Bæn og hugleiðing að morgni dags.
Séra Kristján Björnsson, vígslubiskup í Skálholti, flytur.
Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.
Fjallar var um sveitarstjórnarkosningarnar á laugardaginn, úrslitin og framhaldið.
Alþingismennirnir Vilhjálmur Árnason Sjálfstæðisflokki og Þórunn Sveinbjarnardóttir Samfylkingunni fóru yfir málin klukkan hálf átta og Stefanía Óskarsdóttir, dósent í stjórnmálafræði við Háskóla Íslands, kom í þáttinn klukkan hálf níu.
Í Lundúnaspjalli ræddi Sigrún Davíðsdóttir einkum um stöðu Norður-Írlands í ljósi kosningaúrslita þar og Brexit-samningsins.
Tónlist:
I heard it through the grapevine - Marvin Gaye,
Summer night - Andrés Þór,
Spor - Andrés Þór,
Please dont hate me - Lay Low.
Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson.
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Umsjón: Ásrún Brynja Ingvarsdóttir
Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon
Útvarpsfréttir.
Gestur þáttarins er Ólína Kjærúlf Þorvarðardóttir deildarforseti Félagsvísindadeildar við Háskólann á Bifröst. Ólína er doktor í íslenskum bókmenntum og þjóðfræði. Starfsævi hennar er afar fjölbreytt, hún hefur verið kennari, skólameistari við MÍ, fréttamaður hjá RÚV, þingmaður, borgarfulltrúi rithöfundur og björgunarsveitarkona með leitarhund svo eitthvað sé nefnt. Líf hennar ekki alltaf verið dans á rósum, m.a. fór hún í mál vegna ráðningar þjóðgarðsvarðar á Þingvöllum sem hún vann.
Tónlist: River deep mountain high - Tina Turner.
Umsjón: Lísa Pálsdóttir
Tæknimaður: Kári Guðmundsson
Þorvaldur hóf að semja lög fyrir tuttugu árum og fyrir nokkru hófst samstarf þeirra félaga Þorvaldar og Kristjáns. Þeir eru að leggja af stað í ferð til Ítalíu þar sem tónleikar verða haldnir á þremur stöðum við Gardavatn. Þar verða lög eftir Þorvald við texta Kristjáns flutt.
Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.
Útvarpsfréttir.
Veðurstofa Íslands.
Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.
Umsjón: Jónatan Garðarsson.
Leikin eru nokkur lög eftir Magnús Kjartansson. Meðal flytjenda eru Brunaliðið, Erna, Eva og Erna, Bjarki Tryggvason, Björgvin Halldórsson, Pálmi Gunnarsson og Pónik.
Umsjón: Jónatan Garðarsson.
Útvarpsfréttir.
Um litróf mannlífsins.
Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.
Í fyrsta skipti hefur náðst ljósmynd af risasvartholinu sem er í miðju vetrarbrautarinnar okkar en stjörnufræðingar segja að hún veiti mikilvægar upplýsingar um eðli risasvarthola. Sævar Helgi Bragason, ritstjóri Stjörnufræðivefsins, kom í þáttinn og fræddi okkur um þessi fyrirbæri og mikilvægi þessarar myndar og hvaða mikilvægu upplýsingar það eru sem hægt er að lesa úr svona mynd.
Það er mikilvægt að kveikja neista hjá nemendum og nú er boðið uppá námskeið fyrir kennara og nemendur um mikilvægi þess og að nemendur læri að virkja það afl sem býr innra með þeim. Að læra að þekkja eigin styrkleika og hæfileika nýtist þeim á lífsleiðinni og gerir þau betur í stakk búin/n til dæmis til að fá vinnu við hæfi. Helga Marín Bergsteinsdóttir markþjálfi og fyrirlesari kom í þáttinn í dag og sagði okkur frekar frá þessu.
Lesandi vikunnar í þetta sinn var svo söngkonan Ragnheiður Gröndal. Við fengum að vita hvaða bækur eru á náttborðinu hennar, hvað hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Nefndi hún bækur til dæmis eftir Júlíu Margréti Einarsdóttur, Auði Jónsdóttur, Yrsu Sigurðardóttur, Halldór Laxness og Þórberg Þórðarson.
UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR
Dánarfregnir.
Útvarpsfréttir.
Fólk úr ýmsum áttum flytur stuttar hugleiðingar sem tengjast sama umfjöllunarefni.
Umsjón hefur: Kamilla Einarsdóttir rithöfundur.
Íslenskt lag eða tónverk.
Útvarpsfréttir.
Oddvitar Framsóknarflokksins og Samfylkingarinnar í Reykjavík hittast á óformlegum fundi um mögulega meirihlutamyndun í dag. Möguleikar Sjálfstæðisflokksins til þátttöku í meirihluta minnkuðu verulega þegar í ljós kom í morgun að Píratar, Samfylking og Viðreisn ætla að fylgjast að í viðræðum næstu daga.
Framsóknarflokkurinn er í lykilstöðu varðandi myndun bæjarstjórnarmeirihluta í Hafnarfirði og Mosfellsbæ, en þar vann flokkurinn stórsigur. Þreifingar eru hafnar.
Stjórnmálafræðingur segir að gott gengi Flokks fólksins á Akureyri sýni að flokkshollusta sé á undanhaldi en fjórflokkurinn tapaði allur fylgi í kosningum í bæjarfélaginu.
