Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Einar Eyjólfsson flytur.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Anna Sigríður Ólafsdóttir prófessor í næringarfræði við Háskóla Íslands, fór yfir heildarmyndina varðandi næringu og mat í dagskrárliðnum Ráðlagður dagskammtur.

Kristján Sigurjónsson, ritstjóri Túrista, sagði frá afkomu Íslensku flugfélaganna en þau voru bæði rekin með talsverðu tapi á fyrsta ársfjórðungi en stjórnendur þeirra eru bjartsýnir á að sumarið verði gott.

Jónatan Garðarsson, dagskrárgerðarmaður á Rás 1, þekkir vel feril bandaríska tónlistarmannsins Willie Nelsons sem verður níræður á morgun. Jónatan fjallaði um þennan merka tónlistarmann sem heldur upp á afmælið á tónleikum í Los Angeles.

Tónlist:

Yesterday's wine - Willie Nelson,

Ég vildi að ég væri - Björgvin Halldórsson,

Pretty paper - Willie Nelson,

On the road again - Willie Nelson,

Crazy - Patsy Cline,

Heaven and hell - Willie Nelson.

Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Í þættinum eru atburðir og málefni líðandi stundar skoðaðir í ljósi sögunnar. Umsjón: Vera Illugadóttir.

Í þættinum er fjallað um eitt alræmdasta mannhvarfsmál í sögu Ítalíu, hvarf hinnar fimmtán ára gömlu Emanuelu Orlandi í Rómaborg í júní 1983. Emanuela var búsett í Vatíkaninu og lífseigar kenningar eru um að hvarf hennar kunni að tengjast öflum í kaþólsku kirkjunni, alþjóðapólitík eða skipulagðri glæpastarfsemi.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Svanhildur Jakobsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Björgvin Franz Gíslason leikari var föstudagsgestur Mannlega þáttarins í dag. Hann hefur komið víða við í skemmtanabransanum, hann sá um Stundina okkar í mörg ár, hann hefur auðvitað leikið í fjölda leiksýninga og í kvikmyndum og sjónvarpi, hann veislustýrir, syngur lögin hans Ragga Bjarna á öldrunarheimilum og nú síðustu ár hefur hann leikið hvert stórhlutverkið á fætur öðru hjá Leikfélagi Akureyrar. Í vetur hefur hann farið með stærsta karlhlutverkið í söngleiknum Chicago fyrir norðan og fékk frábæra dóma fyrir. Við ræddum við Björgvin Franz um lífið og tilveruna, ADHD, Jón Gnarr, Björn Hlyn, Ragga Bjarna og fleira og fleira.

Matarspjallið með Sigurlaugu Margréti var svo auðvitað á sínum stað í þættinum. Í dag tókum við aftur upp þráðinn frá því í síðustu viku og héldum áfram að tala um samlokusalöt og einnig komu við sögu kartöflur og rauðmagi.

Tónlist í þættinum í dag:

Ég bið þig forláts / Raggi Bjarna (J.South og Iðunn Steinsdóttir)

A ban I bin /Izhar, Cohen og Alpha Beta (Eurovision lag Ísraela 1978)

OK / Langi Seli og Skuggarnir (Axel Hallkell Jóhannesson, Jón Skuggi og Erik Kvick)

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Fólk úr ýmsum áttum flytur stuttar hugleiðingar sem tengjast sama umfjöllunarefni.

Umsjón hefur Margrét Pálsdóttir málfræðingur.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Atkvæðagreiðsla um víðtækari verkföll BSRB, en áður hafði verið boðað, hefst í hádeginu. Kosið er um verkföll starfsfólks leik- og grunnskóla í tíu sveitarfélögum sem hefjast eiga frá miðjum maí og fram í júní.

Ekki liggur fyrir hvort farið verði fram á gæsluvarðhald yfir bræðrum á þrítugsaldri sem eru í haldi lögreglu vegna andláts konu á Selfossi í gær.

Finnbjörn Hermannsson fyrrverandi formaður Samiðnar og Byggiðnar var sjálfkjörinn í embætti forseta Alþýðusambands Íslands. Sömuleiðis var sjálfkjörið í öll embætti varaforseta sambandsins.

