Föstudagurinn 10. nóvember 2023 var upphafið að nýjum kafla í sögu Grindavíkur. Íbúar bæjarins neyddust til að yfirgefa heimili sín í miklum flýti og við tók gríðarleg óvissa um framtíðina. Í þessum þáttum fylgjumst við með lífi Grindvíkinga þróast í takt við sífelldar breytingar.

Umsjón: Gígja Hólmgeirsdóttir.

Sex dagar voru liðnir frá rýmingu og enn voru taldar miklar líkur á eldgosi. Umræðan í samfélaginu fer í auknum mæli að beinast að sprungunum í Grindavík, um sambærilegar jarðhræringar fyrr á tímum og vangaveltur um hvert framhaldið verði. Þarf að endurskoða byggingaráform framtíðarinnar?

Gunnar Tómasson, framkvæmdastjóri útgerðarfélagsins Þorbjarnar í Grindavík, er fæddur og uppalinn í bænum. Hann þekkir vel til sprungnanna enda hafa þær verið leiksvæði grindvískra barna í gegnum áratugi. Í þessum þætti segir Gunnar frá æskuheimili sínu sem eyðilagðist í skjálftunum og segir einnig frá sögu Grindavíkur.

Viðtölin í þessari þáttaröð voru tekin yfir vikutímabil, frá þriðjudeginum 14. nóvember til þriðjudagsins 21. nóvember, og standa sem vitnisburður um þann tíma sem Grindavík var á neyðarstigi. Þegar íbúar fengu afmarkaðan tíma í fylgd björgunarsveita til að bjarga verðmætum af heimilum sínum en voru á sama tíma að reyna ná áttum á nýjum stöðum, samfélagið dreift um allt land.

Umsjón og dagskrárgerð: Gígja Hólmgeirsdóttir.

Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Dagur Fannar Magnússon flytur.

Útvarpsfréttir.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Platan vikunnar er fyrsta plata Crosby, Stills & Nash frá árinu 1969.

Umsjón: Bogi Ágústsson.

Hlið 1:

1. Suite: Judy Blue Eyes.

2. Marrakesh Express.

3. Guinnevere.

4. You Don't Have to Cry.

5. Pre-Road Downs.

Hlið 2:

1. Wooden Ships.

2. Lady of the Island.

3. Helplessly Hoping.

4. Long Time Gone.

5. 49 Bye-Byes.

Útvarpsfréttir.

Kristín Helgadóttir skoðar nokkur fyrirtæki í Reykjavík sem voru þekkt í borgarlífinu árið 2005 og ræðir við eigendur og viðskiptavini.

Í þættinum er fjallað um sögu járn- og byggingavöruverslunarinnar Brynju við Laugaveg 29. Í upphafi er lesið úr Morgunblaðinu frá þeim degi þegar verslunuin var stofnuð í nóvember 1919. Þá eru viðskiptavinir spurðir álits á versluninni. Núverandi eigandi, Brynjólfur Björnsson segir sögu hússins og fyrirtækisins og gengur með þáttastjórnanda um húsið. Bragi Kristjónsson fornbókakaupmaður segir frá kynni sínum af fyrri eiganda, Birni Guðmundssyni og núverandi eiganda.

Umsjón: Kristín Helgadóttir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Flóttafólki hefur fjölgað mikið í heiminum og líka á Íslandi. Ekkert bendir til annars en að því eigi eftir fjölga enn frekar á næstu árum. Hverjir eiga rétt á því að fá ásjá á Íslandi og hverjir ekki? Rætt er við fólk sem starfar með umsækjendum um alþjóðlega vernd, fræðimenn og fólk sem hefur flúið til Íslands.

Þáttaröðin Ásjá var framleidd af Rás 1.

Umsjón og dagskrárgerð: Guðrún Hálfdánardóttir.

Tæknimaður: Lydía Grétarsdóttir.

Síðustu tvö ár hafa á annað hundrað fylgdarlaus börn óskað eftir vernd á Íslandi. Flest þeirra eru unglingspiltar en hingað hafa komið fylgdarlaus börn niður í sjö ára í leit að skjóli. Í þættinum er rætt um stöðu þeirra og þær ógnir sem þau standa frammi fyrir á flóttanum. Viðmælendur í þættinum eru Eva Bjarnadóttir, Guðbrandur Árni Ísberg, Hilmar Jón Stefánsson, Hlín Sæþórsdóttir og Idil sem er með vernd á Íslandi.

Þáttaröðin Ásjá var framleidd af Rás 1.

Umsjón og dagskrárgerð: Guðrún Hálfdánardóttir.

