Hluti af korti óbyggðanefndar um landamerki og kröfur landeigenda. Mynd: Óbyggðanefnd
Athugið þessi frétt er meira en 1 mánaða gömul.
Deila um landamerki féll virkjunarsinnum í vil
Héraðsdómur Reykjavíkur hefur hafnað kröfu hluta landeigenda í Drangavík í Árneshreppi sem kröfðust þess fyrir dómi að viðurkennd yrðu önnur landamerki á jörð þeirra en þau sem sveitarfélagið hefur stuðst við. Hefði dómur fallið á hinn veginn hefði það getað sett áform um Hvalárvirkjun í uppnám.
Áform um Hvalárvirkjun byggja að hluta á því að Eyvindarfjarðarvatn sé að hálfu á landi Engjaness hvers eigandi styður virkjun. Meirihluti eigenda Drangavíkur, eða eigendur 74,5% hlutar, töldu hins vegar að vatnið og Eyvindarfjarðará væru á sínu landi, þar sem mynda eigi uppistöðulón
Fjórir landeigendur, eigendur 25,5% jarðarinnar Drangavíkur, tóku hins vegar afstöðu með eiganda jarðarinnar að Engjanesi, ítölskum barón, Felix Von Longo Liebenstein en hann hefur samið við Vesturverk um vatnsréttindi vegna virkjunarinnar byggt á því að áin renni um hans landareign.
Báðir aðilar byggðu mat sitt á landamerkjabréfum frá árinu 1890 en túlkun þeirra var þó ólík.
Meirihluti landeigenda í Drangavík hélt því fram að jörð þeirra næði alla leið til vatnaskila á Drangajökli. Þorvaldur Ásvaldsson, faðir Eiríks rauða, nam land í Drangavík og héldu landeigendur fram að engar vísbendingar eða skriflegar heimildir væru um annað en að jörðin hefði verið numin milli fjalls og fjöru, líkt og venja er.
Mynd: Sigurgeir Skúlason - Aðsend
Til vinstri eru þau landamerki sem dómurinn staðfesti; til hægri eru kröfur meirihluta landeigenda í Drangavík.
Málið horfði öðruvísi við hinum ítalska Felix Von Longo Liebenstein, eiganda Engjaness sem taldi líklegt að Eyvindur Herröðarson, sem Eyvindará er kennd við, hefði numið land á undan Þorvaldi og því eignað sér svæðið. Þá taldi hann að málflutningur eigendahópsins í Drangavík samræmdist ekki því sem fram kemur í Landnámu, né heldur kenningum fræðimanna sem hafa rýnt í verkið.
Dómari í málinu komst að þeirri niðurstöðu að lýsing í landamerkjabréfi sé „fremur í samræmi við það“ sem eigendur Engjaness halda fram en málshöfðendur. Þó er tekið fram í dóminum að „landamerkjabréf séu ekki afgerandi um landamörkin“.
Sérstaklega er horft til þess í dómnum að eigendur jarðarinnar í Drangavík hafi ekki allir staðið á bak við málsóknina og því sé sönnunarbyrði þeirra sem að henni standa þyngri, en samkvæmt lögum hefðu þeir þurft að sýna fram á að kröfur barónsins að Engjanesi væru bersýnilega rangar. Það taldi dómaranum að þeim hefði ekki tekist.
Eigendahópurinn tapaði því málinu og var gert að greiða 12,4 milljónir króna í málskostnað, þar af 8,4 til Felix Von Long-Liebenstein eiganda Engjaness og eigenda jarðarinnar Ófeigsfjarðar, þrjár milljónir til meðeigenda sinna á jörðinni Drangavík og eina milljón til íslenska ríkisins.
