Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra segir ástæðu til að hafa ákveðnar áhyggjur af mestu verðbólgu sem mælst hefur í sjö ár, en vonast til þess að þessi toppur mælist í eitt skipti og gangi svo til baka.

Einn mesti samdráttur landsframleiðslu á Íslandi í heila öld blasir við á árinu 2020. Horfur eru á að landsframleiðslan dragist saman um allt að 7,6%. Atvinnuleysi er í sögulegu hámarki og getur átt eftir að aukast. Verðbólga ársins mælist um 2,8%.

Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri segir ekkert benda til þess að verðbólga láti á sér kræla í bráð. Í viðtali í Morgunblaðinu segir hann að samdráttur í hagkerfinu í haust muni halda aftur af verðhækkunum. Verðbólgan hafi verið undir markmiðum Seðlabankans í mars þegar gengið tók að veikjast og hún hafi fylgt markmiðum bankans og verið um 2,5 prósent á fyrri helmingi ársins.

Mikil óvissa er til staðar á mörkuðum og hefur krónan veikst að jafnaði um 13% gagnvart helstu erlendum gjaldmiðlum frá áramótum vegna áhrifa COVID-19 faraldursins. Þrátt fyrir það spáir greiningardeild Íslandsbanka að verðbólga verði enn undir markmiði Seðlabankans í júlí.

Mikil breyting hefur orðið á samsetningu verðbólgu, samkvæmt hagfræðideild Landsbankans. Húsnæðisliðurinn hefur hækkað um 10,7% frá maí 2013 til 2018. Vægi farsímaþjónustu hefur dregist saman en hún hefur orðið 35% ódýrari síðasta árið. Heimasímaþjónusta er hins vegar 42% dýrari.

Verðbólga eykst og verður 3,6 prósent, samkvæmt nýrri verðbólguspá Arion banka. Verðbólga hefur aukist jafnt og þétt undanfarna mánuði og meira atvinnuleysi er í kortunum. Flugfargjald til útlanda hefur hækkað um 20,6 prósent og efnahagsumhverfið tekur hröðum breytingum um þessar mundir.

Heimilin kusu miklu frekar að fjármagna íbúðakaup með óverðtryggðu láni en verðtryggðu í október. Ný óverðtryggð íbúðalán jukust um meira en tvo og hálfan milljarð milli septembers og óktóbers. Á sama tíma snarminnkuðu þau verðtryggðu, samkvæmt hagtölum Seðlabankans. Óverðtryggð íbúðalán hafa ekki verið meiri á einum mánuði það sem af er ári. Hagfræðingur hjá Íbúðalánasjóði segir að meiri verðbólguvæntingar heimilanna kunni að skýra þessa þróun.

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,25 prósent í ágúst frá fyrra mánuði. Ef húsnæðis er undanskilið hækkar vísitalan um 0,18 prósent frá því í júlí.  Þetta kemur fram í tölum Hagstofunnar 

Síðastliðna tólf mánuði hefur vísitala neysluverðs hækkað um 1,5 prósent. Án húsnæðis hefur vísitalan lækkað um 3,1 prósent. Verð á mat og drykkjarvörum lækkar um 1,2 prósent frá fyrra mánuði.