Tæknimaður: Lydía Grétarsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Forseti Alþingis gerir ráð fyrir að það takist að ljúka þingstörfum í dag. Meðal mála sem stefnt er að því að klára eru fjár- og fjáraukalög, húsnæðiskaup fyrir Grindvíkinga, forgangur til raforku og veiting ríkisborgararéttar.

Forstjóri Icelandair segir að skaði fyrirtækisins vegna fyrirhugaðrar kjaradeilu flugumferðarstjóra gæti numið allt að milljarði króna .

Fjölmenn mótmæli voru í Tel Aviv höfuðborg Ísraels í gærkvöld eftir að tilkynnt var að þrír gíslar Hamas-samtakanna hefðu fallið fyrir slysni í árás Ísraelsmanna á Gaza. Þrýstingur eykst enn á að fá þá gísla lausa sem eftir eru.

Lögmaður ekkju Eritríumannsins Andemarians segir afsökunarbeiðni Landspítalans skipta ekkju hans miklu máli. Hann segir líklegt að miskabætur vegna andlát mannsins hlaupi á hundruðum milljóna.

Efnahagsástandið virðist hafa áhrif á söfnun hjálparstofnana fyrir jólin. Þótt sumar finni fyrir samdrætti segja aðrar að þegar kreppi að sé fólk meðvitaðra um þá sem minna mega sín.

Erfitt getur verið fyrir unga bændur að taka við búi foreldra, sem þurfa vegna kynslóðaskipta að greiða stórar fjárhæðir í fjármagnstekjuskatt vegna söluhagnaðar.

Rudy Giuliani, sem var lögmaður Donalds Trump í viðleitni hans til að ógilda úrslit forsetakosninganna 2020, var í gær dæmdur til að greiða tveimur starfsmönnum kosninganna háar skaðabætur. Hann segir dóminn ósanngjarnan gagnvart sér.

Ásrún Brynja Ingvarsdóttir segir hádegisfréttir.

Fréttaskýringaþáttur sem fjallar á ítarlegan og lifandi hátt um heimsmálin, um allt það sem ekki gerist á Íslandi.

Umsjón: Birta Björnsdóttir og Bjarni Pétur Jónsson.

Í þessum síðasta þætti ársins 2023 horfa Heimskviður til framtíðar, nánar tiltekið til ársins 2024 sem er handan við hornið. Við förum yfir sviðið með góðkunningjum þáttarins, Birni Malmquist, Dagnýju Huldu Erlendsdóttur, Hallgrími Indriðasyni, Oddi Þórðarsyni og Ólöfu Ragnarsdóttur og skoðum flestar heimsálfurnar. Hvernig þróast átökin sem geisa í heiminum og hvaða áhrif hafa þau utan átakasvæða? Hvað verður efst á baugi á Norðurlöndunum og í Afríku? Verður tekist á um þátttöku Ísrael í Eurovision og á Ólympíuleikunum, eins og var með Rússland í fyrra? Hvernig lítur árið 2024 út utan Íslands?

Umsjónarmenn þáttarins eru Birta Björnsdóttir og Bjarni Pétur Jónsson.

Gestur úr Mannlega þættinum talar um bækur.

Lesandi vikunnar í Mannlega þættinum í þetta sinn var Ingi Markússon rithöfundur. Hans önnur bók, Svikabirta, var að koma út, en hans fyrsta bók Skuggabrúin hlaut góðar viðtökur. Við fengum hann til að segja okkur frá nýju bókinni og svo auðvitað frá því sem hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hann í gegnum tíðina. Ingi talaði um eftirfarandi bækur og höfunda:

Different - What Apes Can Teach Us About Gender e. Frans de Waal

Sandman serían e. Neil Gaiman

The Three-Body Problem þríleikurinn e. Cixin Liu

Múmínálfarnir e. Tove Janson,

Mómó e. Michael Ende

Tónlistarstraumar frá ýmsum löndum, úr ýmsum áttum og frá ýmsum tímum. Umsjón: Árni Matthíasson

Tumi Árnason og Magnús Tryggvason Elíassen kynntust þegar spunasafnið Úsland varð til fyrir rúmum áratug. Þeir hafa brallað margt síðan, þar á meðal á breiðskifunum ALLT ER ÓMÆLIÐ, sem kom út fyrir fjórum árum, og á Gleypir tígur gleypir ljón, sem er glæný. Umsjón: Árni Mathíasson.

Lagalisti:

Allt er ómælið - You Can Have it

Allt er ómælið - Hrollurinn

Allt er ómælið - Perfect Animal

Allt er ómælið - múm næs 32

Gleypir tígur, gleypir ljón - Möttull

Gleypir tígur, gleypir ljón - Skytturnar

Gleypir tígur, gleypir ljón - lion vs tiger

Í Kúrs gerast nemendur við Háskóla Íslands dagskrárgerðarmenn; segja sögur, kafa í fræðin og spyrja spurninga.