Land hefur risið um nokkra sentimetra á Reykjanesskaga nálægt Svartsengi og þar undir hefur einn komma fjórir rúmmetra af kviku safnast saman. Jarðskjálftafræðingur segir háttalagið eins og undanfara eldgoss en ómögulegt að segja til um hvort af því verði. Óvissustig Almannavarna er í gildi.
Vinstriflokkarnir í Finnlandi og Svíþjóð lýstu sig andvíga aðild að Atlantshafsbandalaginu í umræðum á þingi í morgun. Svíar senda erindreka til Tyrklands til að tryggja stuðning við umsóknir ríkjanna.
Landsréttur hefur veitt lögreglunni á Vesturlandi heimild til að leita að hinni stolnu styttu af Guðríði Þorbjarnardóttur inni í eldflaug tveggja listakvenna. Héraðsdómur Vesturlands hafði hafnað beiðninni.
Stjórnmálafræðingur segir að gott gengi Flokks fólksins á Akureyri sýni að flokkshollusta sé á undanhaldi en fjórflokkurinn tapaði allur fylgi í kosningunum í bæjarfélaginu.
Eftir ótrúlegan sigur Tindastóls gegn Val í úrslitum karla í körfubolta í gærkvöld er ljóst að liðin leika hreinan úrslitaleik um titilinn á miðvikudag.
Daglegur fréttaskýringaþáttur sem varpar nýju ljósi á það sem efst er á baugi og stundum það sem verðskuldar meiri athygli.
Umsjón: Sunna Valgerðardóttir og Þóra Tómasdóttir
Í fyrsta þætti Þetta helst fjallar Guðmundur Björn Þorbjörnsson um sigur Úkraínu í Eurovision, hið pólitíska landslag keppninnar og hvaða þýðingu sigurinn hefur fyrir Úkraínumenn.
Þetta helst er fréttaskýringaþáttur þar sem fjallað er um innlend og erlend fréttamál, menningu, íþróttir og daglegt líf. Fréttaskýringar, samtöl og umræður um það sem er efst á baugi.
Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.
Brynja María Ólafsdóttir í Regluvörslu Landsbankans ræðir um algengar aðferðir til netsvika og hvernig má varast þær.
Anna María Lind Geirsdóttir, Fuglavernd: kettir og fuglar búa í borgum mannanna, heitfeng umræða er um hvað eigi að gera til að stemma stigu við veiðum katta. Á að leysa þetta og hvernig?
Málfarsmínúta
Brynhildur Pétursdóttir ritstjóri neytendablaðsins: fjallar um áskriftir sem ekki er hægt að segja upp og falsaðar umsagnir.
Útvarpsfréttir.
Í þættinum verður ferðast á fáfarnar en áhugaverðar slóðir vítt og breitt um veröldina. Saga hvers staðar verður rakin og tónlist tengd honum leikin. Í hverjum þætti verður rætt við fólk sem hefur ferðast um viðkomandi land og það segir frá þeim áhrifum sem það varð fyrir af náttúru og menningu. Netfang þáttarins: <a href="mailto:[email protected]">[email protected]</a>
Umsjón Magnús R. Einarsson. Þættirnir eru einnig á Hlaðvarpi Rúv <a href="http://www.ruv.is/podcast"> HLAÐVARP RÚV</a>
Bjartmar Guðlaugsson fór til Danmerkur ásamt fjölskyldu og bjó þar í 5 ár. Hann var í myndlistarnámi fyrstu 3 árin og síðan starfaði hann við listina og tónlistina víða á Norðurlöndum. Hann segir frá tíma sínum hjá Dönum í þættinum í dag. Umsjón: Magnús R. Einarsson.
Útvarpsfréttir.
Orðanna origami á Rás 1. Hugað að öllu mögulegu á sviði bókmenntanna.
18. júlí 2021 voru hundrað ár liðin frá fæðingu Jóns Óskars skálds og þýðanda. Að því tilefni hafði verið undirbúin dagskrá til heiðurs Jóni Óskari og höfundarverki hans. Vegna samkomutakmarkanna árið 2021 varð ekki af þessari dagskrá fyrr 5. maí 2022. Dagskráin, sem var fjölsótt, fór fram í Gunnarshúsi og var hljóðrituð. Í þættinum er sagt nokkuð af lífshlaupi Jóns Óskars og leikin brot af upptökunni sem gerð var á dagsskránni þar sem ljóð eftir Jón Óskar voru bæði sungin og lesin upp og lesin smásaga. Í þættinum heyrist aðeins hluti þessarar viðamiklu dagskrár. Una Margrét Jónsdóttir, dóttir Jóns Óskars, segir frá þeirri uppgötvun sinni að Y. nokkur Admon, sem líklega er af úkraínskum uppruna, hafi fyrstur samið lag við ljóð eftir Jón Óskar. Þetta var ljóðið Ísland í september 1951 og mái í þættinum heyra Magneu Tómasdóttir syngja ljóðið við lag Y. Admon. Kristinn Örn Kristinsson leikur á píanó og er hér væntanlega um heimsfrumflutning að ræða. Einnig heyrist þættinum Katrín Ásmundsdóttir lesa þetta sama ljóð. Þá heyrðist Ævar Kjartansson lesa brot úr bréfi, sem Oddný Eir Ævarsdóttir sendi samkomunni. Katrín Ásmundsdóttir les líka ljóðið Sannleikurinn úr ljóðabókinni Nóttin á herðum okkar frá 1958 og Þór Stefánsson les ljóðið: Ný ljóð, nýir draumar úr síðustu ljóðabók Jóns Óskar Hvar eru strætisvagnarnir frá 1995. Í þættinum er síðan rætt við Dr. Guðmund Brynjólfsson sem þann 10. maí 2022 varði doktorsritgerð sína: Ég sem þreyttur kem frá liðnum vetri; Um margbrotna stöðu skáldsins og þýðandans Jóns Óskars í íslensku menningarumhverfi. Þættinum lýkur á því að skáldið sjálft flytjur ljóð sitt Vorkvæði um Ísland.menningarumhverfi.Þættinum lýkur á því að skáldið sjálft flytur ljóð sitt Vorkvæði um Ísland.
