Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Helga Bragadóttir flytur.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Í vikulegu spjalli Önnu Sigríðar Ólafsdóttur, prófessors í næringarfræði, um mat og næringu var fyrst rætt um frétt í Fréttablaðinu í dag um verðhækkanir á matvörum. Verð á grænmeti hefur hækkað um 16 prósent og af því hefur Anna Sigríður áhyggjur. Hún óttast að fólk dragi úr neyslu grænmetis og var hún ekki næg fyrir, sé litið til neysluvenja og manneldismarkmiða. Þá var rætt um mikilvægi trefjaneyslu og upplýsingamengun en auglýsingum um mat og fæðubótarefni er stöðugt beint að fólki, ekki síst ungu fólki.

Í spjalli um ferðamál sagði Kristján Sigurjónsson, ritstjóri Túrista, frá nýrri könnun Ferðamálastofu á ferðavenjum erlendra ferðamanna. Sem fyrr dregur náttúran flesta ferðamenn til landsins.

Um áratugaskeið hefur Þjóðkirkjan starfrækt orlofsbúðir fyrir eldri borgara á Löngumýri í Skagafirði. Þórey Dögg Jónsdóttir, framkvæmdastjóri Eldriborgaráðs Reykjavíkurprófastdæma, sagði frá.

Tónlist:

Get ready - The Temptations,

Love is blue - Paul Mauriat,

Sugar, sugar - Wilson Pickett,

Ferð án enda - Sú Ellen,

Sestu hérna hjá mér - Álftagerðisbræður.

Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Í þættinum eru atburðir og málefni líðandi stundar skoðaðir í ljósi sögunnar. Umsjón: Vera Illugadóttir.

Í þættinum er fjallað um Ödu Blackjack, unga Inúítakonu sem slóst í för með leiðangri á vegum landkönnuðarins Vilhjálms Stefánssonar til Wrangel-eyju á norðurhjara 1921.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Svanhildur Jakobsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Föstudagsgesturinn okkar að þessu sinni var Matthías Matthíasson söngvari eða Matti Matt eins og hann er oftast kallaður. Matti hefur komið víða við í tónlistarbransanum og var ungur þegar hann steig fyrst fram á svið. Hann var til dæmis meðlimur í eftirfarandi hljómsveitum: Reggea on Ice, Dúndurfréttum, Pöpum o.fl. Hann söng líka öll lögin fyrir íþróttaálfinn í Latabæ, bæði á íslensku og ensku og svo er það hæfileikinn sem hann uppgötvaði ekki fyrr en á fullorðins aldri, að geta farið með heilu setningarnar afturábak nánast án þess að þurfa að hugsa um það. Síðustu misserin hefur hann klárað húsasmíðanám og nú síðast opnað nýstárlega búð sem selur náttúrulegar svefnvörur.

Sigurlaug Margrét var stödd í Vestmannaeyjum hvar hún kannaði matarmenninguna sem hún sagði okkur frá í matarspjalli dagsins. Þar er auðvitað að finna dásamlegt ferskt sjávarfang og miklu fleira sem Sigurlaug tæpti á í þættinum.

Tónlist í þættinum í dag

Út í eyjum / Stuðmenn (Egill Ólafsson og Jakob Frímann Magnússon)

A Better day / Matti Matt (Matthías Matthías og Helgi Reynir Jónsson)

Í berjamó / Reggea on Ice (Matthías Matthíasson, Stefán Örn Gunnlaugsson og Hrólfur Sæmundsson)

It must have been love / Roxette (Per Gessle)

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Fólk úr ýmsum áttum flytur stuttar hugleiðingar sem tengjast sama umfjöllunarefni.

Umsjón hefur Þórkatla Aðalsteinsdóttir sálfræðingur.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Ríkisstjórnin hyggst bregðast við verðbólgu með aðhaldi í ríkisfjármálum. Fjármálaráðherra segir að gætt verði að áhrifum verðbólgu á viðkvæma hópa.

Íslenska ríkið var í dag sýknað af 650 milljóna króna skaðabótakröfu Frigusar í tengslum við söluna á félaginu Klakka.