Saga blás og hvíts postulíns nær aftur um 700 ár. Hún teygir sig yfir næstum allan gamla heiminn og felur í sér stríð, viðskipti milli heimshorna og samruna menningarheima. Í þessum þætti er komið við á nokkrum af fjölmörgum viðkomustöðum hennar og hún sett í samhengi við heimssöguna.

Leiðbeinandi: Anna Marsibil Clausen.

Umsjón: Valgerður Helgadóttir.

Um söguslóðir og söguheim Aðventu Gunnars Gunnarssonar rithöfundar og þann ótrúlega veruleika sem sagan er sprottin úr.

Umsjón: Ásgrímur Ingi Arngrímsson.

(Áður á dagskrá 2007)

Útvarpsfréttir.

Þáttur um bókmenntir, bæði hér heima og úti í heimi. Hlustendum er fylgt í gegnum lestur athyglisverðra bókmenntaverka og rætt við höfunda, útgefendur og fræðimenn um stefnur, strauma, tákn og tilvísanir.

Umsjón: Jóhannes Ólafsson.

Ljóðabókin Flagsól kom út fyrir skemmstu og beinir hún sjónum sínum að íslenskum sveppum. Það eru þær Melkorka Ólafsdóttir skáld og Hlíf Una Bárudóttir teiknari sem gefa yfir 30 íslenskum sveppum rödd á afar listrænan hátt. Þar fléttast saman ljóð, teikningar og náttúruvísindi. Hvert ljóð er um eina sveppategund og endurspeglar ljóðið hugsun um sveppinn en speglar líka okkur mannfólkið og náttúruna sem heild. Sveppirnir, þessir hlutar vistkerfanna sem við gefum ekki endilega nægan gaum, eins og svo margt í mannlegu samfélagi sem við veitum ekki athygli.

Eitur er nýjasta glæpasaga Jóns Atla Jónassonar, handritshöfundar og leikskálds. Í nýju bókinni heldur Jón Atli áfram sögu utangarðslöggana og ólíkindatólana Dóru og Rado. Þau fá í hendur morðrannsókn sem leiðir lesendur inn í heim fíkninnar og lyfjaiðnaðarins, sem hefur gríðarleg áhrif og völd. Það eru fáir sem ekki hafa heyrt minnst á þann skaða sem ópíóðalyf af ýmsum gerðum hafa haft á samfélag víða um heim, líka hér á okkar litlu eyju.

Viðmælendur: Melkorka Ólafsdóttir, Hlíf Una Bárudóttir og Jón Atli Jónasson.

Tónlist: Changing Winds - Alexandra Stréliski, XI - Magnús Jóhann, Pista (Fresh Start) - Los Bitchos, Gnomes - Made in M & Walterwarm, Ullblekill - Kammersveitin.

Umsjón: Jóhannes Ólafsson.

Guðný Eyjólfsdóttir Vestfjörð fæddist á köldu vori árið 1888 og ólst upp í torfkofa í Nauthólsvík. Upp úr tvítugu sigldi hún til Kaupmannahafnar þar sem hún vann láglaunastörf, varð einstæð móðir, komst í kast við lögin og gerðist spákona og heilari yfirstéttar Kaupmannahafnarborgar. Hún upplifði gríðarlegar breytingar á heiminum og nokkrum dögum áður en hún lést barst ómurinn af tónleikum Elton John í Tívolí inn um gluggana heima hjá henni á Vesturbrú.

Umsjón: Þórdís Gísladóttir.

Samsetning og framleiðsla: Þorgerður E. Sigurðardóttir.

Í lokaþættinum um Guðnýju Eyjólfsdóttur frá Nauthól er fjallað um síðustu áratugina í ævi sjáandans á Vesturbrú. Sagt er frá daglegu lífi og gestagangi í Viktoriagade 3 og störfum Guðnýjar sem hjálparhella og ferðafélagi danskra skemmtikrafta og aðalsmanna. Að lokum kemur við sögu dularfullur bankareikningur sem fannst tæpum þrjátíu árum eftir andlát hennar.

Í þættinum er rætt við Rut Rebekku Sigurjónsdóttur listmálar, Þórarin Óskar Þórarinsson og Guðnýju Emmu Nielsen. Rikke Houd tók viðtalið við Guðnýju á heimili hennar í Borgundarhólmi.

Einnig heyrist tónlist úr smiðju Kai Normann Andersen, Bent Fabricius-Bjerre, Otto Francker, Gert Wilder, Magnús Pétursson, Mary Lattimore og Elton John,

Kvöldfréttir útvarps

Í þættinum eru atburðir og málefni líðandi stundar skoðaðir í ljósi sögunnar. Umsjón: Vera Illugadóttir.