Umsjónarmaður: Jórunn Sigurðardóttir
Útvarpsfréttir.
Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.
Umsjón: Halla Harðardóttir og Tómas Ævar Ólafsson.
Hvað er það minnsta sem þú getur ímyndað þér, kæri hlustandi? Og hvað er það stærsta? Telur þú þig skilja hvernig alheimurinn virkar eða skiptir það kannski ekki höfuðmáli, að skilja. Frekar að skynja? Bókin Þar sem skilningi okkar á heiminum sleppir eftir síleska rithöfundinn Benjamin Labatut hefur vakið heimsathygli undanfarin 2 ár og var á skammlista hinna alþjóðlegu Booker bókmenntaverðlauna árið 2021. Þar er fjallað um stærstu vísindauppgötvanir 20. aldar, aðallega eðlisfræðinnar, hvernig þær hafa mótað heimsmynd okkar og takmarkað skilning mannsins á heiminum. Við köfum ofan í skilning og skammtafræði í lok þáttar með Viðari Guðmundssyni eðlisfræðingi.
Ólöf Gerður Sigfúsdóttir myndlistargagnrýnandi Víðsjár lagði leið sína í Listasafn Árnesinga í Hveragerði, en fjórar sýningar standa nú yfir í safninu. Listamennirnir vinna í ólíka miðla en taka allir skemmtilegan snúning á skynvitunum.
Við erum með hugann við opin rými borgarinnar í dag í kjölfar sveitastjórnakosninga. Af því tilefni er vert að rifja upp innslag Höllu Harðardóttur frá því í byrjun mars. Högna Sigurðardóttir var nýútskrifaður arkitekt frá París vorið 1960 fékk hún hendur sitt fyrsta verkefni. Hulda Jakobsdóttir, þáverandi bæjarstjóri Kópavogs, fól henni að hanna sundlaug og almenningsgarð fyirr bæjarfélagið. Tillaga Högnu er nútímaleg, ekki bara í íslensku samhengi, heldur einnig alþjóðlegu, hún er framúrstefnuleg og kjarkmikil, segir Guja Dögg Hauksdóttir arkitekt, sem hefur rannsakað verk Högnu.
Og Nína Hjálmarsdóttir rýnir í sýninguna Ball í Borgarleikhúsinu.
Umsjón: Jóhannes Ólafsson
Útvarpsfréttir.
Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.
Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.
Brauðhleifur beint frá miðjarðarhafi. Þannig var maturinn sem borinn var á borð meðal annars auglýstur þegar veitingastaðurinn Pítan, var opnuð á vetrarmánuðum 1982. Steinunn Sigþrúðar-Jónsdóttir rekur sögu Pítunnar, sem er í seinni tíð kennd við skipholt.
Í upphafi Úkraínustríðsins kallaði Volodimyr Zelensky forseti Úkraínu eftir því að erlendir sjálfboðaliður kæmu og berðust gegn innrás Rússa. Þúsundir evrópubúa hafa svarað kallinu, enda margir sem sjá stríðið í Úkraínu sem klassíska baráttu Davíðs og Golíats, góðs og ills. Þetta er langt því frá fyrsta skipti sem ungir hugsjónarmenn hafa ferðast yfir álfuna til að berjast fyrir hugsjónir sínar. Nokkrir Íslendingar fóru þannig og börðust í spænsku borgarastyrjöldinni í aðdraganda seinni heimsstyrjaldarinnar. Við ræðum við Ara Guðna Hauksson, sagnfræðing, um Íslendingana sem börðust á Spáni. En Ari flytur erindi um efnið á íslenska söguþinginu sem fer fram síðar í vikunni.
Í síðustu viku hrundu rafmyntir í virði, sumir hafa gengið svo langt að segja að nú sé þetta búið, aðrir trúa enn heitt á þessa nýju peninga internetsins. Kristján Ingi Mikaelsson er einn helsti sérfræðingur í rafmyntum á Íslandi og ætlar að fara yfir það með okkur hvað gerðist sem olli þessu hruni og hvaða áhrif megi ætla að það hafi. Það eru eflaust ekki stór hópur íslendinga sem fann fyrir þessu hruni en þeir sem gerðu það fundu all hressilega fyrir því.
Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.
Spegillinn 16.maí 2022
Umsjón: Kristján Sigurjónsson
Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon
Óformleg samtöl milli oddvita stjórnmálaflokkanna í Reykjavík um hugsanlegt meirihlutasamstarf hafa farið fram í dag. Óvíst er hvort Framsókn hallar sér til hægri eða vinstri í formlegum viðræðum.
Utanríkisráðherra ætlar að leggja fyrir Alþingi síðar í vikunni þingsályktunartillögu um að ísland samþykki væntanlegar umsóknir Finna og Svía um aðild að Atlantshafsbandalaginu. Ríkisstjórnin samþykkti þetta á aukafundi í morgun.
