Víkingur Heiðar Ólafsson leikur á langþráðum tónleikum í Hörpu um helgina. Þeir fyrstu voru í gærkvöldi klukkan átta, á sama tíma í kvöld eru aukatónleikar og svo aðrir á sunnudag og þriðjudag. „Tilfinningin að vera að fara að spila í Hörpu er geggjuð. Maður þorir varla að trúa því. En nú er held ég engin spurning að þetta verði,“ segir Víkingur í samtali við Sigurlaugu Margréti Jónasdóttur í Segðu mér á Rás 1. Miðar á tónleikana fóru fyrst í sölu haustið 2019 og þeir áttu að fara fram á síðasta ári en vegna heimsfaraldursins varð að fresta þeim þar til nú.

Heimsendalegt að spila á síðustu tónleikum fyrir lokun

Víkingur Heiðar óttaðist lengi að það þyrfti að fresta tónleikunum enn einu sinni en kveðst þakklátur örlögunum fyrir að það sé loksins hægt að láta verða af þeim. „Þetta er skemmtilegt því þetta eru fyrstu stóru tónleikarnir eftir að allt opnar aftur með einhverju móti.“ Víkingur lék víða dagana áður en flestu var lokað í Evrópu og þá hafi hann upplifað hina hliðina, að mæta áhorfendum sem komu að horfa á síðustu tónleikana í bili. „Það hefur verið mjög heimsendalegt og sérstakt.“

Fólk klappaði lengi og vildi ekki yfirgefa tónlistarhúsið

Í Berlin Konserthaus lék Víkingur til að mynda á tónleikum í október sem voru einir af þeim síðustu áður en allt þýskt tónlistarlíf lagðist meira og minna af. „Og það er óhugsandi í Þýskalandi. Það er svo mikil tónlistar- og menningarþjóð,“ segir Víkingur. Þegar hann lauk við að leika á flygilinn vildu áhorfendur helst ekki fara. „Það sat inni í salnum og klappaði. En það var ekki beint held ég að klappa fyrir mér, ég átti alveg fínt kvöld, en það var eitthvað annað. Það var heimsendablær yfir þessu og maður fann hvað þetta var sorglegt og fallegt. Það skiptir miklu máli að fólk fái að koma saman og upplifa saman. Það er mjög djúpt í mannlegu eðli.“ 

Ekkert til sem kallast undrabarn

Víkingur er, eins og flestir vita, kominn í hóp fremstu einleikara á heimsvísu en hann segist ekki hafa verið undrabarn í þeim skilningi. Hann segir að fjöldi barna séu sérstaklega flink í tónlist um sex til sjö ára aldur og því sé ekkert lengur til sem kallast undrabarn. „Ef foreldrar þeirra láta þau æfa sig frá því þau eru þriggja ára og taka af þeim ákveðið frelsi er hægt að búa til undrabarn,“ segir Víkingur.

Áttu lítið en keyptu blessunarlega dýran flygil

Sjálfur var hann þó flinkastur í Tónmenntaskólanum á píanó og vissi það og var duglegur að æfa sig, svo duglegur að foreldrum hans þótti jafnvel stundum nóg um. „Ég var eiginlega frekar lattur til að æfa mig en hitt því mér fannst svo gaman að spila að það var meira svona: Farðu nú út að leika þér. Gerðu eitthvað annað.“ En Víkingur hlýddi því sjaldnast og hélt áfram að leika á flygilinn.

Hann er í dag afar þakklátur foreldrum sínum fyrir að hafa kynnt honum flygilinn snemma. Þegar þau fjárfestu í honum voru fátækir námsmenn í Berlín sem ákváðu að ráðstafa stórum hluta af tekjum sínum í flygil sem tók mikið pláss í lítilli leiguíbúð. „Svo flytja þau til Íslands og ég elst fyrstu sex, sjö árin upp í lítilli kjallaraíbúð. Þar var einn flygill í lítilli stofunni og við systkinin vorum öll í einu herbergi,“ segir hann. „En flygillinn var þarna og hann stýrði öllu, var segullinn.“

Stundum hvarflar að Víkingi að þessi kaup hafi verið fjárhagslega óábyrg ákvörðun en hárrétt á sama tíma og mikill örlagavaldur í lífi hans sjálfs. „Þessi flygill var sem hlið inn í nýja heima. Og ef þau hefðu ekki gert það, en keypt aðeins stærri íbúð og verið með eldgamlan píanógarm, ég er alveg viss um að mín framtíð hefði orðið öðruvísi en hún varð.“ Móðir Víkings, Svana Víkingsdóttir, er sjálf píanóleikari og faðir hans, Ólafur Óskar Axelsson, er arkitekt.

Frábært listafólk fær ekki sviðið eins og það á skilið

Víkingur var sautján ára þegar hann komst inn í hinn virta Juilli­ard-tón­list­ar­skól­a í New York. Hann var meðal þrettán umsækjenda sem komust í gegnum nálarauga umsóknarferlisins. Hann kveðst hafa eftir námið áttað sig á því hve óréttlátur tónlistarheimurinn væri. „Það er mikið af frábærum listamönnum og -konum sem fá bara ekki sviðið sem þetta fólk á skilið,“ segir Víkingur.

Af þrettán manna bekknum sínum er hann sá eini sem starfar við að ferðast um heiminn og spila á tónleikum. „Allir hinir eru komnir annað hvort í aðrar starfsgreinar eða vinna á annan hátt við tónlist en kannski eins og þau stefndu að upphaflega. Ég er ekki að segja að það sé ekki stórkostlega fínt að vinna við tónlist á annan hátt en það er samt eitthvað í því,“ segir hann. „Þegar maður hugsar um allt þetta listafólk, þetta er svo grimmt. Það er einhver tímarammi sem þú hefur til að komast í gegnum þetta og svo ertu bara búinn að missa af því.“

Efaðist aldrei, nema einu sinni

Að vissu leyti sé það gæfa hans að hafa aldrei efast um það sem hann ætlar sér. „Ég hef alltaf ætlað mér að gera nákvæmlega það sem ég er að gera og ég leit á mig sem heimspíanista frá sjö, átta ára aldri. Það er svo skrýtið því ég var svo langt frá því að vera það en ég skilgreindi mig sem slíkan.“ Og það gerði hann ennþá sautján ára í skólanum í New York, „þó ég væri kannski ekki á sama stað og krakkar sem höfðu alist upp í allt öðru umhverfi og við meiri samkeppni en ég nokkurn tíma. Ég hef alltaf gert það og svona næstum aldrei efast um það.“

Það er þó ekki rétt að hann hafi aldrei efast. Það hefur komið fyrir en hann hristi efann fljótt af sér. „Einu sinni lagðist ég niður í sófann heima, seint 2012, þegar ég var 28 ára gamall. Ég man alltaf eftir þessu, þetta var í eina skiptið sem ég opnaðist fyrir þeirri hugsun að kannski myndi ég ekki vera þessi píanisti sem ferðaðist um heiminn, sem ég var samt. Eða fannst ég vera.“