Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Jóhanna Gísladóttir flytur.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Ráðlagður dagskammtur var á dagskrá þáttarins, Anna Sigríður Ólafsdóttir prófessor í næringarfræði, var með okkur klukkan hálf átta. Eftir helgi eru stórir át-dagar; bolludagur og sprengidagur og Anna Sigríður fór meðal annars yfir núvitund og skammtastærðir.

Ferðaspjallið var á sínum stað eftir morgunfréttir klukkan átta. Kristján Sigurjónsson ritstjóri Túrista sagði okkur meðal annars frá stöðu Play og því hvernig gervigreind getur haft áhrif á alls konar ferðaþjónustu. Við fórum líka aðeins yfir áhrif verkfallanna sem var frestað í gærkvöldi.

Að lokum var fjallað um samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Í gær var haldið stórt samráðsþing þar sem fjallað var um landsáætlun að lögfesta samninginn. Yfirskrift þingsins var Ný framtíð og meðal þeirra sem tók þar til máls var Þuríður Harpa Sigurðardóttir, formaður Öryrkjabandalagi Íslands. Hún var gestur okkar og sagði nánar frá samningnum og mikilvægi þess fyrir fatlað fólk.

Umsjón: Gígja Hólmgeirsdóttir og Þórunn Elísabet Bogadóttir

Tónlist:

Ronettes, The - Be my baby.

Magnús Eiríksson, Kristján Kristjánsson Tónlistarm. - Kóngur einn dag.

Mannakorn - Á rauðu ljósi.

John, Elton - Rocket man (I think it's going to be a long long time).

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Ásrún Brynja Ingvarsdóttir

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Útvarpsfréttir.

Í þættinum eru atburðir og málefni líðandi stundar skoðaðir í ljósi sögunnar. Umsjón: Vera Illugadóttir.

Síðari þáttur um gullæðið mikla sem hófst í Kaliforníu árið 1848. Í þessum þætti er fjallað um straum gullgrafara og annarra landnema til Kaliforníu og hryllilega meðferð þeirra á frumbyggjum landsins.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Svanhildur Jakobsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Föstudagsgestir Mannlega þáttarins í þetta sinn feðginin Hilmar Oddsson kvikmyndaleikstjóri og Hera Hilmarsdóttir leikkona. Í næstu viku fer kvikmyndin Á ferð með mömmu í almenna sýningu. Hún er eftir Hilmar og Hera leikur í myndinni. Við ræddum við þau feðgin um samvinnuna, kvikmyndir, tónlistina og auðvitað um nýju kvikmyndina Á ferð með mömmu.

Í matarspjalli dagsins var ekki komist hjá því að ræða dagana sem koma beint eftir helgi, bolludaginn og sprengidaginn. Hvernig bollur eru bestar, hvað með saltkjötið?

Tónlist í þættinum í dag

Viltu, viltu / Hilmar Oddsson (Hilmar Oddsson)

Heppinn / Birgir Ísleifur og Lay Low (Hilmar Oddsson)

Uglan / Melchior (Hilmar Oddsson)

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Fólk úr ýmsum áttum flytur stuttar hugleiðingar sem tengjast sama umfjöllunarefni.

Umsjón hefur Hlynur Steinsson, líffræðinemi og borgarbúi

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Reykkafarar fylgdu íbúum á áfangaheimili út úr brennndi húsi í Vatnagörðum í Reykjavík í morgun.

Tæplega þúsund félagar í Eflingu mættu til vinnu í morgun eftir að verkföllum var frestað til miðnættis á sunnudag. Deilendur eru vongóðir um að ná saman áður en verkfallsfresturinn rennur út.

Jarðskjálfti 3,5 að stærð varð við Herðubreið í morgun. Orsök hans má mögulega rekja til landriss og kvikuinnskots í Öskju.

Utanríkisráðherra er meðal rúmlega hundrað þjóðarleiðtoga og ráðherra á árlegri ráðstefnu um öryggismál sem hefst í München í Þýskalandi í dag.

Prófessor í sagnfræði segir að tillaga um að leggja Borgarskjalasafn niður sé misráðin. Safnið veiti ómetanlega þjónustu. Hann vonar að tillagan verði felld.