Til stendur að flytja inn gámabyggð fyrir allt að fimmtán hundruð hælisleitendur. Félagsmálaráðherra segir þetta vera fullgilt húsnæði, sem þekkist meðal annars í skólakerfinu.

Kínversk fyrirtæki hafa útvegað rússneskum fyrirtækjum riffla og önnur hergögn síðustu mánuði, samkvæmt rannsókn fjölmiðilsins Politico. Forseti Kína fer í þriggja daga heimsókn til Rússlands í næstu viku.

Stjórnarandstöðuþingmenn í Frakklandi segja Macron forseta hafa komið á stjórnarkreppu í landinu og ætla að leggja fram vantrauststillögu honum á hendur. Hækkun ellilífeyrisaldurs í landinu var áfram mótmælt í morgun.

Lektor við háskóla Íslands segir að fyrirhuguð áform um að færa háskólakennara úr einkaskrifstofum í opin vinnurými sé stærsta kjaramál háskólakennara frá upphafi.

Undirbúningur er hafinn innan Evrópusambandsins að aukinni samhæfingu umferðarreglna, sem auka eiga umferðaröryggi og gera erfiðara að komast undan viðurlögum fyrir umferðarlagabrot.

Það ræðst á morgun hvaða lið verður bikarmeistari í handbolta. Valskonur geta varið titilinn í kvennaflokki á meðan nýr meistari verður krýndur í karlaflokki.

Daglegur fréttaskýringaþáttur sem varpar nýju ljósi á það sem efst er á baugi og stundum það sem verðskuldar meiri athygli.

Það virðist gusta meira um Íslensku óperuna en mörg önnur þessi misserin. Uppsetning hennar á verki Puccinis, Madame Butterfly, er nýjasta dæmið. Forsvarsmenn sýningarinnar hafa verið sökuð um rasisma, menningarnám, fáfræði, afmennskun og yellowface-gervi á leikurunum. Það hefur verið mótmælt við Hörpu, færslur skrifaðar á samfélagsmiðlum og svo öllu vísað á bug af stjórnendum. En lægðirnar hafa komið á færibandi yfir Íslensku óperuna undanfarið ár. Þetta helst var með tvöfaldan þátt um vandræði sjálfseignarstofnunarinnar í júní í fyrra. En það voru ekki áhorfendur eða almenningur sem voru ósáttir, heldur söngvararnir sjálfir, enda heita þættirnir Ósáttu óperusöngvararnir eitt og tvö. Sunna Valgerðardóttir dustar í dag rykið af þessum tveimur þáttum.

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Það er deilt töluvert um skógrækt á Íslandi, um umfang og tegundir trjáa sem er plantað. Við ætlum að reyna að skilja betur helstu átakalínur í þessari umræðu, fáum til okkar Þóru Ellen Þórhallsdóttur, plöntuvistfræðingur og prófessor við Háskóla Íslands og Eddu Sigurdís Oddsdóttur sviðstjóri rannsóknasviðs hjá Skógræktinni

Rætt við Sindra Gíslason forstöðumaður Náttúrustofu Suðvesturlands. Hann hélt í gær erindi um framandi sjávarlífverur sem berast hingað, t.d. Með kjölfestuvatni skipa, á ráðstefnu um aðlögun að loftslagsbreytingum. Hann segir okkur frá mikilvægi þess að bregðast við þessu.

Svo heimsækjum við matjurtagarða Reykjavíkurborgar en fyrr í vikunni var opnað fyrir umsóknir um þá. Guðný Arndís Olgeirsdóttir er allt í öllu þar.

Útvarpsfréttir.

Farið er með hlustendur úr alfaraleið og ótroðnar slóðir fetaðar á tónlistarsviðinu.

Umsjón: Atli Freyr Steinþórsson.

Farið er með hlustendur úr alfaraleið og ótroðnar slóðir fetaðar á tónlistarsviðinu. Í dag er skundað frá verðlaunapalli á Ólympíuleikum til blóði drifinnar stofu í franskri konungshöll og numið staðar á enskri knæpu til að athuga hvaðan þjóðsöngvar koma og hvað þeir merkja.

Umsjón: Atli Freyr Steinþórsson.

Útvarpsfréttir.

