Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Jarþrúður Árnadóttir flytur morgunbæn og orð dagsins.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Bogi Ágústsson ræddi vopnahléssamkomulagið milli Ísrael og Hamas, en einnig um fjölþáttaógnir - út er komin bók um þessa nýju gerð hernaðar; Bjarni Bragi Kjartansson alþjóðastjórnmálafræðingur er einn höfunda, hann var gestur Heimsgluggans.

Wolfgang Edelstein hafði á sínum tíma mikil áhrif á íslensk skólamál. Hann var ráðgjafi stjórnvalda í menntamálum. Berlind Rós Magnúsdóttir, prófessor við Háskóla Íslands, hefur kynnt sér vel hugmyndafræði og framlag Wolfgangs; hún sagði okkur frá.

Við lásum í Wall Street Journal í gær að verð á gulli hefur hækkað mjög. Hvernig ætli standi á því? Og hvað ætli sé til mikið gull á jörðinni?

Hvenær öðlaðist þessi málmtegund þá stöðu sem hún hefur í dag?

Halldór Björn Baldursson kann svör við þessum spurningum, og hann var síðasti gestur þáttarins.

Tónlist:

John Lennon - Oh Yoko.

John Lennon - Jealous guy.

Eiríkur Hauksson - Gull.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Katla er að stíga sín fyrstu skref í Þjóðleikhúsinu með einleiknum "Þetta er gjöf" eftir Kolbrúnu Björt Sigfúsdóttur.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Lagalistinn:

Billich, Carl, Sigurður Ólafsson Söngvari, Billich, Carl - Fjallið eina.

Blandaður kór Hábæjarkirkju - Oft um ljúfar.

Tígulkvartettinn - Ég bið að heilsa.

Leikbræður - Dísukvæði.

Geysiskvartettinn - Jón granni.

Smárakvartettinn í Reykjavík - Selja Litla.

Sigurður Ólafsson Söngvari - Fjallið eina.

Sigurður Guðmundsson og Memfismafían - Lady Fish And Chips.

Mannakorn - Á Rauðu Ljósi.

Ragnar Bjarnason - Mærin frá Mexíkó.

Søstrene Bjørklund - Høyt Over Fjellet.

Alice Babs - Två Hjärtan I Swing.

Hans Johansen og Spælmenninir - Syng bara við.

Anita O'Day - Skylark.

Villi Valli - Eitt Kvöld Í París.

ÞURSAFLOKKURINN - Pínulítill Karl.

Svavar Pétur Eysteinsson, Prins Póló - Niðrá strönd.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Í meira en tuttugu ár hefur Klúbburinn Geysir markað spor sín í geðheilbrigðismálum Íslendinga með því að bjóða einstaklingum með geðrænar áskoranir hlutverk, ábyrgð og tækifæri til þess að hafa stöðugleika í lífi sínu. Klúbburinn starfar eftir gagnreyndri hugmyndafræði Clubhouse International og er tilgangur hans að virkja félaga klúbbsins til þátttöku í samfélaginu.Benedikt Gestsson, aðstoðarframkvæmdastjóri klúbbsins, og Sigurður Guðmundsson, sem nýtir sér starfsemi Geysis, komu í þáttinn í dag í tilefni Alþjóðlega geðheilbrigðisdagsins sem er á morgun.

Þeir félagar í hljómsveitinni Roof Tops ætla að flytja lög Bítlana í Salnum í Kópavogi eftir viku og allir textarnir verða á íslensku en það er Þorsteinn Eggertsson sem hefur samið þá. Við ræddum í dag við þá Guðmund Hauk Jónsson og Ara Jónsson hljómsveitarmeðlimi Roof Tops.

Svo voru það Mannlegu samskiptin með Valdimari Þór Svavarssyni ráðgjafa. Samskiptin geta verið flókin og Valdimar var að segja okkur síðasta fimmtudag frá hlutverkum sem fjölskyldumeðlimir gjarnan raðast í, sérstaklega ef einhvers konar vanvirkni er til staðar. En hann náði ekki að klára þá umræðu þannig að hann hélt áfram með hlutverkin innan fjölskyldna í þættinum í dag.