Rússneskt skip var myndað við Nord Stream gasleiðslunnar fjórum dögum áður en skemmdir voru unnar á þeim í september. Um borð í skipinu var kafbátur.

Seðlabankastjóri treystir á að viðskiptabankar sýni af sér samfélagslega ábyrgð og standi með viðskiptavinum í blíðu og stríðu þegar greiðslubyrði þyngist.

Framhaldsskólanemar eru ósáttir með að sameining framhaldsskóla skuli boðuð án samtals við þá og tala um sýndarmennsku af hálfu ráðherra. Enginn nemandi er í stýrihópi um eflingu framhaldskóla.

Örlagasteinninn, forsenda þess að Karl III verði krýndur konungur Skotlands, er á leið frá Edinborg til Lundúna þar sem honum verður komið fyrir undir krýningarstól konungs.

Valskonur geta tryggt sér Íslandsmeistaratitilinn í körfubolta með sigri á Keflavík í kvöld.

Daglegur fréttaskýringaþáttur sem varpar nýju ljósi á það sem efst er á baugi og stundum það sem verðskuldar meiri athygli.

Photograph, Shape of You og Thinking Out Loud. Hvað eiga þessi lög sameiginlegt fyrir utan það að vera á meðal stærstu smella enska söngvaskáldsins og súperstjörnunnar Ed Sheeran? Jú, einhverjir vilja meina að hann hafi alls ekki samið þessi lög heldur stolið þeim.

Þegar aðeins vika er í að ný plata Sheeran, -, komi út og stórt og mikið tónleikaferðalag um Norður-Ameríku er við það að hefjast er Sheeran fastur í dómssal í New York til að verja heiður sinn. Ballaða Sheerans, Thinking Out Loud, þykir of lík lagi Marvin Gaye, Let?s Get It On.

Tónlistariðnaðurinn fylgist grannt með gangi mála enda hefur atvikum sem þessum farið fjölgandi síðastliðinn áratug og spurningar vaknað um hversu mikið, eða lítið, af verkum dægurlagahöfunda höfundarréttur verndar.

Í þætti dagsins fjallar Snorri Rafn Hallsson um hjartaknúsarann Ed Sheeran, höfundarréttardeilur og óskýrar línur.

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Undirbúningur fyrir leiðtogafund Evrópuráðsins fer að ná hámarki, en sá stóri fundur fer fram 16.-17. maí í Hörpu. Forsætisráðherra og utanríkisráðherra Íslands eru gestgjafar fundarins enda gegnir Ísland formennsku í Evrópuráðinu. Það er mikil og ströng öryggisgæsla vegna fundarins og eitt sem hefur komið fram í fjölmiðlum undanfarið er auknar líkur á hvers kyns netárásum. Og þá borgar sig að vera undirbúinn. Guðmundur Arnar Sigmundsson er forstöðumaður Cert-ís, netöryggissveitar Fjarskiptastofu.

Við ætlum að velta fyrir okkur kolefnisbindingu og kolefnisjöfnun og hverju það a að skila. Það er töluvert deilt um þessi mál, þau tengjast mikið inn í umræður um skógrækt og landgræðslu og hvaða stefnu Íslendingar eiga að taka í þeim efnum. Árni Finnsson formaður náttúruverndarsamtaka Íslands og einn stofnfélaga VÍN - sem eru vinir íslenskrar náttúru og Hreinn Óskarsson hjá skógræktinni, skógfræðingur og sviðsstjóri þjóðskóga líta þessi mál ólíkum augum. Við tölum við þá.

Málfarsmínútan verður á sínum stað og sömuleiðis dýraspjallið. Að þessu sinni ætlum við að ræða við Vigdísi Freyju Helmútsdóttur plöntuvistfræðing sem sinnir afar forvitnilegum rannsóknum á því hvernig plöntum líður í hlýnandi heimi.

Útvarpsfréttir.

Fjallað er um fjórar konur sem fléttuðust með píanóleik sínum inn í átök seinni heimsstyrjaldar og heilluðu bæði almenning og einræðisherra.