Öryggisvörður í sendiráði Bretlands í Berlín í Þýskalandi, var í morgun dæmdur í þrettán ára fangelsi fyrir að njósna fyrir rússnesk stjórnvöld.

Flugfargjald til meginlands Evrópu gæti hækkað um allt að ellefu þúsund krónur, verði kerfi Evrópusambandsins fyrir losunarheimildir í flugi tekið óbreytt upp í samninginn um Evrópska efnahagssvæðið.

Tiger Woods sneri aftur á golfvöllinn í gær eftir langvarandi meiðsli og yljaði áhorfendum með þremur fuglum á síðustu þremur holunum.

Daglegur fréttaskýringaþáttur sem varpar nýju ljósi á það sem efst er á baugi og stundum það sem verðskuldar meiri athygli.

Umsjón: Sunna Valgerðardóttir og Þóra Tómasdóttir

Áhugaverðar niðurstöður könnunar Fjölmiðlanefndar voru birtar í vikunni. Könnunin snerist um upplýsingaóreiðu og skautun í íslensku samfélagi og í ljós kom að rúmlega þriðjungur Íslendinga telur að djúpríkið (e. Deep state) hafi grafið um sig í stjórnkerfinu hér og að leynileg samtök hafi oft mikil áhrif á pólitískar ákvarðanir. Djúpríki er hugtak, eða samsæriskenning, sem gengur meðal annars út á að ríkjum og löndum sé stjórnað af leynilegu bandalagi hagsmunafla. Sunna Valgerðardóttir og Vera Illugadóttir fjalla um mis-fjarstæðukenndar samsæriskenningar í þætti dagsins.

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Stærstu losunarfyrirtækin á Íslandi, þau sem menga lang lang mest, eru ekki að standa sig og sýna litla ábyrgð í loftlagsmálum.

VIð ætlum að ræða við Sigurpál Ingibergsson gæðastjóra sem hefur skoðað sjálfbærniskýrslur og farið yfir alla losun, allan hagnað og kolefnisbindingu yfir 90 fyrirtækja og stofnana á Íslandi. Niðurstaðan er svört (ekki græn).

Margir hafa hamstrað undanfarið vegna verkfalls Eflingar, sem nú hefur verið frestað. Fólk hefur hamstrað elsdneyti eins og við ræddum aðeins í gær hér í Samfélaginu en líka mat og jafnvel lyf. En hvaðan kemur þetta orð ?hamstra?? og er það kannski eitthvað tengt vinalega nagdýrinu sem við þekkjum svo vel? Við hittum Önnu Sigríði Þráinsdóttur málfarsráðunaut áðan við kaffivélina og spurðum hana út í hamstur og fleira.

Svo er Dýraspjallið: Það er Sigríður Rut Frandóttir líffræðingur, sérfræðingur í flugum, sérstaklega ávaxtaflugum, sem segir okkur allt um þessi mögnuðu viðfangsefni sín.

Útvarpsfréttir.

Anna Gyða Sigurgísladóttir kynnir sér mismunandi störf og starfsstéttir; Meinafræði, pípulagning, handsnyrting, krufningar, framkvæmdar- og forstjórar verða meðal efnis í þáttunum.

Í þætti dagsins kynnum við okkur nánar starf djákna.

Útvarpsfréttir.

Blanda er þemað í þessum þætti. Það má blanda ýmsu saman og blöndur er víða að finna í lífi hvers manns. Við fáum áfenga blöndu af humlum og geri á Ísafirði, blöndum krem og smyrsl í Hafnarfirði og svo er það sjálf Blanda sem rennur út í hafið. Allt þetta skoðum við í þessum síðasta þætti vertíðarinnar. Inslög unnu Ágúst Ólafsson, Dagur Gunnarsson og Halla Ólafsdóttir.