Recep Tayyip Erdogan forseti Tyrklands ætlar ekki að samþykkja umsóknir Finna og Svía um aðild að Atlantshafsbandalaginu. Hann sagði skömmu fyrir fréttir ótækt að samþykkja umsóknina þar sem ríkin hefðu ekki beitt sér af nægri hörku gegn hryðjuverkasamtökum. Þau hefðu skotið rótum í Finnlandi og Svíþjóð.
Öll bandalagsríkin, Tyrkland þar með talið, þurfa að samþykkja nýjar aðildarumsóknir og því ljóst að afstaða Tyrkja þarf að breytast ef Finnland og Svíþjóð eiga að fá inngöngu í bandalagið.
Læknir sem sætir lögreglurannsókn, grunaður um að hafa valdið ótímabæru andláti níu sjúklinga, er farinn í leyfi frá störfum á Landspítalanum.
Rúm milljón hefur smitast af kórónuveirunni í Norður Kóreu. Kim Jong-un einræðisherra landsins kennir embættismönnum og stjórnendum innan heilbrigðiskerfisins um misheppnuð viðbrögð við veirunni.
Lengri umfjöllun:
Það fylgir lýðræðislegum kosningum, hvort sem er til þings eða sveitarstjórna, að sumir vinna, aðrir tapa og einhverjir standa í stað. Frambjóðendur, flokkar og stuðningsmenn túlka síðan úrslitn eftir sínu höfði og oft snýst tap upp í sigur og sigur í tap eftir því hver talar og skrifar. Það er þó tæplega hægt að deila um að tveir af sigurvegurum sveitarstjórnarkosninganna á laugardag eru þau Halla Karen Kristjánsdóttir oddviti Framsóknarflokksins í Mosfellsbæ og Guðmundur Árni Stefánsson sem leiddi lista Samfylkingarinnar í Hafnarfirði. Framsóknarmenn voru með engan bæjarfulltrúa í Mosfellsbæ og fengu 2,9 prósent atkvæða í kosningunum fyrir fjórum árum. Núnar fékk flokkurinn 32,2 prósent atkvæða og fjóra bæjarfulltrúa undir forystu Höllu Karenar. Samfylkinging í Hafnarfirði með Guðmund Árna efstan jók fylgi sitt úr 20,1 prósenti í 29 prósent og fékk fjóra bæjarfulltrúa en var með tvo áður. Halla Karen Kristjánsdóttir og Guðmundur Árni Stefánsson ræða við Kristján Sigurjónsson.
Almannavarnadeild ríkislögreglustjóra hefur lýst yfir óvissustigi vegna jarðskjálftahrinu á Reykjanesskaga. Þar hafa orðið 16 skjálftar yfir þremur að stærð síðustu tvo só
Í Krakkakiljunni er fjallað um barnabækur úr öllum áttum, bæði gamlar og nýjar. Fulltrúar bókaormaráðs KrakkaRÚV koma í heimsókn til okkar, segja frá og spyrja höfundinn út í bókina.
Umsjón: Jóhannes Ólafsson og Sigyn Blöndal
Í Krakkakiljunni í dag er rætt við rithöfundinn Yrsu Þöll Gylfadóttur sem segir okkur frá bókaflokknum Bekkurinn minn. Við fræðumst líka um rithöfundinn og myndlistakonuna Sigrúnu Eldjárn.
Umsjón: Ísabel Dís Sheehan og Sölvi Þór Jörundsson Blöndal.
Veðurstofa Íslands.
Dánarfregnir.
Hljóðritanir frá sumartónlistarhátíðum víðs vegar að úr Evrópu.
Hljóðritun frá opnunartónleikum Lucerne-hátíðarinnar í Sviss, 13. ágúst sl.
Lucerne hátíðarhljómsveitin flytur verk eftir Wolfgang Amadeus Mozart og Franz Schubert.
Stjórnandi: Riccardo Chailly.
Umsjón: Guðni Tómasson.
Um litróf mannlífsins.
Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.
Í fyrsta skipti hefur náðst ljósmynd af risasvartholinu sem er í miðju vetrarbrautarinnar okkar en stjörnufræðingar segja að hún veiti mikilvægar upplýsingar um eðli risasvarthola. Sævar Helgi Bragason, ritstjóri Stjörnufræðivefsins, kom í þáttinn og fræddi okkur um þessi fyrirbæri og mikilvægi þessarar myndar og hvaða mikilvægu upplýsingar það eru sem hægt er að lesa úr svona mynd.
Það er mikilvægt að kveikja neista hjá nemendum og nú er boðið uppá námskeið fyrir kennara og nemendur um mikilvægi þess og að nemendur læri að virkja það afl sem býr innra með þeim. Að læra að þekkja eigin styrkleika og hæfileika nýtist þeim á lífsleiðinni og gerir þau betur í stakk búin/n til dæmis til að fá vinnu við hæfi. Helga Marín Bergsteinsdóttir markþjálfi og fyrirlesari kom í þáttinn í dag og sagði okkur frekar frá þessu.
Lesandi vikunnar í þetta sinn var svo söngkonan Ragnheiður Gröndal. Við fengum að vita hvaða bækur eru á náttborðinu hennar, hvað hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Nefndi hún bækur til dæmis eftir Júlíu Margréti Einarsdóttur, Auði Jónsdóttur, Yrsu Sigurðardóttur, Halldór Laxness og Þórberg Þórðarson.
UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR
eftir Sigurð Pálsson. Höfundur les.
Sagt er frá sumri í lífi ungs íslensks myndlistarmanns, Viktors Karlssonar, sem tekst á við mikla sorg þegar sú manneskja sem stendur honum næst deyr skyndilega. Hann fer til Parísar þar sem hann kynnist allskonar fólki.