Í þættinum er fjallað um fyrstu ár fanganýlendu Breta í Ástralíu og upphaf andspyrnu frumbyggja landsins við landtöku Breta.

Veðurstofa Íslands.

Dánarfregnir.

Sveiflutónlist og söngdansar að hætti hússins.

Jólasöngvarnir eru í fyrirrúmi í Sveifludönsum. Tríó Ray Brown og ýmsir söngvarar flytja lögin White Christmas, Away In A Manger, It Came Upon A Midnight Clear, The Christmas Song, Jingle Bells, Rudolph The Red Nosed Reindeer og O Tannenbaum. Kvintett George Shearing leikur lögin God Rest Ye Merry Gentlemen, Winter Wonderland, Ding Dong! Merrily, Let It Snow! Let It Snow! Let It Snow!, The Christmas Waltz og Donkey Carol. Jólakettir flytja lögin Jólasveinar ganga um gólf, Það á að gefa börnum brauð, Litli trommuleikarinn og Nóttin var sú ágæt ein. Hljómsveit Jack Jezzro flytur lögin I'll Be Home For Christmas, Here We Come A-Caoling, Happy Hollidya, You're A Mean One Mr. Grinch, Have Yourself A Merry Little Christmas og It's Beginning To Look A Lot Like Christmas.

Norðurslóðir hafa fengið aukið vægi í alþjóðasamskiptum á undanförnum árum. Hverjir eru hagsmunir Íslands á norðuslóðum og á hvaða sviðum getur Ísland lagt mest af mörkum. Sagan, fróðleikur, alþjóðlegur áhugi á Íslandi, frumkvöðlar, þróunin og framtíðin. Í þessum þáttum munu hlustendur fræðast um Ísland á norðurslóðum.

Umsjón: Sigríður Huld Blöndal.

Rætt er um hvernig lestri Njálu er háttað, heima og erlendis.

Einar Ólafur Sveinsson les brot úr Njálu í upphafi þáttanna og umsjónarmaður fær til sín gesti til að ræða þetta merka rit.

Umsjón: Einar Karl Haraldsson.

Í þættinum er fjallað um draumvísur í Njálu. Fluttir eru hlutar af dagskrá er dr. Einar Ólafur Sveinsson og Pálmi Hannesson höfðu í útvarpi árið 1947. Það sem flutt er: Formáli Einars Ólafs Sveinssonar, þrjár sögur úr Njálu, lesnar af Einari Ólafi Sveinssyni. Þjóðvísa í raddsetningu Jóns. G. Ásgeirssonar - Veröld fláa sýnir sig - flutt af Eddukórnum.

Brot úr Njálulestri Einars Ólafs Sveinssonar.

Umsjón: Einar Karl Haraldsson.

(Áður á dagskrá 3. mars 1984)

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Í Litlu flugunni er leikin gamaldags tónlist frá öldinni sem leið: dægurlög, harmóníkutónlist, djass og danslög, með flytjendum á borð við Tónakvartettinn frá Húsavík, danshljómsveit Victors Sylvester, Caterinu Valente og Hauk Morthens.

Gömlu góðu hljómplöturnar eru í heiðri hafðar, bæði litlar og stórar, að ógleymdum segulböndum úr safni útvarpsins en í segulbandasafninu leynast margar ófáanlegar hljóðritanir með íslenskum tónlistarmönnum.

Umsjón: Lana Kolbrún Eddudóttir.

Litla flugan dregur fram jólaplöturnar og rifjar upp eitt og annað úr safni útvarpsins. Rósa Ingólfsdóttir syngur með Jólaköttunum, Viðar Alfreðsson blæs Jingle Bell Rock með hljómsveit Hauks Morthens og hljómsveit Björns R. Einarssonar leikur White Christmas, hljóðritað í útvarpssal við Austurvöll um miðja öldina sem leið. Einnig verður brugðið á fóninn nokkrum af lífseigustu jólaplötum Íslands með Hauki Morthens, Elly og Vilhjálmi, og Svanhildi Jakobsdóttur.

Farið yfir helstu fréttir vikunnar í spjalli við fólkið í fréttunum og fréttaskýrendur.

Gestir Vikulokanna eru Björg Eva Erlendsdóttir framkvæmdastjóri Landverndar, Sigurður Hannesson framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins, og Hjálmar Sveinsson borgarfulltrúi Samfylkingarinnar. Þau ræddu loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, loftslagsbreytingar, raforkumál og umhverfisvernd.

Umsjón: Höskuldur Kári Schram

Tæknimaður: Kári Guðmundsson