Tónlist í þættinum í dag:

(Just like) Starting Over / John Lennon (John Lennon)

Söknuður / Roof Tops (S. Oldham, D. Penn, texti Stefán G. Stefánsson)

With You / Roof Tops (Jón Pétur Jónsson, texti Guðmundur Haukur Jónsson)

Hæ Mambó / Haukur Morthens (Merrill, texti Loftur Guðmundsson)

UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Fólk úr ýmsum áttum flytur stuttar hugleiðingar sem tengjast sama umfjöllunarefni.

Umsjón hefur Rakel Guðbjörnsdóttir foreldra- og uppeldisfræðingur.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Ísraelsmenn og Hamas náðu í gærkvöld samkomulagi um vopnahlé á Gaza. Gíslum sem enn eru í haldi Hamas verður líklega sleppt eftir helgi. Utanríkisráðherrar Íslands og Palestínu fagna samkomulaginu og eru vongóðir um framhaldið.

Margrét Kristín Blöndal er enn í haldi Ísraela segir utanríkisráðuneytið. Dóttir hennar á von á því að fá upplýsingar frá finnska sendiráðinu í Tel Aviv síðar í dag.

Fjármálaráðherra segir verðtrygginguna vera barn síns tíma og boðar aðgerðir í húsnæðismálum. Formenn stjórnarandstöðuflokkanna segja innantóm orð ekki duga gegn verðbólgunni og sleggja forsætisráðherra ráði ekki við vextina.

Ungverjinn László Krasznahorkai fær bókmenntaverðlaun Nóbels í ár.

Samstarf stofnana sem annast börn í viðkvæmri stöðu verður stóraukið í Hafnarfirði. Samstarfssamningur var undirritaður í hádeginu.

Langflestir vilja að einkunnir í íslenskum skólum séu í tölustöfum frekar en bókstöfum. Landsmenn eru á einu máli óháð aldri, stjórnmálaskoðunum og menntun.

Breiðablik er í góðri stöðu fyrir seinni leik liðsins gegn Spartak frá Serbíu í Evrópubikarnum eftir 4-0 sigur í gærkvöld.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Tónlistarkonan og aðgerðarsinninn Margrét Kristín Blöndal er enn í haldi Ísraelshers. Ekkert hefur heyrst frá henni síðan herinn stöðvaði skip úr Frelsisflotanum við Miðjarðarhaf í fyrrinótt. Magga Stína var um borð í skipinu Conscience sem reyndi að sigla hjálpargögnum til Gaza.

Magga Stína hefur undanfarin tvö ár verið áberandi í skipulögðum mótmælum á Íslandi gegn stríðsrekstri Ísraelshers. Hún hefur gagnrýnt íslenska ráðamenn harkalega fyrir að gera ekki nóg til að þrýsta á endalok stríðsins. Magga Stína er alin upp af aðgerðarsinnum og dóttir hennar hefur líka verið áberandi á mótmælum hér á landi. Í þessum þætti ætlum við að ræða við móður og dóttur Möggu Stínu um aðferðir þeirra til að reyna að hafa áhrif.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Netfang: [email protected]

Upplýsingaóreiða, ógagnsæir algóritmar samfélagsmiðla og djúpfalsanir, sem og áskoranir í aðdraganda kosninga eru meðal þess sem erlend ríki notfæra sér í undirróðursherferðum sínum hér á Íslandi og annars staðar. Elfa Ýr Gylfadóttir, framkvæmdastjóri fjölmiðlanefndar ætlar að fræða okkur um þetta og segja okkur frá því hvernig við Íslendingar og löndin í kringum okkur eru að bregðast við.

Hvað er matur? Spyr Stefán Gíslason, umhverfisfræðingur, í pistli vikunnar. Hann rýnir í innihaldslýsingu á vinsælu sælgæti sem flest okkar þekkjum.