Umsjón: Dagur Gunnarsson

Við verðum að mestu á Vestfjörðum í þætti dagsins. Heyrum af framtíðarsýn ungmenna í Reykhólahreppi, það eru þau Kristján Steinn Guðmundsson fulltrúi í ungmennaráðinu og Jóhanna Ösp Einarsdóttir tómstundafulltrúi sem segja frá. Við fræðumst líka um starfsemi Edinborgarhússins á Ísafirði þegar Ingi Björn Guðnason leiðir okkur um húsið. En við byrjum hins vegar á Austurlandi. Þar fræðumst við um verkefni sem Rótarýklúbbur Héraðsbúa hefur staðið að, sem er að setja upp söguskilti nærri búsetustöðum Jóns lærða á Austurlandi, til minningar um sögu hans og verk. Það er Stefán Þórarinsson fyrrverandi læknir á Egilsstöðum sem segir frá.

Efni í þáttinn unnu Gígja Hólmgeirsdóttir og Ágúst Ólafsson.

Umsjón: Gígja Hólmgeirsdóttir

Útvarpsfréttir.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Plata vikunnar er High Priestess of Soul með Ninu Simone.

Umsjón: Þorgerður E. Sigurðardóttir.

Hlið A:

1, Don't you pay them no mind

2. I'm gonna leave you

3. Brown eyed handsome man

4. Keeper of the flame

5. The gal from Joe's

6. Take me to the water

Hlið B:

1. I'm going back home

2. I hold no grudge

3. Come Ye

4. He ain't coming home no more

5. Work song

6. I love my baby

Útvarpsfréttir.

Rætt um menningarvikuna sem er að líða og það sem er efst á baugi og framundan um helgina.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Spegillinn 17. febrúar 2023

Umsjónarmaður: Ásgeir Tómasson

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Stjórn fréttaútsendingar: Valgerður Þorsteinsdóttir

Fundi samninganefndar Eflingar og Samtaka atvinnulífsins lauk hjá ríkissáttasemjara á sjötta tímanum í dag. Honum verður fram haldið klukkan tíu í fyrramálið. Samninganefnd Eflingar frestaði í gærkvöld öllum verkföllum fram á miðnætti aðfaranætur mánudags. Stóru viðskiptabankarnir tilkynntu allir um vaxtahækkanir í dag. Óverðtryggðir vextir á lánum hjá Arion banka, Landsbankanum og Íslandsbanka hækka allir um 0,5 prósentustig, ef frá eru talin ný óverðtryggð íbúðalán í Landsbankanum.

Hátt á þriðja hundrað íbúar í þremur fjölbýlishúsum í Kaupmannahöfn hafa þurft að yfirgefa heimili sín. Óveðurslægðin Ottó fer yfir Danmörku og er talið óvíst að húsin standi af sér storminn.Alexander Kristjánsson sagði frá.

Mikið uppbyggingarstarf er framundan eftir eldsvoða á áfangaheimilinu Betra líf í Vatnagörðum í Reykjavík í morgun. Arnar Gunnar Hjálmtýsson, forstöðumaður heimilisins, segir að allt kapp hafi verið lagt á að finna húsaskjól fyrir 27 manns sem þar bjuggu. Það tókst undir kvöld. Andri Yrkill Valsson ræddi við Arnar.

Níu yfirmenn hjá embætti ríkislögreglustjóra halda stórauknum lífeyrisréttindum, sem fyrrverandi ríkislögreglustjóri færði þeim. Landsréttur staðfesti í dag að Sigríði Björk Guðjónsdóttur hafi ekki verið heimilt að vinda ofan af samkomulagi forvera síns. Alexander Kristjánsson sagði frá.

Kandídatinn Kristófer Kristófersson útskrifaðist í dag með hæstu einkunn sem gefin hefur verið í BS-námi í hjúkrunarfræði við Háskóla Íslands á útskriftarathöfn í Háskólabíói. Rebekka Líf Ingadóttir talaði við hann.

Langvarandi landris við Öskju og jarðhiti virðist valda bráðnun íss á Öskjuvatni. Eldfjallafræðingur sem flaug yfir eldstöðina í gær segir kviku liggja grunnt undir yfirborðinu. Eldgos í Öskju geta verið nokkuð stór. Bjarni Rúnarsson ræddi við Ármann Höskuldsson um stöðu mála við Öskju.

Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir, sérfræðingur í málefnum hinsegin fólks segir, mikið bakslag í réttindabaráttu trans fólks í Bretlandi, sem komi einnig fram sem klofningur innan hinsegin samfélagsins. Trans fólk er óttaslegið og sorgmætt eftir morðið á sextán ára trans stúlkunni Briönnu Ghey, sem var stungin til baka af jafnöldrum sínum í vikunni. Alma Ómarsdóttir talaði við Uglu.

Á annað hundrað flugfélög í heiminum hafa orðið gjaldþrota síðastliðin fjögur ár. Þess er krafist að reglum verði breytt til þess að flugfélögin beri sjálf kostnaðinn af að koma farþegu

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Leikin eru lög sem eiga þýskan eða austurrískan uppruna, sem eru sungin á íslensku. Lögin í þættinum heita Linditréð, Lili Marlene, Strákur að vestan, Ákall, SOS ást í neyð, Væru, kæru, tæru dagar sumars, Gefðu að hann nái til lands, Þórsmerkurljóð, Þegar sól vermir jörð og eina sænska lagið í þættinum, Vér göngum svo léttir í lundu.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Umsjón: Bjarki Sveinbjörnsson.

(Áður á dagskrá 2006)

Í þættinum er fjallað um óperettuna Brosandi land eftir Franz Lehar sem frumflutt var á Íslandi árið 1940.

Umsjón: Bjarki Sveinbjörnsson.

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Stærstu losunarfyrirtækin á Íslandi, þau sem menga lang lang mest, eru ekki að standa sig og sýna litla ábyrgð í loftlagsmálum.

VIð ætlum að ræða við Sigurpál Ingibergsson gæðastjóra sem hefur skoðað sjálfbærniskýrslur og farið yfir alla losun, allan hagnað og kolefnisbindingu yfir 90 fyrirtækja og stofnana á Íslandi. Niðurstaðan er svört (ekki græn).

Margir hafa hamstrað undanfarið vegna verkfalls Eflingar, sem nú hefur verið frestað. Fólk hefur hamstrað elsdneyti eins og við ræddum aðeins í gær hér í Samfélaginu en líka mat og jafnvel lyf. En hvaðan kemur þetta orð ?hamstra?? og er það kannski eitthvað tengt vinalega nagdýrinu sem við þekkjum svo vel? Við hittum Önnu Sigríði Þráinsdóttur málfarsráðunaut áðan við kaffivélina og spurðum hana út í hamstur og fleira.

Svo er Dýraspjallið: Það er Sigríður Rut Frandóttir líffræðingur, sérfræðingur í flugum, sérstaklega ávaxtaflugum, sem segir okkur allt um þessi mögnuðu viðfangsefni sín.

Innansveitarkronika kom út árið 1970. Sagan er skrifuð í stíl endurminninga og þjóðlegra fræða og greinir einkum frá atburðum í Mosfellssveit á seinni hluta nítjándu aldar. Þeir snúast um það að yfirvöld vilja leggja niður kirkju á Mosfelli þar sem haus Egils Skallagrímssonar er grafinn. En bændur í sveitinni una því ekki og tekst að bjarga klukku kirkjunnar og geyma í fjóshaug uns að því kemur löngu síðar að Mosfellskirkja rís á ný til fyrri vegsemdar fyrir tilverknað fóstursonarins á Hrísbrú, Stefáns Þorlákssonar. Inn í þessa frásögn fléttast saga Guðrúnar Jónsdóttur af því er hún villtist á heiðinni um vor með brauðið dýra. Hún lá úti í nokkur dægur en brauðið var ósnert í skjólunni.

Höfundur les. Hljóðritun frá 1979.

Lestrar Halldórs Laxness úr safni RÚV eru færðir þjóðinni að gjöf í samstarfi við Guðnýju Halldórsdóttur og Sigríði Halldórsdóttur, dætur skáldsins.

eftir Halldór Laxness.

Höfundur les.

(Hljóðritað 1979)

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Sverrir Kristjánsson, sagnfræðingur, les. Á undan lestrinum hljómar upphaf tilheyrandi sálmalags sem Páll Ísólfsson leikur á orgel Dómkirkjunnar.

Umsjón: Svanhildur Jakobsdóttir.

Rætt um menningarvikuna sem er að líða og það sem er efst á baugi og framundan um helgina.