Umsjón: Halla Oddný Magnúsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Um leið og Elísabet Englandsdrottning lést í september 2022 á 97. aldursári eftir 70 ára valdatíð tók Karl sonur hennar við völdum. Hann er sá ríkisarfi í sögu Bretlands sem lengst hefur beðið eftir því að taka við og ætti að vera vel undirbúinn fyrir starfið.

Hvað hefur hann gert öll þessi ár? Hvernig voru uppvaxtarár hans og hvernig hefur lífshlaup hans verið. Hefur það undirbúið hann vel fyrir þetta hlutverk?

Karl verður krýndur 6. maí við afar hátíðlega athöfn sem byggir á fornum hefðum og venjum. Við skyggnumst bak við rauðu flauelstjöldin og skoðum hvernig konungur er krýndur og veltum fyrir okkur hversvegna yfirhöfuð sé verið að framkvæma þessa athöfn. Þessa þriðja Bretakonungs sem ber nafnið Karl bíða ýmsar áskoranir, ekki síst í einkalífinu þar sem samskipti í nánustu fjölskyldu hans hafa verið stirð.

Hver er maðurinn sem tekur nú við þessu áberandi og valdamikla hlutverki? Við förum aftur í tímann og líka áfram og veltum fyrir okkur; hver er framtíð breska konungsveldisins. Til að varpa ljósi á það er rætt við fólk úr ýmsum áttum.

Umsjónarmaður: Anna Lilja Þórisdóttir.

Bretakonungur verður krýndur 6. maí 2023. 70 ár eru frá síðustu krýningu þjóðhöfðingja Breta, aldrei hefur jafn langt líðið á milli og þetta er sannarlega sögulegur viðburður.

Krýningarathöfnin byggir á ævafornum venjum sem margar hverjar virðast býsna framandi. Hvernig fer þetta allt saman fram? Það sem virðist við fyrstu sýn úrelt skrautsýning býr yfir dýpri merkingu þegar að er gáð. Rætt er við fólk úr ýmsum áttum um athöfnina, stemninguna og konungsveldið.

Umsjón: Anna Lilja Þórisdóttir.

Útvarpsfréttir.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Vínilplata vikunnar er Forklædt som voksen með Kim Larsen og hljómsveit hans, Bellami, frá árinu 1986. Þetta var fyrsta platan sem Kim Larsen gerði með nýju hljómsveitinni sinni. Þetta var önnur mest selda plata í Danmörku, og seldist í 540 þúsund eintökum.

Umsjón: Bogi Ágústsson.

Hlið 1.

Vi er dem

Familien skal i skoven

Store & små

Jutlandia

Natter er bild

Höjere op+Hjerter dame

Hlið 2

Sammen & hver for sig

Fu Sautene

Mig og Molly

Forklædt som voksen

Esprit de Valdemar

Bellami

Syrenprinsessen

Om lidt

Útvarpsfréttir.

Íþróttafréttafólk RÚV er með sjónvarpsþættina Aftureldingu á heilanum. Rætt er við fólkið á bakvið tjöldin og líka einstaklinga sem þekkja þemu þáttanna af eigin reynslu.

Nú þegar við höfum séð þrjá þætti Aftureldingar, af átta í heildina, er ljóst að átökin eiga sér ekki aðeins stað innan vallarins. Innri átök ýmissa persóna eru þvert á móti gerð mjög sýnileg og í þessum þætti átti það ekki síst við um Brynju, sem leikin er af Svandísi Dóru Einarsdóttur.

Svandís verður gestur okkar seinna í þættinum en við hefjum leik á spjalli við íþróttasálfræðing.

Edda Sif Pálsdóttir ræðir við Hafrúnu Kristjánsdóttur.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Spegillinn 28. Apríl 2023

Umsjónarmaður: Ásgeir Tómasson

Tæknimaður Magnús Þorsteinn Magnússon

Willum Þór Þórsson heilbrigðisráðherra boðar að 170 milljónum króna verði veitt í aðgerðir til að sporna við skaða af völdum ópíóíðafíknar.

Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra hefur samþykkt tillögu yfirdýralæknis um breytta aðferð við að útrýma riðu.

Ríkisstjórnin hefur ákveðið að grípa til bráðaaðgerða til að tryggja ofanflóðavarnir á Patreksfirði. Guðlaugur Þ. Þórðarson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra segir uppbyggingu hefðbundinna ofanflóðavarna um það bil hálfnaða. Markús Þórhallsson talaði við hann.

Ekki er alveg skýrt hvað þurfi til, svo hægt sé að skikka íbúðareigendur í fjöleignarhúsum til þess að selja eign sína. Dómur sem nýlega var kveðinn upp sýnir að húsfélag getur rekið eiganda úr íbúð sinni. Róbert Jóhannsson talaði við Sigurð Orra Hafþórsson, lögmann Húseigendafélagsins.

Nokkur óvissa ríkir um framtíð Kvennaathvarfsins á Akureyri. Dregið hefur verið úr þjónustu þar, sem Linda Dröfn Gunnarsdóttir, framkvæmdastýra segir sorglegt. Amanda Guðrún Bjarnadóttir ræddi við hana.

Bann við að afganskar konur starfi fyrir Sameinuðu þjóðirnar er félagslegt innanríkismál. Þetta er svar utanríkisráðuneytis Afganistan í dag við kröfu öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna um að talíbanastjórnin láti af banninu. Markús Þórhallsson sagði frá.

Hollenskum karlmanni á fimmtugsaldri var samkvæmt dómsúrskurði í morgun bannað að gefa meira sæði til sæðisbanka. Sæði mannsins er talið hafa verið notað til þess að búa til hátt í 600 börn með glasafrjóvgunum.

Finnbjörn Hermannson svar sjálfkjörinn í embætti forseta ASÍ í dag. Hann segir í viðtali viðp Hauk Holm að segir að félagsmenn ætli að snúa bökum saman í komandi kjaraviðræðum.

Tvísýnt er um að Erdogan Tyrklandsforseti verði endurkjörinn í forsetakosningum eftir 16 daga. Ásgeir Tómasson sagði frá.

Samu Paukkunen, aðstoðarforstöðumaður finnsku alþjóðamálastofnunarinnar, segir umskiptin í afstöðu Finna til aðildar að NATO hafa verið hvort tveggja skjót og afgerandi. Ævar Örn Jósepsson ræddi við hann.

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Systurnar Megan og Jessica Lovell eru í dúettinum Larkin Poe, sem er nefndur eftir langa-, langa-, langa- langafa þeirra. Þær byrjuðu á táningsaldri að spila blúgrass tónlist og gefa út plötur með systur sinni Jessicu og kölluðust þá Lovell Sisters. Þegar Jessica hætti í árslok 2009 og tóku hinar upp nafnið Larkin Poe og hafa smám saman hallað sér meira í áttina að blústónlist og rokki.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Fjallað er um fjórar konur sem fléttuðust með píanóleik sínum inn í átök seinni heimsstyrjaldar og heilluðu bæði almenning og einræðisherra.

Umsjón: Halla Oddný Magnúsdóttir.

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Undirbúningur fyrir leiðtogafund Evrópuráðsins fer að ná hámarki, en sá stóri fundur fer fram 16.-17. maí í Hörpu. Forsætisráðherra og utanríkisráðherra Íslands eru gestgjafar fundarins enda gegnir Ísland formennsku í Evrópuráðinu. Það er mikil og ströng öryggisgæsla vegna fundarins og eitt sem hefur komið fram í fjölmiðlum undanfarið er auknar líkur á hvers kyns netárásum. Og þá borgar sig að vera undirbúinn. Guðmundur Arnar Sigmundsson er forstöðumaður Cert-ís, netöryggissveitar Fjarskiptastofu.