Sextán leiðsöguhundar blindra eru starfandi á Íslandi í dag. Þeir bæta lífsgæði notenda sinna og auðvelda þeim að fara ferða sinna og njóta öryggis í daglegu lífi. Blindrafélag Íslands vinnur stöðugt að því að fjölga leiðsöguhundum í notkun, en þjálfun hvers hunds er bæði dýr og tímafrek. Kristinn Halldór Einarsson, framkvæmdastjóri Blindrafélagsins, kemur til okkar í lok þáttar til að fræða okkur um þetta starf og hvernig miðar áfram, en í dag er líka alþjóðlegi sjónverndardagurinn.

Umsjón: Ástrós Signýjardóttir

Tónlist þáttarins:

Hörður Torfason - Ég leitaði blárra blóma

Leonard Cohen - Bird on the wire

Hildur Vala - Komin alltof lang

GÓSS - Eitt lag enn

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Eyðibýlið er viðtals og tónlistarþáttur þar sem viðmælandi er settur í þá stöðu að verða að dvelja í eina viku í einangrun á eyðibýli. Þar hefur hann allt til alls nema fjölmiðla og fjarskiptatæki. Til að stytta honum stundir fær hann að velja nokkur lög til að hlusta á, eina bók til að lesa og svo eitt þarfaþing sem hann má hafa með sér. Í þættinum gerir viðmælandinn grein fyrir vali sínu og svo því helsta sem hann myndi taka sér fyrir hendur í þessar einnar viku einveru.

Ægir Guðmundsson frá Akranesi verður sendur á Eyðibýlið af Magnúsi R. Einarssyni.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Í Gallerý Kontór á Hverfisgötu 16a sýnir Hulda Hákon ný verk. Á Landsenda kallar hún sýninguna, en þar er að finna lágmyndir þar sem sælir og makindalegir ísbirnir eru í aðalhlutverki, en einnig örnefni, sjómennska, kortagerð, ævintýri og almennur grallaraskapur. Víðsjá hitti Huldu við verkin, þar sem hún sagðist meðal annars vera orðin svo þreytt á öllum hörmungum heimsins, að hana hafi langað til að gera bjarta og fallega sýningu. Það er meira en óhætt að segja að henni hafi tekist áætlunarverkið. Meira um það í þætti dagsins.

Við heyrum einnig myndlistarrýni Rögnu Sigurðardóttur, rýni í leikverkið Þetta er gjöf í Þjóðleikhúsinu og við heyrum einnig í Einari Má Hjartarsyni, sem þýddi árið 2023 bók nýja nóbelskáldins, László Krasznahorkai, nóvelluna Síðasti úlfurinn.

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Lóa Björk og Hanna Sigþrúður Birgisdóttir kryfja internetfyrirbærið performative male, sem er allt í senn brandari, steríótýpa og fatastíll.

Við rýnum í heimildarmyndina Jörðin undir fótum okkar eftir Yrsu Roca Fannberg þar sem fylgst er með lífi og dauða á hjúkrunarheimilinu Grund. Kolbeinn Rastrick segir frá myndinni.

Og við ræðum af hverju læknanemar ættu að lesa skáldsögur og ljóðlist til að verða betri í starfi sínu. Guðrún Steinþórsdóttir bókmenntafræðingur kemur og ræðir læknahugvísindi.

Fréttir

Fréttir

Margt er enn óljóst varðandi áform Bandaríkjaforseta um frið á Gaza, segir Magnús Þorkell Bernharðsson. Staðan sé viðkvæm og lítið þurfi til að átök brjótist út að nýju.

Nítján er leitað eftir sprengingu í hergagnaverksmiðju í Bandaríkjunum. Ekki er ljóst hve margir þeirra eru látnir.

Geðræktarmiðstöð Austurlands var opnuð í dag á Egilsstöðum. Til stendur að önnur miðstöð opni á Reyðarfirði að viku liðinni.

