Á vit undirdjúpanna

Í þremur heimildaþáttum fyrir Útvarpsleikhús Ríkisútvarpsins er fjallað um djúpköfunaríþrótt sem nefnist fríköfun (e.freediving). Fríkafarar reyna kafa eins djúpt og mögulegt er á einum andardrætti, án köfunartækja.

Eftir því sem fríkafarar köfuðu dýpra á sjötta og sjöunda áratugnum tóku vísindamenn eftir því mannslíkaminn tók miklum breytingum til þess standast þrýsting hafdjúpanna. Líkami kafarans bregst við eins og líkami höfrungs eða annarra sjávarspendýra. Það hægir gífurlega á hjartslætti kafarans (10-20 slög á mínútu), blóðflæði til útlima stöðvast og þess í stað er því beint mikilvægum líffærum auk þess sem miltað seytir súrefnisríku blóði.

Í ljós kom mannslíkaminn er sérhannaður til köfunnar og er ástæðunnar sennilega leita djúpt í þróunarsögu mannsins. Þetta hafa menningarheimar víða um hnöttinn fært sér í nyt í mannkynssögunni - perlukafarar, skutulveiðimenn og stríðsmenn hafa í gegnum söguna kafað í undirjúpin til öðlast frægð og frama, eða einfaldlega salt í grautinn.

Fjallað er um hæfileika mannsins til ögra hafdjúpunum sem munu alltaf koma til með eiga síðasta orðið.

Umsjón: Marteinn Sindri Jónsson.

Tónlist: Bára Gísladóttir.

Þættir

,