(Áður á dagskrá 2003)
Útvarpsfréttir.
Veðurstofa Íslands.
Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.
Brynja María Ólafsdóttir í Regluvörslu Landsbankans ræðir um algengar aðferðir til netsvika og hvernig má varast þær.
Anna María Lind Geirsdóttir, Fuglavernd: kettir og fuglar búa í borgum mannanna, heitfeng umræða er um hvað eigi að gera til að stemma stigu við veiðum katta. Á að leysa þetta og hvernig?
Málfarsmínúta
Brynhildur Pétursdóttir ritstjóri neytendablaðsins: fjallar um áskriftir sem ekki er hægt að segja upp og falsaðar umsagnir.
Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.
Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.
Brauðhleifur beint frá miðjarðarhafi. Þannig var maturinn sem borinn var á borð meðal annars auglýstur þegar veitingastaðurinn Pítan, var opnuð á vetrarmánuðum 1982. Steinunn Sigþrúðar-Jónsdóttir rekur sögu Pítunnar, sem er í seinni tíð kennd við skipholt.
Í upphafi Úkraínustríðsins kallaði Volodimyr Zelensky forseti Úkraínu eftir því að erlendir sjálfboðaliður kæmu og berðust gegn innrás Rússa. Þúsundir evrópubúa hafa svarað kallinu, enda margir sem sjá stríðið í Úkraínu sem klassíska baráttu Davíðs og Golíats, góðs og ills. Þetta er langt því frá fyrsta skipti sem ungir hugsjónarmenn hafa ferðast yfir álfuna til að berjast fyrir hugsjónir sínar. Nokkrir Íslendingar fóru þannig og börðust í spænsku borgarastyrjöldinni í aðdraganda seinni heimsstyrjaldarinnar. Við ræðum við Ara Guðna Hauksson, sagnfræðing, um Íslendingana sem börðust á Spáni. En Ari flytur erindi um efnið á íslenska söguþinginu sem fer fram síðar í vikunni.
Í síðustu viku hrundu rafmyntir í virði, sumir hafa gengið svo langt að segja að nú sé þetta búið, aðrir trúa enn heitt á þessa nýju peninga internetsins. Kristján Ingi Mikaelsson er einn helsti sérfræðingur í rafmyntum á Íslandi og ætlar að fara yfir það með okkur hvað gerðist sem olli þessu hruni og hvaða áhrif megi ætla að það hafi. Það eru eflaust ekki stór hópur íslendinga sem fann fyrir þessu hruni en þeir sem gerðu það fundu all hressilega fyrir því.
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Morgunútvarpið vekur hlustendur með glóðvolgum fréttum og snarpri umfjöllun um samfélagsmál. Umsjón: Hafdís Helga Helgadóttir, Rúnar Róbertsson og Hulda G. Geirsdóttir.
Í-listinn í Ísafjarðarbæ hlaut hreinan meirihluta atkvæða í bænum eftir spennandi kosninganótt, þar sem meirihluti Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks var felldur. Bæjarstjóraefni flokksins, Arna Lára Jónsdóttir, verður fyrsta konan til þess að vera ráðin bæjarstjóri í sveitarfélaginu.Við ræddum við Örnu í upphafi þáttar.
Í Kópavogi hélt meirihluti Framsóknar og Sjálfstæðisflokks þar sem Framsóknarflokkurinn bætti við sig manni, fór úr einum í tvo en Sjálfstæðisflokkurinn missti einn, fór úr fimm í fjóra. Við ræddum við Ásdísi Kristjánsdóttur, oddvita Sjálfstæðisflokksins í bænum, um framhaldið.
Sveitarstjórnarkosningarnar 2022 fara á spjöld sögunnar vegna mikillar sveiflu til Framsóknarflokksins á landsvísu en flokkurinn tvöfaldar fylgi sitt frá síðustu sveitarstjórnarkosningum. Sveitarstjórnarmönnum Framsóknar fjölgar um 22 frá 2018 og eru þeir nú 67. Sjálfstæðisflokkurinn, Miðflokkurinn, Samfylkingin og Viðreisn tapa hins vegar sveitarstjórnarsætum. Við ræddum stöðu Framsóknarflokksins og kosningasigur hans við Eirík Bergmann, prófessor í stjórnmálafræði.
Það fór tvennum sögum af því í gær hvort meirihlutaviðræður væru hafnar í Reykjavík og þá í hvora áttina, hægri eða vinstri, þær væru að hefjast. Við getum þó líklega slegið því föstu að þreifingar á milli oddvita stærstu flokkanna eigi sér stað í dag og hví ekki að hefja samtalið hér í morgunútvarpinu á mánudagsmorgni. Þau komu til okkar, Hildur Björnsdóttir, Dagur B. Eggertsson og Einar Þorsteinsson.
Það féllu hátt í 9000 atkvæði á landsvísu niður dauð í sveitarstjórnarkosningunum á laugardag þegar hin ýmsu framboð náðu ekki inn fólki í sveitar-, bæjar- og borgarstjórnir. Sumsstaðar var hlutfall þessara atkvæða afskaplega hátt og hvergi hærra en í Hafnarfirði þar sem 17,5% greiddra atkvæða féllu til framboða sem ekki náðu inn í bæjarstjórn - en kjörsókn í Hafnarfirði var um 59%. Eva Heiða Önnudóttir prófessor í stjórnmálafræði við Háskóla Íslands kom til okkar til að rýna aðeins í þetta hlutfall hringinn í kringum landið.