Nýjasti friðarverðlaunahafi Nóbels tileinkar Bandaríkjaforseta verðlaunin. Hann ásældist þau en hefur enn ekki tjáð sig um útnefninguna.

Og eftir þrjú korter hefst einn mikilvægasti leikur íslenska karlalandsliðsins í undankeppni heimsmeistaramótsins í knattspyrnu þegar liðið tekur á móti Úkraínu á Laugardalsvelli. Ein helsta stjarna íslenska liðsins snýr aftur í byrjunarliðið.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Bæði Héraðsdómur Reykjaness og Landsréttur töldu hendur sínar bundnar í máli palestínsks manns sem héraðssaksóknari ákærði í sumar fyrir að beita eiginkonu sína og börn hrottalegu ofbeldi á Gaza. Málið varpar ljósi á þá flóknu stöðu sem íbúar á Gaza búa við sem líkja má við hálfgerða lögleysu.

Öll skilyrði eru til að endurreisa íslenska kræklingarækt, sýni stjórnvöld vilja og stuðning, að mati sérfræðings hjá Hafrannsóknastofnun. Eitt fyrirtæki ræktar núna bláskel hér á landi en þau voru tuttugu fyrir fáum árum. Þá er hvergi fylgst með eiturþörungum vilji fólk tína sér bláskel í matinn.

Það vakti mikla athygli að um síðustu helgi fór maður inn í Alþingishúsið við Austurvöll að kvöldlagi um opnar dyr og var þar alla nóttina. Öryggisvörður, sem síðan var sagt upp störfum, varð var við manninn snemma nætur en sannfærðist um að hann ætti þar erindi. Það var ekki fyrr en við vaktaskipti um morguninn sem þingvörður komst að því að maðurinn væri í húsinu og kallaði til lögreglu. Við ræðum öryggismálin við nýjan skrifstofustjóra Alþingis.

Í þessum þáttum köfum við djúpt ofan í þjóðsögukistu heimsins. Sögurnar eru allskonar, sumar fyndnar, aðrar fróðlegar, sumar alveg út í hött og enn aðrar kannski svolítið hræðilegar eða draugalegar. Í hverjum þætti heyrum við tvær eða þrjár þjóðsögur frá ýmsum heimshornum.

Umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir.

Þjóðsögur þáttarins:

Stolinn súpuilmur (Nígería)

Strákurinn sem fór í átkeppni við tröll (Noregur)

Kirkjusmiðurinn á Reyni (Ísland)

Leikraddir:

Arna Rún Gústafsdóttir

Helgi Már Halldórsson

Jóhannes Ólafsson

Sigyn Blöndal

Ragnar Eyþórsson

Sérfræðingur í þjóðsögum: Terry Gunnell, prófessor í þjóðfræði við Háskóla Íslands

Lestur og umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Bein útsending frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Eldborg, Hörpu.

Á efnisskrá:

- Forleikur að Síðdegi skógarpúkans eftir Claude Debussy.

- Píanókonsert nr. 3 eftir Béla Bartók.

- Sinfónía nr. 4 eftir Witold Lutosławskíj.

- La Valse eftir Maurice Ravel.

Einleikari: Martin Helmchen.

Stjórnandi: Dima Slobodeniouk.

Kynnir: Pétur Grétarsson.

Í hléi er rifjað upp brot úr þætti frá árinu 2013 um Witold Lutoslawskíj. Einnig er rifjuð upp umfjöllun um Íslandsheimsókn Maurice Ravel í byrjun aldarinnar sem leið.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Netfang: [email protected]

Upplýsingaóreiða, ógagnsæir algóritmar samfélagsmiðla og djúpfalsanir, sem og áskoranir í aðdraganda kosninga eru meðal þess sem erlend ríki notfæra sér í undirróðursherferðum sínum hér á Íslandi og annars staðar. Elfa Ýr Gylfadóttir, framkvæmdastjóri fjölmiðlanefndar ætlar að fræða okkur um þetta og segja okkur frá því hvernig við Íslendingar og löndin í kringum okkur eru að bregðast við.