Blanda er þemað í þessum þætti. Það má blanda ýmsu saman og blöndur er víða að finna í lífi hvers manns. Við fáum áfenga blöndu af humlum og geri á Ísafirði, blöndum krem og smyrsl í Hafnarfirði og svo er það sjálf Blanda sem rennur út í hafið. Allt þetta skoðum við í þessum síðasta þætti vertíðarinnar. Inslög unnu Ágúst Ólafsson, Dagur Gunnarsson og Halla Ólafsdóttir.

Umsjón: Dagur Gunnarsson

Það má segja að sjálfbærni sé rauður þráður í gegnum efni þáttarins. Við heimsækjum Safnahúsið á Egilsstöðum og forvitnumst um sýninguna Sjálfbær eining sem er ein af fastasýningum Minjasafns Austurlands. Það er Elsa Guðný Björgvinsdóttir safnstjóri Minjasafnsins sem segir frá. Því næst höldum við í heimsókn í Hallormsstaðaskóla og ræðum þar við Bryndísi Fionu Ford skólameistara og Dagrúnu Drótt Valgarðsdóttir, en Dagrún er ein af nemendum skólans og hefur í gegnum nám sitt þróað ýmsar drykkjarvörur og vinnur núna að því að nýta köngla úr skóginum til að gerja drykkina. Öll viðtölin í þættinum voru tekin þegar umsjónarmaður Sagna af landi fór í ferðalag um Austurland í janúar 2023.

Umsjón: Gígja Hólmgeirsdóttir

Útvarpsfréttir.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Umsjón: Sigurlaug Margrét Jónasdóttir.

Plata vikunnar er One Step Beyond með Madness, sem gefin var út haustið 1979.

Hlið 1

1. One Step Beyond

2. My Girl

3. Night Boat to Cairo

4. Believe Me

5. Land of Hope & Glory

6. The Prince

7. Tarzan´s Nuts

Hlið 2

1. In the Middle of the Night

2. Bed and Breakfast Man

3. Razor Blade Alley

4. Swan Lake

5. Rockin' in Ab

6. Mummy's Boy

7. Madness

8. Chipmunks Are Go!

Aukalag:

It's Only Love

Útvarpsfréttir.

Rætt um menningarvikuna sem er að líða og það sem er efst á baugi og framundan um helgina.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Spegillinn 17. Mars 2023

Umsjón: Ásgeir Tómasson

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Stjórn fréttaútsendingar: Valgerður Þorsteinsdóttir

Alþjóðasakamáladómstóllinn í Haag gaf í dag út handtökuskipun gegn Vladimír Pútín Rússlandsforseta vegna stríðsglæpa í Úkraínu. Auk hans er þess krafist að Maria Alekseyevna Lvova-Belova verði handtekin, en hún er yfir skrifstofu réttinda barna sem er undir embætti forsetans. Bresk stjórnvöld fögnuðu handtökuskipuninni undir kvöld. Hið sama gerði utanríkismálastjóri Evrópusambandsins sem sagði að ákvörðun dómstólsins væri afar mikilvæg fyrir úkraínsku þjóðina og réttlæti í heiminum. Róbert Jóhannsson sagði frá.

Hafnarfjörður stefnir á milljarða króna innviðauppbyggingu tengda verkefni Coda Terminal. Áætlað er að 600 störf skapist vegna framkvæmdanna. Allt í allt er áætlað að framkvæmdirnar muni kosta Hafnarfjörð hátt í níu milljarða króna. Langstærstur hluti þeirra snýr að nýrri stórskipahöfn sem verður reist við Ísal í Straumsvík. Markmiðið er að þjónusta sér-útbúin skip sem flytja koldíoxíð til landsins. Valur Grettisson og ræddi við Valdimar Víðisson, oddvita Framsóknarflokksins í Hafnarfirði.

Landsfundur Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs hófst í dag. Katrín Jakobsdóttir formaður setti fundinn. Hún sagði það forgangsverkefni að ná verðbólgu niður. Þá gaf hún í skyn að skattahækkanir væru á næsta leiti. Ríkisstjórnin myndi kynna fjármálaáætlun á næstu dögum. Hróp voru gerð að Katrínu meðan hún flutti setningarræðuna. Fundargestur sakaði hana meðal annars um að segja ósatt og vera í stríði við þjóðina. Hann var beðinn um að yfirgefa salinn. Gunnhildur Kjerúlf Birgisdóttir sagði frá.

