. Hann heimsótti borgirnar Orange og Arles sem eru báðar frægar fyrir merkilegar og fornar byggingar og myndlistamenn. Hann sagði líka frá Salvador Dalí safninu î Figueres á Spáni, strandbænum Tossa de Mar og fleiri stöðum í Katalóníu. Hann endar í Palma de Mallorca og segir meðal annars frá stærsta diskoteki í heimi.

Tónlist í þættinum í dag:

Hlíðin mín fríða / GÓSS (F. Flemming og Jón Thoroddsen)

Time in a Bottle / Jim Croce (Jim Croce)

Stand By Me / Ben E. King (Ben E. King, Jerry Leiber og Mike Stoller)

UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG ÞORGERÐUR ÁSA AÐALSTEINSD.

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Fólk úr ýmsum áttum flytur stuttar hugleiðingar sem tengjast sama umfjöllunarefni.

Umsjón hefur Dr. Hallfríður Þórarinsdóttir er menningarmannfræðingur og framkvæmdastjóri Mirru rannsóknar- og fræðsluseturs og hefur um árabil unnið að fræðslu og rannsóknum á innflytjendalandinu Ísland.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Stjórnvöld í Rússlandi segja fráleitt og heimskulegt að kenna þeim um skemmdarverk á gasleiðslum í Eystrasalti. Skemmdarverkin séu líka áfall fyrir þá.

Saksóknari sýndi nærri tveggja klukkustunda þögla kvikmynd í Landsrétti í morgun þegar Rauðagerðismálið var tekið þar fyrir. Myndbandið var klippt saman úr upptökum úr öryggismyndavélum sem áttu að sýna aðild þriggja sem sýknuð voru í héraðsdómi.

Ráðstafanir Seðlabankans síðustu mánuði hafa skilað tilsettum árangri, að mati fjármálastöðugleikanefndar bankans. Efnahagshorfur á heimsvísu hafa þó versnað að undanförnu og lægðin gæti haft áhrif á íslenskan þjóðarbúskap.

Íslensk stjórnvöld hyggjast senda fjörutíu flóttamenn til Grikklands á næstu vikum, þar af eru tvö börn og foreldrar þeirra. Rauði krossinn biðlar til stjórnvalda um að virða mannréttindi barnanna og senda þau ekki til baka.

Mikill viðbúnaður er á Flórída því fellibylurinn Jan Ian gengur á land í kvöld. Tveir létust þegar hann fór yfir Kúbu í gær og eyðileggingin er mikil.

Straumlaust hefur verið sums staðar á Austfjörðum vegna þess hve mikið salt hlóðst á raflínur í óveðrinu um helgina. Unnið er hörðum höndum að því að slá saltið af. Sjötíu ára gamall skógur við Djúpavog er illa farinn eftir veðrið og íbúar eru harmi slegnir að missa þetta vinsæla útivistarsvæði.

Daglegur fréttaskýringaþáttur sem varpar nýju ljósi á það sem efst er á baugi og stundum það sem verðskuldar meiri athygli.

Umsjón: Sunna Valgerðardóttir og Þóra Tómasdóttir

Giorgia Meloni verður að öllum líkindum næsti forsætisráðherra Ítalíu, eftir að flokkur hennar Fratelli d?Italia eða Bræðralag Ítalíu, vann stórsigur í þingkosningum á sunnudag. Hún verður þá fyrst kvenna til að gegna þessu valdamesta embætti ítalska stjórnkerfisins. Það er ekki eina ástæða þess að velgengni hennar í kosningum hefur vakið heimsathygli, Meloni og flokkur hennar eru langt til hægri á hinum pólitíska ás, og hefur hún jafnvel verið kölluð fasisti, enda hóf hún stjórnmálaferill sinn sem unglingur í nýfasískri hreyfingu. Þetta helst skoðaði ævi Meloni, stefnumál hennar og ummæli, og áhugamál en hún hefur haft mikinn áhuga á verkum J.R.R Tolkien og öðrum fantasíubókmenntum frá unga aldri.

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Við sendum beint út frá ráðstefnu í Háskóla Íslands þar sem fjöldi sérfræðinga er saman kominn og rýnir það í hvernig hugmyndir um réttlæti í kynferðisbrotamálum hafa þróast og hvernig það samsvarar þeim stefnum sem finna má innan dómsstólanna, í refsirétti og hegningarlögum. Viðmælendur: Hildur Fjóla Antonsdóttir nýdoktor við HÍ og skipuleggjandi ráðstefnunnar og María Rún Bjarnadóttir, doktor í lögfræði og verkefnastjóri hjá lögreglunni:

Við höfum hér í Samfélaginu fjallað um föngun og förgun koltvísýrings, aðallega í samhengi við carbfix og tengd mál. En það er fleira að gerast. Bandaríska fyrirtækið Running tide er með starfsemi hér á Íslandi, en fyrirtækið vinnur meðal annars að því að finna leiðir til að binda koltvísýrings á hafi úti, meðal annars með þörungum. Við fáum að vita meira um málið á eftir, þegar við tölum við Kristin Árna Lár Hróbjartsson framkvæmdastjóra Running tide á Íslandi.