Hvað er matur? Spyr Stefán Gíslason, umhverfisfræðingur, í pistli vikunnar. Hann rýnir í innihaldslýsingu á vinsælu sælgæti sem flest okkar þekkjum.

Sextán leiðsöguhundar blindra eru starfandi á Íslandi í dag. Þeir bæta lífsgæði notenda sinna og auðvelda þeim að fara ferða sinna og njóta öryggis í daglegu lífi. Blindrafélag Íslands vinnur stöðugt að því að fjölga leiðsöguhundum í notkun, en þjálfun hvers hunds er bæði dýr og tímafrek. Kristinn Halldór Einarsson, framkvæmdastjóri Blindrafélagsins, kemur til okkar í lok þáttar til að fræða okkur um þetta starf og hvernig miðar áfram, en í dag er líka alþjóðlegi sjónverndardagurinn.

Umsjón: Ástrós Signýjardóttir

Tónlist þáttarins:

Hörður Torfason - Ég leitaði blárra blóma

Leonard Cohen - Bird on the wire

Hildur Vala - Komin alltof lang

GÓSS - Eitt lag enn

Veðurfregnir kl. 22:05.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: [email protected]

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Í meira en tuttugu ár hefur Klúbburinn Geysir markað spor sín í geðheilbrigðismálum Íslendinga með því að bjóða einstaklingum með geðrænar áskoranir hlutverk, ábyrgð og tækifæri til þess að hafa stöðugleika í lífi sínu. Klúbburinn starfar eftir gagnreyndri hugmyndafræði Clubhouse International og er tilgangur hans að virkja félaga klúbbsins til þátttöku í samfélaginu.Benedikt Gestsson, aðstoðarframkvæmdastjóri klúbbsins, og Sigurður Guðmundsson, sem nýtir sér starfsemi Geysis, komu í þáttinn í dag í tilefni Alþjóðlega geðheilbrigðisdagsins sem er á morgun.

Þeir félagar í hljómsveitinni Roof Tops ætla að flytja lög Bítlana í Salnum í Kópavogi eftir viku og allir textarnir verða á íslensku en það er Þorsteinn Eggertsson sem hefur samið þá. Við ræddum í dag við þá Guðmund Hauk Jónsson og Ara Jónsson hljómsveitarmeðlimi Roof Tops.

Svo voru það Mannlegu samskiptin með Valdimari Þór Svavarssyni ráðgjafa. Samskiptin geta verið flókin og Valdimar var að segja okkur síðasta fimmtudag frá hlutverkum sem fjölskyldumeðlimir gjarnan raðast í, sérstaklega ef einhvers konar vanvirkni er til staðar. En hann náði ekki að klára þá umræðu þannig að hann hélt áfram með hlutverkin innan fjölskyldna í þættinum í dag.

Tónlist í þættinum í dag:

(Just like) Starting Over / John Lennon (John Lennon)

Söknuður / Roof Tops (S. Oldham, D. Penn, texti Stefán G. Stefánsson)

With You / Roof Tops (Jón Pétur Jónsson, texti Guðmundur Haukur Jónsson)

Hæ Mambó / Haukur Morthens (Merrill, texti Loftur Guðmundsson)

UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Lóa Björk og Hanna Sigþrúður Birgisdóttir kryfja internetfyrirbærið performative male, sem er allt í senn brandari, steríótýpa og fatastíll.

Við rýnum í heimildarmyndina Jörðin undir fótum okkar eftir Yrsu Roca Fannberg þar sem fylgst er með lífi og dauða á hjúkrunarheimilinu Grund. Kolbeinn Rastrick segir frá myndinni.

Og við ræðum af hverju læknanemar ættu að lesa skáldsögur og ljóðlist til að verða betri í starfi sínu. Guðrún Steinþórsdóttir bókmenntafræðingur kemur og ræðir læknahugvísindi.