Og íþróttir helgarinnar verða á sínum stað. Einar Örn Jónsson íþróttafréttamaður kíkti til okkar með allt það sem er að frétta eftir spennandi íþróttahelgi.
Tónlist:
Fimm - Bríet
Stand By me - Ben E. King
You and I - Wilco and Feist
Young Hearts Run free - Candi Staton
Blame it on the Sun - Emiliana Torrini
This is America - Childish Gambino
What a life (úr Druk) - Scarlet Pleasure
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Umsjón: Ásrún Brynja Ingvarsdóttir
Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon
Útvarpsfréttir.
Morgunverkin er fyrst og fremst tónlistarþáttur þar sem Þórður Helgi spilar bara það besta sem heimurinn hefur alið af sér síðustu 30-40 árin.
Morgunverkin 16. maí 2022
Umsjón: Þórður Helgi Þórðarson
Ragnhildur Gísla - Hvað um mig og þig
sigur Rós - Gobbledigook
Arcade fire - Unconditional I
Duncan laurence - Take my breath away
yes - Owner of a lonely heart
Purple disco machine - In the dark
Írafár - Á nýjum stað
U2 - With or withour you
Utangarðsmenn - Kyrrlátt kvöld
Sofi Tukker - Summer in New york
Justin - Can?t stop the feeling
Circus Mircus - Lock me in
Bríet - Flugdreki
10:00
KK - Hafðu engar áhyggjur
Kalush Orghestra - Stefania
Hole - Malibu
Celebs - Kalk í vatni
Hjálmar & GDRN - Upp á rönd
Danger Mouse & Danielle Luppi Ft. Norah Jones - Black
Garbage - Stupid
Beach House - New romance
Peter & Gordon - A world withour love
Bros - When will I be famous
Cornelia Jakobs - Hold me closer
Sea Girls - DNA
Camila Cabello & Ef Sherran - Bam bam
11:00
Una Torfa - Ekkert að
Sía & Sean Paul - Cheap thrills
Tilbury - Skylights
Smiths - Panic
Carter the Unstoppable sex machine - Do re me, so far so good
Hipsumhaps - Hringar
Úlfur Úlfur - Tindastóll Ft. Sverrir Bergmann
Lay Low - Little by little
Stína Ágústsdóttir - Steinar (Plata vikunnar - Drown to die a little)
Jón Jónss & Friðrik Dór - Dansa
Mahmood & Blanco - Brividi
Emiliana Torrini - Unemployed in the summertime
Hákon - Hvítir draumar
12:00
Of monsters and men - This happiness
Coldplay - Yellow
GDRN - Open your heart
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Oddvitar Framsóknarflokksins og Samfylkingarinnar í Reykjavík hittast á óformlegum fundi um mögulega meirihlutamyndun í dag. Möguleikar Sjálfstæðisflokksins til þátttöku í meirihluta minnkuðu verulega þegar í ljós kom í morgun að Píratar, Samfylking og Viðreisn ætla að fylgjast að í viðræðum næstu daga.
Framsóknarflokkurinn er í lykilstöðu varðandi myndun bæjarstjórnarmeirihluta í Hafnarfirði og Mosfellsbæ, en þar vann flokkurinn stórsigur. Þreifingar eru hafnar.
Stjórnmálafræðingur segir að gott gengi Flokks fólksins á Akureyri sýni að flokkshollusta sé á undanhaldi en fjórflokkurinn tapaði allur fylgi í kosningum í bæjarfélaginu.
Land hefur risið um nokkra sentimetra á Reykjanesskaga nálægt Svartsengi og þar undir hefur einn komma fjórir rúmmetra af kviku safnast saman. Jarðskjálftafræðingur segir háttalagið eins og undanfara eldgoss en ómögulegt að segja til um hvort af því verði. Óvissustig Almannavarna er í gildi.
Vinstriflokkarnir í Finnlandi og Svíþjóð lýstu sig andvíga aðild að Atlantshafsbandalaginu í umræðum á þingi í morgun. Svíar senda erindreka til Tyrklands til að tryggja stuðning við umsóknir ríkjanna.
Landsréttur hefur veitt lögreglunni á Vesturlandi heimild til að leita að hinni stolnu styttu af Guðríði Þorbjarnardóttur inni í eldflaug tveggja listakvenna. Héraðsdómur Vesturlands hafði hafnað beiðninni.
Stjórnmálafræðingur segir að gott gengi Flokks fólksins á Akureyri sýni að flokkshollusta sé á undanhaldi en fjórflokkurinn tapaði allur fylgi í kosningunum í bæjarfélaginu.
Eftir ótrúlegan sigur Tindastóls gegn Val í úrslitum karla í körfubolta í gærkvöld er ljóst að liðin leika hreinan úrslitaleik um titilinn á miðvikudag.
Poppland er vinur í raun og land án landamæra. Poppland er einn elsti og dáðasti tónlistarþáttur landsins. Umsjón: Sigurður Þorri Gunnarsson, Lovísa Rut Kristjánsdóttir og Matthías Már Magnússon.