Við fáum líka málfarsmínútu og vísindaspjall með Eddu Olgudóttur í lok þáttar.

????????

Útvarpsfréttir.

Fimm þátta sería þar sem Valur Gunnarsson fjallar um breska tónlistarmanninn og lagahöfundinn David Bowie og árin hans í Berlín.

Hjónaband Bowie og eiginkonunnar Angie er í molum og hann kynnist hinni transgender Romy Haag. Hann kemur sér fyrir í hverfinu Schöneberg, þar sem réttindabarátta samkynhneigðra er kominn einna lengst í heiminum, og fólkið þar segir enn um hann sögur í aðdáunartón. Hann hittir rithöfundinn Christopher Isherwood, eitt af sínum helstu átrúnaðargoðum, sem sjálfur hafði komið til Berlínar í leit að strákum til að elska hálfri öld áður og orðið vitni að uppgangi Nasismans.

Umsjón: Valur Gunnarsson.

Útvarpsfréttir.

Í þættinum fær Sverrir Norland til sín skemmtilega gesti sem endurhugsa með honum heiminn.

Gestur þáttarins er Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands og sagnfræðingur. Hann fjallar meðal annars um bókina Stund milli stríða. Saga landhelgismálsins 1961 til 1972. Hann ræðir einnig um sagnfræðistörf almennt, ritstörf og lífið á Bessastöðum.

Umsjón: Sverrir Norland.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Tómas Ævar Ólafsson.

Sæunn Þorsteinsdóttir er einn fremsti sellóleikari Íslands og hefur hlotið verðskuldaða athygli fyrir innblásinn og tilfinningaþrunginn leik sinn. Sæunn hefur verið búsett í Bandaríkjunum stóran hluta ævinnar, en verður í vetur staðarlistamaður hjá Sinfóníuhljómsveit Íslands. Sem slíkur kemur hún fram sem einleikari á tvennum tónleikum hljómsveitarinnar, ásamt því að halda einleikstónleika í tvígang. Sæunn verður gestur Víðsjár í svipmynd dagsins, segir okkur frá þessum og fleiri verkefnum framundan og svarar nokkrum spurningum af spurningalista Proust.

Og við fáum að heyra vangaveltur arkitektúrs-sagnfræðingsins Óskars Arnórssonar. Pistill Óskars fjallar að þessu sinni um það þegar Homer Simpson hannaði bíl og hvernig við getum ekki öll fengið allt það sem við viljum þegar kemur að hönnun. Við sögu koma einnig þvottaefni á ruslahaug í Japan, Vatnshóllinn í Hlíðunum og nýjar byggingar hannaðar fyrir eldri borgara og miðaldra hvítur karl.

Í dag gefur Sögufélagið út bókina Farsótt: Hundrað ár í Þingholtsstræti 25, eftir skáldið og sagnfræðinginn Kristínu Svövu Tómasdóttur. Í bókinni er ekki aðeins sögð 100 ára saga Farsóttarhússins, heldur líka saga af lækningum, saga borgar og velferðarkerfis en ekki síst saga af fólki. Víðsjá hitti Kristínu Svövu í litlu herbergi á fyrstu hæð timburhússins gamla á horni Spítalastígs og Þingholtsstrætis og forvitnaðist um bókina.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir

Útvarpsfréttir.

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.

Siðasta föstudag kom út lagið Tárin falla hægt með Bubba Morthens og Auðuni Lútherssyni, sem kemur fram undir listamannsnafninu Auður. Þetta er fyrsta lagið sem Auður sendir frá sér eftir að hann dró sig í hlé um mitt síðasta ár í kjölfar ásakana um kynferðisofbeldi. Fjölda tónleika var aflýst, hann dró sig úr hlutverkum í leikhúsi og sjónvarpsþáttum auk þess sem tónlist, sem hann hafði gefið út, var tekin út af streymisveitum. Talað var um að honum hefði verið slaufað.

Davíð Roach Gunnarsson tónlistargagnrýnandi fjallar um nýja plötu Ara Árelíusar, Hiatus Terræ.

Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir rýnir í þættina Piparjónkan.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon. Stjórn útsendingar fréttahluta: Margrét Júlía Ingimarsdóttir.