Stjórnarandstæðingar á franska þinginu lögðu í dag fram vantrauststillögu gegn stjórn Emmanuels Macrons Frakklandsforseta vegna umdeildra breytinga á lífeyrislögum. Bertrand Pancher, leiðtogi hins svokallaða LIOT-hóps sem samanstendur af þingmönnum smáflokka og óháðra beggja vegna miðjunnar, segir tillöguna leiða til lausnar á þeirri djúpu pólitísku upplausn sem málið hafi valdið.Róbert Jóhannsson sagði frá.

Það hefur staðið styrr um málefni Lindarhvols undanfarnar vikur og mánuði. Þrýst hefur verið á forseta Alþingis að gera upplýsingar um úttekt á starfsemi félagsins opinberar en hann hefur ekki orðið við því. Þingmenn stjórnarandstöðu segja þetta leyndarhyggju og að það sé eitthvað sem ekki þoli dagsljósið þar að finna. Bjarni Rúnarsson rifjaði atgurðaráðs undanfarinna mánaða.

Framleiðsla kókaíns hefur náð áður óþekktum hæðum í heiminum. Þetta kemur fram í fyrstu skýrslu fíkniefna- og

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Annar þáttur um bandaríska tónlistar dúettinn Seals og Crofts, sem sömdu og spiluðu aðallega softrock, eða mjúkrokk, og nutu töluverðra vinsælda víða um heiminn á áttunda áratugnum. Fjallað um árin 1972 til 1974.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Farið er með hlustendur úr alfaraleið og ótroðnar slóðir fetaðar á tónlistarsviðinu.

Umsjón: Atli Freyr Steinþórsson.

Farið er með hlustendur úr alfaraleið og ótroðnar slóðir fetaðar á tónlistarsviðinu. Í dag er skundað frá verðlaunapalli á Ólympíuleikum til blóði drifinnar stofu í franskri konungshöll og numið staðar á enskri knæpu til að athuga hvaðan þjóðsöngvar koma og hvað þeir merkja.

Umsjón: Atli Freyr Steinþórsson.

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Það er deilt töluvert um skógrækt á Íslandi, um umfang og tegundir trjáa sem er plantað. Við ætlum að reyna að skilja betur helstu átakalínur í þessari umræðu, fáum til okkar Þóru Ellen Þórhallsdóttur, plöntuvistfræðingur og prófessor við Háskóla Íslands og Eddu Sigurdís Oddsdóttur sviðstjóri rannsóknasviðs hjá Skógræktinni

Rætt við Sindra Gíslason forstöðumaður Náttúrustofu Suðvesturlands. Hann hélt í gær erindi um framandi sjávarlífverur sem berast hingað, t.d. Með kjölfestuvatni skipa, á ráðstefnu um aðlögun að loftslagsbreytingum. Hann segir okkur frá mikilvægi þess að bregðast við þessu.

Svo heimsækjum við matjurtagarða Reykjavíkurborgar en fyrr í vikunni var opnað fyrir umsóknir um þá. Guðný Arndís Olgeirsdóttir er allt í öllu þar.

Guðsgjafaþula kom út árið 1972. Þar segir af hinum ótrúlega síldarspekúlant Íslandsbersa og fjölskyldu hans og samskiptum kornungs rithöfundar við Bersa sem hefjast einn vordag í Kaupmannahöfn árið 1920.

Höfundur les. Hljóðritað árið 1979.

Lestrar Halldórs Laxness úr safni RÚV eru færðir þjóðinni að gjöf í samstarfi við Guðnýju Halldórsdóttur og Sigríði Halldórsdóttur, dætur skáldsins.

eftir Halldór Laxness.

Höfundur les.

(Hljóðritað 1979)

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Sverrir Kristjánsson, sagnfræðingur, les. Á undan lestrinum hljómar upphaf tilheyrandi sálmalags sem Páll Ísólfsson leikur á orgel Dómkirkjunnar.

Umsjón: Svanhildur Jakobsdóttir.

Rætt um menningarvikuna sem er að líða og það sem er efst á baugi og framundan um helgina.