Við ætlum að velta fyrir okkur kolefnisbindingu og kolefnisjöfnun og hverju það a að skila. Það er töluvert deilt um þessi mál, þau tengjast mikið inn í umræður um skógrækt og landgræðslu og hvaða stefnu Íslendingar eiga að taka í þeim efnum. Árni Finnsson formaður náttúruverndarsamtaka Íslands og einn stofnfélaga VÍN - sem eru vinir íslenskrar náttúru og Hreinn Óskarsson hjá skógræktinni, skógfræðingur og sviðsstjóri þjóðskóga líta þessi mál ólíkum augum. Við tölum við þá.

Málfarsmínútan verður á sínum stað og sömuleiðis dýraspjallið. Að þessu sinni ætlum við að ræða við Vigdísi Freyju Helmútsdóttur plöntuvistfræðing sem sinnir afar forvitnilegum rannsóknum á því hvernig plöntum líður í hlýnandi heimi.

Kistnihald undir jökli kom út árið 1968. Þar er sagt frá umboðsmanni biskups, Umba, sem sendur er undir Jökul til að kanna stöðu mála í söfnuði einum á Snæfellsnesi. Tilefni fararinnar er að séra Jón Prímus er talinn vera hættur að sinna embættisverkum og hjúskaparstaða hans heldur óljós. Umbi á að setja saman skýrslu um ferð sína og heldur undir Jökul vopnaður segulbandi en skýrslugerðin verður snúnari eftir því sem á líður enda fer Umbi að efast mjög um rökræn tök sín á þeim heimi sem hann er staddur í. Hann þvælist inn í veröldina undir Jökli sem kannski er ekki það versta heldur óvissan um eðli þess veruleika sem hann flækist í.

Höfundur les. Hljóðitað 1975.

Lestrar Halldórs Laxness úr safni RÚV eru færðir þjóðinni að gjöf í samstarfi við Guðnýju Halldórsdóttur og Sigríði Halldórsdóttur, dætur skáldsins.

eftir Halldór Laxness.

Höfundur les.

(Hljóðritað 1975)

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Björgvin Franz Gíslason leikari var föstudagsgestur Mannlega þáttarins í dag. Hann hefur komið víða við í skemmtanabransanum, hann sá um Stundina okkar í mörg ár, hann hefur auðvitað leikið í fjölda leiksýninga og í kvikmyndum og sjónvarpi, hann veislustýrir, syngur lögin hans Ragga Bjarna á öldrunarheimilum og nú síðustu ár hefur hann leikið hvert stórhlutverkið á fætur öðru hjá Leikfélagi Akureyrar. Í vetur hefur hann farið með stærsta karlhlutverkið í söngleiknum Chicago fyrir norðan og fékk frábæra dóma fyrir. Við ræddum við Björgvin Franz um lífið og tilveruna, ADHD, Jón Gnarr, Björn Hlyn, Ragga Bjarna og fleira og fleira.

Matarspjallið með Sigurlaugu Margréti var svo auðvitað á sínum stað í þættinum. Í dag tókum við aftur upp þráðinn frá því í síðustu viku og héldum áfram að tala um samlokusalöt og einnig komu við sögu kartöflur og rauðmagi.

Tónlist í þættinum í dag:

Ég bið þig forláts / Raggi Bjarna (J.South og Iðunn Steinsdóttir)

A ban I bin /Izhar, Cohen og Alpha Beta (Eurovision lag Ísraela 1978)

OK / Langi Seli og Skuggarnir (Axel Hallkell Jóhannesson, Jón Skuggi og Erik Kvick)

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Íþróttafréttafólk RÚV er með sjónvarpsþættina Aftureldingu á heilanum. Rætt er við fólkið á bakvið tjöldin og líka einstaklinga sem þekkja þemu þáttanna af eigin reynslu.

Nú þegar við höfum séð þrjá þætti Aftureldingar, af átta í heildina, er ljóst að átökin eiga sér ekki aðeins stað innan vallarins. Innri átök ýmissa persóna eru þvert á móti gerð mjög sýnileg og í þessum þætti átti það ekki síst við um Brynju, sem leikin er af Svandísi Dóru Einarsdóttur.

Svandís verður gestur okkar seinna í þættinum en við hefjum leik á spjalli við íþróttasálfræðing.

Edda Sif Pálsdóttir ræðir við Hafrúnu Kristjánsdóttur.