Stórbruni varð á Egilsstöðum í dag þegar kviknaði í þvottahúsinu Vaski, lítið varð ráðið við eldinn fyrr en liðsauki barst frá flugvallarslökkviliðinu. Íbúar eru beðnir að loka gluggum og kynda til að varna því að reyk leggi inn. Rúnar Snær Reynisson fréttamaður var á vettvangi og ræddi við Harald Geir Eðvarðsson slökkviliðsstjóra Múlaþings.

Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna ræðir á föstudag um skemmdir á rússneskum gasleiðslum í Eystrasalti. Rússar bera af sér sök um skemmdarverk og óskuðu eftir fundinum. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir utanríkisráðherra segir að grannt verði fylgst með framvindu mála.

Það væri fínt að geta fengið að vera í almennilegum skóla segir Arna Sif Jóhannssdóttir, nemandi í níunda bekk Hagaskóla. Bæta þarf við útistigum og breyta gluggum til að tryggja brunavarnir í húsi skólans í Ármúla segir Björn Kjartansson, sviðsstjóri hjá Slökkviliði höfuðborgarsvæðisins. Elsa María Guðlaugs Drífudóttir tók saman.

Fjárhagsstaða sveitarfélaga hefur aldrei verið jafn bág og nú að mati nýkjörins Heiðu Bjargar Hilmisdóttur formanns sambands þeirra. Erfitt sé að gera áætlanir fyrir næsta ár þegar óvíst sé um tekjustofna. Ágúst Ólafsson ræddi við hana.

Saksóknari fer fram á fimm ára dóm yfir þremur einstaklingum fyrir aðild að morði í Rauðagerði í febrúar í fyrra. Karlmaður var dæmdur í sextán ára fangelsi í héraðsdómi fyrir að hafa játað á sig manndrápið, en þremenningarnir voru sýknaðir. Alexander Kristjánsson sagði frá málflutningi í Landsrétti.

-------------

Eyjarskeggjum á dönsku eyjunum Borgundarhólmi og Kristjánsey er órótt yfir að vera allt í einu í miðjum hráskinnaleik á heimssviðinu. Flestum að Danmörk að hún sé ekki svo fjarri og stríð og átök hafi færst nær við fréttir af sprengingum og skemmdarverkum í Eystrasalti. Anna Kristín Jónsdóttir ræddi við Þórdísi Kolbrúnu Reykfjörð Gylfadóttur utanríkisráðherra um viðbragð Íslands og NATO.

Næstu tveir sólarhringar verða andstyggilegir, segir Ron DeSantis, ríkisstjóri í Flórída í Bandaríkjunum. Neyðarástandi hefur verið lýst yfir í ríkinu vegna fellibylsins Ians sem nær landi í kvöld eða nótt. Ásgeir Tómasson tók saman.

Hvaða máli skiptir hamingjan? Embætti landlæknis hefur mælt og skráð hamingju Íslendinga staðfastlega í nær tvo áratugi. Hafdís Helga Helgadóttir ræddi við Dóru Guðrúnu Guðmundsdóttur sviðsstjóra lýðheilsu hjá Landlækni um hamingjumælingar og versnandi líðan íslenskra ungmenna eftir C

Þáttur fyrir forvitna krakka og aðra fjölskyldumeðlimi. Sigyn Blöndal segir frá fólki, fyrirbærum og hugmyndum á upplýsandi hátt.

Í þættinum ætlum við að fjalla um risastórt hugtak sem skiptir okkur öll miklu máli, lýðræði. Hvað er lýðræði og hvað er þá lýðveldi? Hvað tryggir lýðræði okkur? Hvernig þróaðist lýðræði á Íslandi og hvenær urðum við lýðveldi? Svo ætlum við að heyra aðeins af forsetunum okkar.

Við fjöllum um hvað hugtökin lýðræði, lýðveldi, beint lýðræði, fulltrúa lýðræði, þingræði, þingbundin konungsstjórn, forsætisráðherra, forseti, konungur og drottning þýða. Svo það er óhætt að segja að við verðum margs fróðari eftir þáttinn í dag.

Svo getið þið athugað hvort það sé beint lýðræði eða einræði inni á ykkar heimili - hver velur t.d. hvað er í matinn? Fá allir að segja sína skoðun eða ræður alltaf sá sami? Hvort finnst ykkur betra? Ætti kannski bara að kjósa í kvöldmatarnefnd?

Sérfræðingur þáttarins er: Stefanía Óskarsdóttir

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir frá Sambandi evrópskra útvarpsstöðva.

Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir og Guðni Tómasson.

Hljóðritun frá 50 ára afmælistónleikum , „Sellóleikaranna tólf“, sellósveitar Berlínarfílharmóníunnar sem fram fóru í Philharmonie-tónlistarhúsinu í Berlín í janúar s.l.

