Við fyrstu sýn tekur á móti okkur nánast tómt rými, innréttað á látlausan og jafnvel tilkomulítinn hátt. Það tekur okkur þó ekki meira en nokkrar sekúndur að átta okkur á því að allt sem er þarna inni er ekkert annað en tilbúningur. Myndin sem hangir uppi á vegg í gylltum ramma, ljós viðarskápurinn sem er svo langur að það virðist sem hann ætli í gegnum vegginn, lyklarnir og kaffibletturinn á borði skápsins. Hvítu rimlagardínurnar sem hanga á hógværan hátt í gluggunum. Þessir hlutir, og uppröðun þeirra, gefa ýmislegt í skyn, en við snertingu reynist tréverkið sleipt og plastkennt og lyklarnir eru víst bara tvívíð eftirlíking, flöt og ódýr, prentuð beint á viðar-munstraða límfilmuna sem hefur verið klesst á yfirborð skápsins. Samt höldum við áfram, lengra inn í herbergið og tökum spennt á móti framhaldinu. Við áttum okkur vel á sjónhverfingunni, og gefum okkur henni á vald.

Það er gaman, og ónotalegt í senn, að ímynda sér að þessi framreiddi gerviheimur sé hluti af raunveruleikanum.

Mér finnst alltaf spennandi, og mikilvægt, að heimsækja sýningar í D-sal Hafnarhússins. Þar fá aðeins að sýna listamenn sem aldrei hafa haldið einkasýningu í opinberu safni áður, og þar af leiðandi eru það oft ungir eða nýlega útskrifaðir listamenn sem sýna í þessum sal. Þótt að Mannfjöldi hverfur sporlaust um stund sé fyrsta einkasýning Unu Bjargar í safni, hefur hún verið virkur þátttakandi í íslenskri listasenu síðustu ár, tekið þátt í ýmsum sýningum, hér heima og erlendis, og stjórnað og átt frumkvæði að tilraunakenndum myndlistarverkefnum. Þegar ég var að undirbúa þennan pistil, rakst ég á gamalt viðtal við Unu Björg, þar sem hún spjallar við Ríkisútvarpið um sýningu sem þá var í gangi í listamannarekna sýningarrýminu Kling & Bang. Í viðtalinu sagði hún hlustendum sögu sem henni var minnisstæð þá og ég giska á að hafi einnig haft áhrif við gerð sýningarinnar í Hafnarhúsinu. Sagan fjallaði um prakkarasnáðann Denna dæmalausa, og skapvonda nágranna hans, herra Wilson, sem hafði eytt miklum tíma og orku síðustu áratugi í að hugsa um eitt ansi sérstakt blóm í garðinum sínum. Það blómstraði aðeins á fjörutíu ára fresti, og þá í örskamma stund. Skiljanlega beið herra Wilson í eftirvæntingu eftir að sjá afrakstur þessarar áralöngu og vandasömu vinnu og þó það fylgi ekki sögunni hvað í rauninni kom upp á, tókst Denna með ærslafullum, en vel ætluðum uppátækjum að gera stóra augnablik Wilsons að engu – á endanum missti greyið alveg af því að sjá plöntuna í fullum blóma.

Þegar hlutirnir eru settir fram á ákveðinn hátt, í fastar stellingar og samhengi öðlast þeir aukið vægi. Við byrjum að bera hærri væntingar til þeirra og þar með skapast meiri hætta á að við verðum fyrir vonbrigðum. Sýning Unu Bjargar fangar þessa spennu og leikur sér með hugmyndir okkar um virði, fegurð og glópagull. Innsetningin tifar á hárfínan máta fram og til baka, á mörkum eftirvæntingar og vonbrigða, fölsunar og sannleika. Á milli glæsts veruleika og grárrar slikju meðalmennskunnar. Mannfjöldi hverfur sporlaust um stund er staður í biðstöðu, hvorki fundaraðstaða né móttökusalur, raunveruleiki né töfrar.

Þar sem spenna og eftirvænting eru bráðsmitandi tilfinningar, virkar sýningin best í mannmergð. Eftir að hafa staðið inni í rýminu í dálitla stund, byrjar dularfullt andrúmsloftið að stigmagnast á ný. Gesti fer að gruna að það hljóti að vera eitthvað meira á seyði og upp úr skápnum rís á tignarlegan hátt heljarinnar, en þó ekkert sérstaklega stór, flatskjár. Gestir gleyma stund og stað og á meðan á þessu ferli stendur segir vanalega enginn neitt. Það virðist skipta miklu máli að fá með sér það sem gerist næst – hvort sem það tekur fjórar mínútur eða fjörutíu ár. En það sem á skjánum birtist, ætla ég að leyfa hlustendum sjálfum að sjá með eigin augum, halda blekkingarleiknum áfram um stund og eiga við sjálfa sig hvort stóra augnablikið standist væntingar.