„Hans Blær er transi og nettröll í Reykjavík sem rekur meðferðarstöð fyrir nauðgunarfórnarlömb og er einhver hataðasta manneskja þjóðarinnar af öllum mögulegum ástæðum,“ segir Eiríkur Örn, rithöfundur og leikskáld um titilpersónu verksins. „Hán er í senn mjög reitt og mjög frjálst einhvern veginn. Það er búið að brenna allar brýr að baki sér, viljandi og af talsverðri Þórðargleði. Það sprettur líka af mikilli heift í garð samfélags sem vildi kannski ekkert æðislega mikið með það hafa.“
Þetta er í annað sinn sem hann og Óskabörn ógæfunnar leiða saman krafta sína. Fyrir tveimur árum settu Óskabörnin upp Illsku, sem var tilnefnd til sex Grímuverðlauna. Munurinn er sá að þá var verkið unnið upp úr bók en nú skrifar Eiríkur það fyrir svið, samhliða því sem hann skrifar skáldsögu um Hans Blævi sem kemur út í haust.
Vignir Rafn Valþórsson leikstjóri segir vinnuferlið hafi verið krefjandi. „Af því að Hans Blær fer allltaf að línunni, yfir hana og aftur til baka um nokkurn veginn öll mál, skiptir ekki máli hvort það er kvótakerfið, kynjahalla eða #metoo. Okkur hefur svolítið verið að svelgjast á kaffinu. Við vorum með rennsli þar sem allt fór í rugl og við þurftum að spyrja okkur þessarar spurningar, af hverju erum við að þessu? Og við vorum ekki með það alveg á hreinu. Við vorum ósammála um af hverju við værum að gera þetta og hvort við mættum gera þetta. Af hverju af gefa fyrirbæri sem er eins og Hans Blær tíma og athygli. Við komumst að því að því miður er margt fólk í kringum okkur sammála háni.“
Eiríkur segir að hugmyndin að Hans Blævi hafi kviknað þegar hann var að lesa sér til um öfgahægrimenn og fasisma þegar hann var að vinna að Illsku.
„Það sló mig þegar ég var lesa mér til um evrópsku populistaflokkana hvað það var mikið af til dæmis konum í forsvari fyrir flokkanna. Allt sem er öfugt við ímyndina af leðurstígvélaða nasista er svo góður frontur. Eins og Ayan Hirsi Ali, það er svo þægilegt að fá svarta múslimakonu til að tala illa um múslima, eða Milo Yiannopoulos, sem er samkynhneigður alt-right diet fasisti.“
Hann hafi viljað skrifa verk sem fjallaði meðal annars um þetta ósamræmi.
„Þú ert með vígvöll. Meiri parturinn af þeim sem eru vinstra megin á vigvellinum þolir ekki og ýtir út hinum dónalegu og ágengu og transgressífu. Og meirihlutinn af þeim sem eru hægra megin og íhaldsmegin í tilverunni ýtir burt þeim sem eru með eitthvað truflandi kyngervi - að þeim finnst - sem ógnar ættbálkastemningunni þeim megin. Þá endarðu með þennan áhugaverða stað, þar sem eru mikil átök. Þú endar með eina manneskju sem stendur á vígvellinum miðjum og fær hvorki að vera með hérna megin eða þarna megin og verður að takast á við veröldina frá því sjónarhorni.“
En er markmiðið í sjálfu sér að ganga fram af fólki?
„Já og nei. Hans Blær er náttúrulega vísvitandi að reyna að ganga fram af fólki, það er módus operandi hánar, að stíga alltaf yfir línuna þannig að öllum blöskri. Þess vegna verð ég að gera það fyrir hann. Verkið verður líka að ganga fram af áhorfendum.“
„Ég fæ stundum á tilfinninguna að Eiríkur sé að trolla okkur,“ segir Vignir Rafn. „Með því að skrifa einhvern texta vitandi að við eigum eftir að segja hann upphátt fyrir framan fólk, því það er það erfiða.“
Fjallað var um Hans Blævi í Menningunni. Horfa má á innslagið hér að ofan.