Á efnisskrá eru verk úr ýmsum áttum í útsetningum fyrir sellósveit, m.a. eftir Joseph Haydn, John Williams, Nino Rota, George Gershwin og Astor Piazzolla.

Umsjón: Ingveldur G. Ólafsdóttir.

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Við sendum beint út frá ráðstefnu í Háskóla Íslands þar sem fjöldi sérfræðinga er saman kominn og rýnir það í hvernig hugmyndir um réttlæti í kynferðisbrotamálum hafa þróast og hvernig það samsvarar þeim stefnum sem finna má innan dómsstólanna, í refsirétti og hegningarlögum. Viðmælendur: Hildur Fjóla Antonsdóttir nýdoktor við HÍ og skipuleggjandi ráðstefnunnar og María Rún Bjarnadóttir, doktor í lögfræði og verkefnastjóri hjá lögreglunni:

Við höfum hér í Samfélaginu fjallað um föngun og förgun koltvísýrings, aðallega í samhengi við carbfix og tengd mál. En það er fleira að gerast. Bandaríska fyrirtækið Running tide er með starfsemi hér á Íslandi, en fyrirtækið vinnur meðal annars að því að finna leiðir til að binda koltvísýrings á hafi úti, meðal annars með þörungum. Við fáum að vita meira um málið á eftir, þegar við tölum við Kristin Árna Lár Hróbjartsson framkvæmdastjóra Running tide á Íslandi.

Við fáum líka málfarsmínútu og vísindaspjall með Eddu Olgudóttur í lok þáttar.

????????

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Í síðustu viku kom út ný rannsókn á vegum Stígamóta. Rannsóknin greinir tölfræðigögn þar sem skoðað er hvað einkennir þann hóp sem sækir þjónustu samtakanna vegna vændis í samanburði við fólk sem kemur til Stígamóta vegna annars kynferðisofbeldis. Niðurstöðurnar sýna alvarlegar afleiðingar vændis á líkamlega og andlega líðan brotaþola. Við fengum Steinunni Gyðu- og Guðjónsdóttur, talskonu Stígamóta, til að koma í þáttinn og með henni komu Gyða Margrét Pétursdóttir, prófessor í kynjafræði við Háskóla Íslands og Sveina Hjördís Þorvaldsdóttir, meistarafræðinema í kynjafræði, en þær sögðu frá meistaraverkefni Sveinu. Í verkefninu var leitað til kvenna sem hafa reynslu af vændi og þær spurðar hvaða úrræði þurfa að vera til staðar til að hverfa úr vændi ? eða hvernig þjónustu þær hefðu þurft sem forvörn gegn vændi.

Síðastliðið föstudagskvöld var frumsýnd í sjónvarpi og á netinu auglýsing sem vakti mikla athygli. Auglýsingin, Það má ekkert lengur, er hluti af vitundarvakningu VIRK um kynferðislega áreitni á vinnustöðum. Við fengum Ingibjörgu Loftsdóttur, sviðsstjóra forvarnarsviðs VIRK, til að koma í þáttinn til okkar og segja okkur frá þessari herferð og vitundarvakningunni.

Við fengum póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag. Áfram sagði Magnús af ferðum sínum um Evrópu, nú frá Frakklandi og Spáni. Hann heimsótti borgirnar Orange og Arles sem eru báðar frægar fyrir merkilegar og fornar byggingar og myndlistamenn. Hann sagði líka frá Salvador Dalí safninu î Figueres á Spáni, strandbænum Tossa de Mar og fleiri stöðum í Katalóníu. Hann endar í Palma de Mallorca og segir meðal annars frá stærsta diskoteki í heimi.

Tónlist í þættinum í dag:

Hlíðin mín fríða / GÓSS (F. Flemming og Jón Thoroddsen)

Time in a Bottle / Jim Croce (Jim Croce)

Stand By Me / Ben E. King (Ben E. King, Jerry Leiber og Mike Stoller)

UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG ÞORGERÐUR ÁSA AÐALSTEINSD.

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.

Siðasta föstudag kom út lagið Tárin falla hægt með Bubba Morthens og Auðuni Lútherssyni, sem kemur fram undir listamannsnafninu Auður. Þetta er fyrsta lagið sem Auður sendir frá sér eftir að hann dró sig í hlé um mitt síðasta ár í kjölfar ásakana um kynferðisofbeldi. Fjölda tónleika var aflýst, hann dró sig úr hlutverkum í leikhúsi og sjónvarpsþáttum auk þess sem tónlist, sem hann hafði gefið út, var tekin út af streymisveitum. Talað var um að honum hefði verið slaufað.

Davíð Roach Gunnarsson tónlistargagnrýnandi fjallar um nýja plötu Ara Árelíusar, Hiatus Terræ.

Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir rýnir í þættina Piparjónkan.