Umsjón höfðu Sigurður Þorri Gunnarsson og Rósa Birgitta Ísfeld
12.42 - 14.00
Gunnar Þórðarson - Forleikur
Pálmi Gunnarsson - Ég elska þig (þótt þú sért úr steini)
Stuðmenn - Betri tíð
Subwoolfer - Give That Wolf a Banana
Harry Styles - As It Was
Future Islands - King of Sweden
Kylie Minogue - Slow
Lizzo - About Damn Time
KK & Björk - Ó borg mín borg
Aldous Harding - Fever
*Viðtal við Hildi Völu um nýtt lag*
Hildur Vala - Betri tíð
Wings - Let 'em in
Þórunn Antónía - Too Late
Stína Ágústs - Open Heart
Hjaltalín - Feels Like Sugar
WRS - Llámame
14.00 - 16.00
Bræðrabandalagið - Sólarsamba
Cornelia Jakobs - Hold me closer
Kendrick Lamar - Alright
Emmsjé Gauti & Herra Hnetusmjör - Hálfa Milljón
The Knife - Silent Shout
Mitski - Stay Soft
Emiliana Torrini - Speed of dark
Lón - Reindeer
Lón - My Father
Lón - Drifting
Lón - Hold on
Lón - Runaway feat Rakel
Sade - Smooth Operator
JÓI PÉ X KRÓLI - Þriggja tíma brúðkaup
Beyonce feat Jay Z - Crazy in love
Sycamore Tree - La Flamme
Nelly Furtado - Turn off the Light
Teitur Magnússon - Kysstu Kistubotninn
Stína Ágústsdóttir - Possessions of grace
Miley Cyrus - Wrecking Ball
Florence & The Machine - My Love
The Cure - A Forest
Gugusar - Röddin í klettunum
Ragnhildur Gísladóttir - Draumaprinsinn
Prince - Cream
The Weeknd & Swedish House Mafia - Moth to a flame
Doja Cat - Say so
Friðrik Dór - Einn dans við mig
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Útvarpsfréttir.
Þau Valur Grettisson, Guðrún Dís Emilsdóttir og Hrafnhildur Halldórsdóttir halda landanum vel upplýstum um menn og málefni á leið úr vinnu á daginn. Þau fylgjast vel með fréttum og dægurmálum og spila nóg af góðri tónlist.
Vellíðan á vinnumarkaði - Hvernig náum við árangri án þess að tapa heilsunni? Ein þeirra sem heldur fyrirlestur er Guðlaug Ólafsdóttir vinnusálfræðingur en hún hefur lengi starfað við mannauðsmál og stjórnendaráðgjöf. Guðlaug hefur meðal annars starfað síðustu ár hjá Landsbankanum og hjá Símanum ásamt því að hafa kennt vinnusálfræði í HÍ, HA og HR um árabil. Guðlaug kemur til okkar og ræðir við okkur um vellíðan í vinnunni. Annað kvöld standa ungar athafnakonur fyrir örfyrirlestrarkvöldinu Viðburðurinn verður haldinn í Hinu Húsinu, Rafstöðvarvegi,.
Jörð hefur skolfið á Reykjanesinu síðustu daga og það hlýtur að kalla fram ýmsar tilfinningar hjá Grindvíkingum og nærsveitamönnum. Við heyrum í bæjarstjóranum Fannar Jónassyni á eftir.
Sveitastjórnarkosningarnar voru aldelis ekki með eins sniði um allt land. Í Tálknafjarðarhreppi voru óbundnar kosningar til sveitastjórnar. Í þeim eru allir íbúar átján ára og eldri í framboði. 189 voru á kjörskrá og sá sem stóð uppi sem sigurvegari var Jóhann Örn Hreiðarsson. Við heyrum í Jóhanni á eftir.
Syttan af Guðríði Þorbjarnardóttur er laus úr eldflaug sem tvær listakonur komu henni fyrir í og miklar deilur staðið um síðan. Við heyrum í Kristni Jónassyni bæjarstjóra í Snæfellsbæ í þættinum.
Máni Pétursson fjölmiðlamaður, rithöfundur, þjálfari, umboðsmaður og einnlægur áhugamaður pólitík og Svavar Halldórsson stjórnmála og stjórnsýslufræðingur ætla að ræða kosningarnar, þeir eru búsettir í Garðabæ og Hafnarfirði. Við ætlum að velta fyrir okkur niðurstöðu kosninganna, pólitískri umræðu og svo kjörsókninni sem þykir ekki góð.
*Við ætlum líka að kynna okkur starfsemi háskóla unga fólksins en brátt verður opnað fyrir skráningar. Við skruppum vestur í bæ og hittum Kristínu Ásu Einarsdóttir skólastjór.
Útvarpsfréttir.
Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.
Spegillinn 16.maí 2022
Umsjón: Kristján Sigurjónsson
Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon
Óformleg samtöl milli oddvita stjórnmálaflokkanna í Reykjavík um hugsanlegt meirihlutasamstarf hafa farið fram í dag. Óvíst er hvort Framsókn hallar sér til hægri eða vinstri í formlegum viðræðum.
Utanríkisráðherra ætlar að leggja fyrir Alþingi síðar í vikunni þingsályktunartillögu um að ísland samþykki væntanlegar umsóknir Finna og Svía um aðild að Atlantshafsbandalaginu. Ríkisstjórnin samþykkti þetta á aukafundi í morgun.
Recep Tayyip Erdogan forseti Tyrklands ætlar ekki að samþykkja umsóknir Finna og Svía um aðild að Atlantshafsbandalaginu. Hann sagði skömmu fyrir fréttir ótækt að samþykkja umsóknina þar sem ríkin hefðu ekki beitt sér af nægri hörku gegn hryðjuverkasamtökum. Þau hefðu skotið rótum í Finnlandi og Svíþjóð.
Öll bandalagsríkin, Tyrkland þar með talið, þurfa að samþykkja nýjar aðildarumsóknir og því ljóst að afstaða Tyrkja þarf að breytast ef Finnland og Svíþjóð eiga að fá inngöngu í bandalagið.
