Vilja setja mælitæki í kviku undir Kröflu

„Sú þekking skapar þetta tækifæri núna, að bora viljandi í þessa kviku og búa til svona rannsóknaraðgengi að kvikupoka sem liggur í jarðskorpunni,“ segir Hjalti Páll. „Hugmyndin til lengri tíma er að búa til innviði sem hægt er að hafa opna fyrir rannsóknarmenn að koma og svara sínum spurningum hvað varðar bæði kvikufræði eða eldfjallafræði og jarðhita og orkuvinnslu og nýsköpun í kringum það. Alls konar mælitæki sem menn vilja prófa við erfiðar aðstæður og mikinn hita og náttúrulega þessa efnafræði sem er í jarðhitavökva í svona háum hita og miklum þrýstingi.“

Hjalti Páll bendir á að þekking á jarðskorpunni sé mikið til byggð á kenningum. „Við sáum það nú bara á Reykjanesi að það voru misgóðar kenningar og menn hafa lært mjög mikið þegar kvikan kom upp þar. Það sem við sjáum fyrir hér er að geta búið til beintengingu niður. Við borum í kvikuna, borum ákveðinn sokk ofan í kvikuhólfið með því að kæla vel á undan og koma fyrir mælitækjum í kvikuhólfinu. Þegar kvikan bræðir aftur sokkinn lokast mælitækin inni og við erum komin með beintengingu inn og þá getum við farið að staðreyna kenningar,“ segir Hjalti Páll.  „Ef við sjáum einhverjar hreyfingar á yfirborðinu eða einhver merki á yfirborðinu þá getum við betur skilið hvort að þær kenningar sem að nú eru til standist eða séu kannski eitthvað rangar.“

Þið eruð sem sagt að tala um að færa mælitæki ofan í þennan kvikupoka, bráðna þau ekki? 

„Ja sko, það eru til mælitæki sem virka á rannsóknarstofum. Það er kannski mesta áskorunin að hafa mælitæki sem þola þennan hita í ákveðnu tilraunastofuumhverfi bara 1-2 metra frá þér, en er svolítið annað að stilla því upp tvo kílómetra ofan í jörðinni. Þannig að það er vissulega ein af þessum stóru áskorunum. En við vitum að það er til tækni sem þolir þessar aðstæður. Spurningin er bara hvort að við náum að koma þeim fyrir þarna á góðan hátt þannig að þær virki,“ segir Hjalti.

Verkefninu hefur verið skipt upp í nokkra hluta. Sá fyrsti er hagkvæmnisathugun. Í henni felst að meta tæknilegar áskoranir, hvaða aðferð á að nota við borun og skilgreina rannsóknarspurningar. Svo þarf að ákveða rekstrarform tilraunastofunnar og huga að fjármögnun til lengri tíma. Hjalti telur raunhæft að hægt verði að byrja að bora eftir þrjú ár. Það er að segja, fáist fé til þess að bora tilraunaholu. 

Myndu vilja bora niður fyrir kviku

„Ef að það gengur allt saman vel og við náum að halda þessari opnun niður í kvikuhólfið til lengri tíma, þá náttúrulega opnast rosalega mörg tækifæri til að skilja þetta betur, bora niður fyrir kvikuna, í gegnum hana og fjölga holum þarna í kring eða nýta þær holur sem að þegar eru og fá í rauninni alveg einstakan skilning á svona eldfjalli, sem eru mjög víða í heiminum. Þetta er vissulega öðruvísi en Reykjanesið þar sem kvikan kemur beint frá möttli, þetta er líkara því sem er í Eyjafjallajökli og Kötlu þar sem liggur eldri kvika eða kvikuhólf sem nær einhvern veginn að þroskast í jarðskorpunni og síðan kemur ný kvika þar inn í og startar alls konar efnafræði, sem við þekkjum.“