Læknir sem sætir lögreglurannsókn, grunaður um að hafa valdið ótímabæru andláti níu sjúklinga, er farinn í leyfi frá störfum á Landspítalanum.
Rúm milljón hefur smitast af kórónuveirunni í Norður Kóreu. Kim Jong-un einræðisherra landsins kennir embættismönnum og stjórnendum innan heilbrigðiskerfisins um misheppnuð viðbrögð við veirunni.
Lengri umfjöllun:
Það fylgir lýðræðislegum kosningum, hvort sem er til þings eða sveitarstjórna, að sumir vinna, aðrir tapa og einhverjir standa í stað. Frambjóðendur, flokkar og stuðningsmenn túlka síðan úrslitn eftir sínu höfði og oft snýst tap upp í sigur og sigur í tap eftir því hver talar og skrifar. Það er þó tæplega hægt að deila um að tveir af sigurvegurum sveitarstjórnarkosninganna á laugardag eru þau Halla Karen Kristjánsdóttir oddviti Framsóknarflokksins í Mosfellsbæ og Guðmundur Árni Stefánsson sem leiddi lista Samfylkingarinnar í Hafnarfirði. Framsóknarmenn voru með engan bæjarfulltrúa í Mosfellsbæ og fengu 2,9 prósent atkvæða í kosningunum fyrir fjórum árum. Núnar fékk flokkurinn 32,2 prósent atkvæða og fjóra bæjarfulltrúa undir forystu Höllu Karenar. Samfylkinging í Hafnarfirði með Guðmund Árna efstan jók fylgi sitt úr 20,1 prósenti í 29 prósent og fékk fjóra bæjarfulltrúa en var með tvo áður. Halla Karen Kristjánsdóttir og Guðmundur Árni Stefánsson ræða við Kristján Sigurjónsson.
Almannavarnadeild ríkislögreglustjóra hefur lýst yfir óvissustigi vegna jarðskjálftahrinu á Reykjanesskaga. Þar hafa orðið 16 skjálftar yfir þremur að stærð síðustu tvo só
Létt tónlist af ýmsu tagi.
Umsjón: Rósa Birgitta Ísfeld.
Fréttastofa RÚV.
Á Kvöldvaktinni heyrir þú nýjustu slagarana og útgáfurnar frá upprennandi og uppáhalds tónlistarfólki þínu í fjölbreyttum kokteil af tónlist, tungum, straumum og stefnum sem þykja endurspegla tíðaranda dagsins í dag. Umsjónarmaður: Þorsteinn Hreggviðsson.
Glampandi sól úti og gleðin allsráðandi inni á kvöldvaktinni, afmæli Emiliönu Torrini fagnað, smá eurovision spilað en fyrst og fremst ný tónlist eins og venjulega.
Vertu úlfur - Emilíana Torrini
Open Your Heart - GDRN
Snap - Rosa Linn
De Diepte - S10
Sad Party - Ava Lily
Easy - Emilíana Torrini
Vienna - Gretta Ray
Jojo - Winona Oak
Mistakes - Sharon Van Etten
Formidable - Stromae
Gun - Emilíana Torrini
Maðkur í mysunni - Prins Póló & Móses Hightower
Skylights - Tilbury
Jack Wild - Spoon
Young And Stupid - Belle And Sebastian
Jungle Drum - Emilíana Torrini
Dansa - Friðrik Dór & Jón Jónsson
The Best Part Of Life - Saint John & Imanbek
On Repeat - David Guetta & Robin Schulz
Mine O' Mine - Jayda G & Aluna
Big Jumps - Emilíana Torrini
This Love (Taylor's Version) - Taylor Swift
Upp á rönd - Hjálmar & GDRN
Rise Above - Ibeyi
Western Wind - Carly Rae Jepsen
Þriggja tíma brúðkaup - JóiPé & Króli
Lullaby - Grace Ives
Hurricane - Cannons
Kalk í vatni - Celebs
I Cant Help But Feel - Surfaces
Down - Hot Chip
Pizza Boy - Everything Everything
Jelly belly - BSÍ
Hang A Cross On Me - Pond
Magenta Mountain - King Gizzard & The Lizzard Wizard
Looking High - Foals
Lets Do It Again - Jamie XX
Original Sin (Felix Jahen Remix) - Sofi Tukker
Bette Davis Eyes - Kim Carnes
Modern Love - David Bowie
The Sun Always Shines On TV - A-ha
Útvarpsfréttir.
Plata hverrar viku fyrir sig er kynnt í heild sinni.
Farið er yfir það nýjasta og ferskasta sem er að gerast í grasrót tónlistarsenunnar á Íslandi. Þátturinn leggur áherslu á vandaða umfjöllun um senuna og fólkið sem hana byggir í bland við nýútgefna tónlist.
Umsjón: Karl Sölvi Sigurðsson og Snæbjörn Helgi Arnarsson Jack.
Í þættinum í kvöld spjallar Bjarni Daníel við hljómsveitina Mc Myasnoi um nýjustu útgáfur hljómsveitarinnar. Snæi spjallar við Sóley Williams (a.k.a. DJ SLEY) um plötusnúðamenningu og internetútvarpstöðvar.
Lagalisti:
Straumvatn - Farartálmi (Version)
MC Myasnoi - soda for a rat
MC Myasnoi - Sýnir426
MC Myasnoi, Mac DeMarco - Intro
MC Myasnoi - pineapple pack
MC Myasnoi - chrome informationsuperhighwayyyyyy